Köken

Hanım kelimesi, Orta Türkçe ḫānum biçiminden türemiştir. Bu sözcük, Eski Türkçe ḫan (hükümdar) kelimesine bir iyelik eki (-ım) eklenerek oluşturulmuş, başlangıçta “hakanın eşi” anlamını taşımıştır. Zamanla anlamı genişleyerek saygı ifadesiyle kadınlara yönelik genel bir unvan olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Kullanım Alanları

Saygı ve hitap ifadesi olarak: Bir kadına nezaketle seslenirken ya da bahsederken kullanılır.

Eş, karı anlamında günlük kullanım: Evli erkeklerin eşlerini tanımlarken yaygın biçimde kullanılır.

Kadınlık niteliklerinin vurgulandığı övgü anlamında: Uslu, sakin, terbiyeli, becerikli ya da görgülü kadınlar için olumlu çağrışımla kullanılır.

Kadınlar arası hiyerarşide veya hizmet ilişkilerinde: Özellikle geçmiş zaman kurgularında hizmetçilerin ev sahibesi için kullandığı şekliyle.

Ayrımcı ya da iğneleyici deyimlerde ve deyimleşmiş yapılarda: Sosyal mizah, iğneleme ya da mecaz içerikli söyleyişlerde yer alır.

Resmiyet ve unvan bildirimi olarak tarihî veya geleneksel metinlerde: Saray kadınları, aristokrat çevreler ya da Osmanlı kadınları için özel unvan şeklinde.