Antik Yunan mitolojisinden beslenen Hades, Supergiant Games tarafından geliştirilmiş ve 17 Eylül 2020 tarihinde yayımlanmış bir aksiyon-roguelike oyunudur. Oyun, ölüm döngüsünün anlatıya dahil edildiği, karakter ilişkilerinin ilerlemeyi şekillendirdiği ve her denemenin yeni bir hikâye katmanı oluşturduğu bir yapı üzerine inşa edilmiştir. Bu yönüyle hem mitolojik hem de yapısal anlamda döngüsel bir düzeni konu edinmiştir.
Supergiant Games’in Bastion, Transistor ve Pyre gibi önceki yapımlarından edindiği deneyim, bu oyunda daha olgun bir biçimde uygulanmıştır. Hades, tekrarlanan başarısızlıkların bile hikâyeyi ilerlettiği, her ölümün anlam kazandığı bir oyun tasarımı ortaya koymuştur.
Hades - Resmi Animasyon Fragmanı (IGN)
Konu ve Tematik Çerçeve
Oyunun merkezinde, Hades’in oğlu olan Zagreus yer almaktadır. Zagreus, babasının hükmettiği yeraltı dünyasında doğmuş ancak oradan kaçma arzusuyla yanıp tutuşan bir karakterdir. Bu kaçış isteği, yüzeyde yaşayan annesi Persephone’yi bulma arzusu ile birleşmiştir. Ancak yeraltı dünyası, hiçbir ruhun çıkmasına izin vermeyen karmaşık bir labirent olarak inşa edilmiştir. Zagreus’un her başarısız denemesi, onu yeniden Hades’in sarayına döndürmektedir.
Bu yapı, mitolojideki Sisyphos anlatısına benzer bir döngü oluşturmuştur. Her yeni deneme, bir öncekinden biraz daha ileriyi görebilme şansı sunmuş, böylece ölüm eylemi bir cezadan çok öğrenme aracına dönüşmüştür.
Zagreus’un karakteri, gençlik isyanını simgelemiştir. Babasıyla yaşadığı çatışma, tanrılar arasındaki hiyerarşik düzeni yansıtan bir mikrokozmos oluşturmuştur. Oyunda Zeus, Athena, Ares, Dionysos ve diğer tanrılar bu aile içi çekişmeye farklı açılardan dahil olmuştur. Zagreus’un her ilerleyişi, bir tanrının lütfu veya başka bir tanrının öfkesine denk gelmiştir. Böylece, Yunan mitolojisinin değişken ilişkileri oynanışa entegre edilmiştir.
Anlatı yalnızca Zagreus’un kaçış çabasıyla sınırlı kalmamış, aynı zamanda yeraltı dünyasında yaşayan diğer figürlerin hikâyeleriyle genişletilmiştir. Achilles ve Patroclus’un yeniden bir araya gelme çabası, Orpheus’un Eurydice ile olan ayrılığı, Sisyphos’un kaderiyle barışması gibi yan hikâyeler, ana anlatının çevresinde dönmüştür. Bu hikâyeler, antik mitlerin trajik tonunu modern bir bağlamda yeniden canlandırmıştır.
Hades (Supergiant Games)
Oynanış Yapısı
Hades, izometrik kamera perspektifinden oynanan bir aksiyon oyunudur. Oyuncu her yeni “run”da, yani kaçış denemesinde rastgele oluşturulan odalarda düşmanlarla savaşmaktadır. Her odanın sonunda oyuncuya belirli bir ödül sunulmaktadır: Kaynaklar, para birimleri veya “boon” adı verilen tanrısal lütuflar. Bu ödüller, her koşuda farklı bir güç kombinasyonu elde etmeye imkân tanımıştır.
Zagreus’un silahları “Infernal Arms” olarak adlandırılmıştır. Altı temel silah vardır: Stygian Blade, Heart-Seeking Bow, Shield of Chaos, Eternal Spear, Twin Fists ve Adamant Rail. Her biri farklı bir savaş tarzını temsil etmiştir. Kılıç yakın dövüşte hızlı saldırılara odaklanırken, mızrak daha uzun menzilli ve kontrollü bir tarz sunmuştur. Yay, düşmanları uzaktan etkisiz hale getirme olanağı sağlamış, kalkan hem savunma hem saldırı aracı olarak kullanılmıştır.
Her silahın farklı varyasyonları bulunmaktadır. Bu varyasyonlar, oyuncunun tercihine göre savaş biçimini kökten değiştirebilmektedir. Örneğin, kalkan varyantlarından biri düşmanlara sektirilebilmekte, diğeri ise yakın temaslı saldırılarda kullanılabilmektedir. Bu sistem, tekrar oynanabilirliği önemli ölçüde artırmıştır.
Zagreus ayrıca dört temel eyleme sahiptir: Temel saldırı, özel saldırı, “dash” ve “cast.” Dash hareketi, oyuncunun saldırılardan hızlıca kaçmasını sağlamıştır. Cast ise kırmızı bir taşın fırlatılmasıyla düşmana ek hasar verilmesini içermiştir. Bu taş, düşmana saplandıktan sonra geri alınmadıkça tekrar kullanılamamaktadır. Bu da her dövüşte risk-ödül dengesini zorunlu kılmıştır.
Hades (Supergiant Games)
Tanrısal Lütuflar ve Kombinasyonlar
Her yeni odada, farklı tanrıların sunduğu lütuflar oyuncuya seçenek olarak verilmiştir. Bu “boon” sisteminde tanrılar, belirli özelliklere göre avantaj sağlamaktadır.
Zeus yıldırım saldırılarıyla zincirleme hasar vermekte, Athena savunma amaçlı saptırma etkisi yaratmakta, Ares ölümcül “doom” statüsüyle düşmanları gecikmeli hasara uğratmakta, Dionysos ise zehir etkili saldırılar kazandırmaktadır. Poseidon’un güçleri düşmanları itme gücüyle alan kontrolü sağlamıştır.
Bazen iki tanrı arasında “Trial of the Gods” adı verilen karşılaşmalar gerçekleşmektedir. Oyuncu bir tanrının yardımını seçtiğinde, diğer tanrı geçici olarak düşman hâline gelmektedir. Bu durum, oyuncuya iki lütfu aynı anda kazanma fırsatı sunsa da zorlu bir savaşla sonuçlanmaktadır. Tanrılar arası bu gerilim, mitolojik bağlamı doğrudan oynanışa taşımıştır.
Bazı durumlarda iki tanrının güçleri birleşerek “Duo Boon” adı verilen özel lütufları ortaya çıkarmıştır. Örneğin Ares’in “Curse of Agony” yeteneğiyle Athena’nın “Divine Dash” özelliği bir araya geldiğinde “Merciful End” adlı birleşik güç oluşmaktadır. Bu tür birleşimler, her koşuda farklı sonuçlara yol açmış ve stratejik planlamayı derinleştirmiştir.
Hades (Supergiant Games)
Ölüm ve Döngüsel Anlatı
Hadesin en belirgin yapısal unsuru, ölümün oyun döngüsünün bir parçası hâline getirilmesidir. Zagreus’un her ölümü, hikâyeyi ileriye taşımaktadır. Her dönüşte oyuncu yeni diyaloglar duymakta, yeni eşyalar elde etmekte ve yeraltı dünyasındaki ilişkilerini geliştirmektedir. Böylece başarısızlık, cezadan ziyade anlatısal bir ilerleme biçimine dönüşmüştür.
Ölümün ardından Zagreus, House of Hades’e dönmekte ve burada babasıyla, tanrılarla ve hizmetkârlarla etkileşime girmektedir. Hades, oğlunun başarısızlıklarını küçümsemekte, Hypnos alaycı yorumlar yapmakta, Nyx ise rehberlik etmektedir. Bu sahneler, karakterlerin doğasını ortaya çıkarmıştır. Aynı zamanda oyuncuya dinlenme, yükseltme ve strateji belirleme imkânı sağlamıştır.
Bu sistem, klasik roguelike oyunların aksine, her döngünün hikâye açısından anlam taşıdığı bir yapı kurmuştur. Supergiant Games, ölüm kavramını yalnızca mekanik bir unsur olarak değil, tematik bir ifade biçimi olarak da kullanmıştır.
İlişkiler ve Anlatı Derinliği
Zagreus’un yolculuğu boyunca tanıştığı karakterlerle kurduğu ilişkiler, oyunun duygusal omurgasını oluşturmuştur. Achilles, Orpheus, Eurydice, Patroclus, Sisyphos ve hatta Cerberus gibi figürler farklı duygusal dinamikler sunmuştur.
Oyuncu, bu karakterlerle kurduğu bağı güçlendirdikçe yeni eşyalar ve anlatı yolları açılmıştır. Bu sistem, oyuncunun merakını diri tutmuş ve dünyayı yaşayan bir mekân hâline getirmiştir.
Bazı yan hikâyeler, antik tragedyalara göndermeler içermiştir. Orpheus ile Eurydice arasındaki ayrılık, aşka ve kayba dair klasik bir temayı yeniden işlemiştir. Achilles ve Patroclus arasındaki bağ, kahramanlık ve pişmanlık duygularını öne çıkarmıştır. Bu diyaloglar, yalnızca bir arka plan unsuru değil, oyunun ilerleyişinde doğrudan etkili anlatı araçları olmuştur.
Sanat Yönetimi ve Görsel Atmosfer
Sanat yönetimi, oyunun atmosferini belirleyen temel unsurlardan biri olmuştur. Jen Zee’nin liderliğindeki tasarım ekibi, karakterleri klasik heykel estetiğiyle modern çizim tekniklerinin birleşimi şeklinde biçimlendirmiştir.
Her tanrı ve karakter kendine özgü bir renk paletiyle tasarlanmıştır: Hades koyu kırmızı ve siyah tonlarla otoriteyi temsil ederken Zagreus yeşil ve altın renklerle gençliği ve dinamizmi yansıtmıştır. Yeraltı dünyasının farklı katmanları da benzer biçimde görsel temalarla ayrılmıştır: Tartarus kasvetli taş dokularla, Asphodel lav gölleriyle, Elysium parlak doğa tonlarıyla betimlenmiştir.
Guardian incelemesine göre, karakter tasarımları antik sanatın beden estetiğini yansıtır biçimde yapılmıştır. Bu yön, oyunun mitolojik temasını yalnızca anlatı düzeyinde değil, görsel biçimde de desteklemiştir. Her karakterin fiziksel görünümü, kişiliğinin bir uzantısı olarak kurgulanmıştır.
Müzik ve Ses Kullanımı
Oyun müzikleri Darren Korb tarafından bestelenmiştir. Korb’un önceki çalışmaları olan Bastion ve Transistor’da olduğu gibi, Hadesin müzikleri de atmosferik anlatının bir parçası hâline getirilmiştir. Parçalar “Rock n’ Lute” olarak tanımlanabilecek bir tarzda, hem klasik hem modern unsurları birleştirmiştir.
Orpheus’un seslendirdiği şarkılar, oyun içinde “diegetic” biçimde yer almıştır; yani müzik yalnızca arka plan unsuru değil, hikâyenin bir parçası hâline gelmiştir. Bu sayede müzik, karakterlerin duygularını aktaran bir araç olarak kullanılmıştır.
Savaş sahnelerinde tempolu gitar ve vurmalı ezgiler baskınken House of Hades sahnelerinde daha yumuşak, melankolik tonlar tercih edilmiştir. Bu müzikal geçişler, duygusal ritmi belirleyen önemli bir rol üstlenmiştir.
Zorluk Sistemi ve İlerleme
Hades, oyuncuların farklı seviyelerde deneyim yaşamasını sağlayan bir yapı kurmuştur. “God Mode” adı verilen seçenek, her başarısızlıktan sonra karakterin savunmasını artırarak oyunun erişilebilirliğini genişletmiştir.
Buna karşılık “Pact of Punishment” sistemi, deneyimli oyunculara daha zorlu koşullar sunmuştur. Bu sistemde düşman sayısı artırılmakta, boss savaşları çeşitlendirilmekte ve belirli kısıtlamalar eklenmektedir. Bu denge, oyunun tekrarlanabilirliğini korumuştur.
Oyunun yapısında ilerleme, yalnızca mekanik güçlenmeye değil, aynı zamanda ilişkilerin ve hikâyenin gelişmesine de bağlıdır. Bu durum, oynanış ile anlatı arasındaki sınırları kaldırmıştır. Her “run” hem teknik hem duygusal bir ilerleme olarak işlenmiştir.
Teknik Özellikler ve Platform Performansı
Oyun, PC, Nintendo Switch, PlayStation 4–5, Xbox One–Series X/S ve iOS platformlarında yayımlanmıştır. Switch sürümü taşınabilir oynanış açısından optimize edilmiştir, ancak küçük ekran boyutu nedeniyle metinlerin okunabilirliğinde kısıtlamalar yaşanmıştır.
Yeni nesil konsol sürümleri 4K çözünürlükte ve 60 FPS performansla çalışmakta, görsel detaylar daha net biçimde sunulmaktadır. Bu sürümler ayrıca yükleme sürelerini azaltmış, geçişleri hızlandırmıştır.
Cross-save özelliği PC ve Switch arasında mevcutken, diğer platformlarda bu destek bulunmamaktadır.
Eleştirel Tepkiler
Hades, eleştirmenler tarafından evrensel beğeniyle karşılanmıştır. Metacritic verilerine göre ortalama puanı 93’tür ve “Universal Acclaim” kategorisinde yer almıştır.
IGN, oyunun ölüm döngüsünü hikâyenin parçası hâline getiren yapısını öne çıkarmıştır. Eurogamer, atmosferin ayrıntı zenginliğine ve hareketli savaş dinamiklerine dikkat çekmiştir. GameSpot, anlatı ve oynanışın kusursuz birleşimini vurgulamış, Guardian ise karakter tasarımlarının mitolojik estetiği yeniden canlandırdığını belirtmiştir.
Nintendo World Report, oyunun türle tanışmak isteyenler için erişilebilir bir giriş noktası sunduğunu, Rock Paper Shotgun ise erken erişim sürecinin ardından yapılan güncellemelerle yapının olgunlaştığını ifade etmiştir.
Oyun Dünyasındaki Yeri
Hades, ölüm, isyan ve kimlik arayışı temalarını Yunan mitolojisinin anlatı biçimleriyle harmanlamıştır. Her başarısızlık, hikâyeye yeni bir katman eklemiş, döngüsel yapıyı dramatik bir ilerleme aracına dönüştürmüştür.
Oyun, roguelike türünün rastlantısal yapısını güçlü bir dramatik bütünlükle birleştirmiştir. Görsel estetik, müzik ve karakter etkileşimleri birbirini tamamlayan unsurlar hâline gelmiştir.
Supergiant Games’in önceki yapımlarından farklı olarak, Hades’te teknik ustalık anlatı derinliğiyle birleşmiş, bu da onu çağdaş oyun tasarımında örnek bir yapı hâline getirmiştir.
Hades (Supergiant Games)
