Heijunka, yalın üretim sisteminin temel taşlarından biri olan üretim dengeleme yaklaşımıdır. Japonca kökenli bu terim, üretimin zaman, ürün türü ve miktar açısından dengeli bir şekilde gerçekleştirilmesini ifade eder. Üretim sürecinde dalgalanmaların ortadan kaldırılması, kaynak kullanımının etkinleştirilmesi ve müşteri taleplerine daha tutarlı yanıt verilmesi amacıyla uygulanır. Heijunka, özellikle Toyota Üretim Sistemi içinde önemli bir yer tutar ve yalın düşünce felsefesinin pratikteki uygulamalarından biridir.
Heijunka'nın Amacı ve Önemi
Heijunka'nın temel amacı, üretim sürecindeki ani değişimleri azaltarak, kaynak kullanımını optimize etmek ve israfı önlemektir. Müşteri taleplerindeki değişkenliğin doğrudan üretim çizgisine yansıtılması, fazla stok, gereksiz iş gücü ve zaman kaybına neden olabilir. Heijunka, bu değişkenliği yumuşatarak üretim hattını sabit bir tempoya oturtmayı hedefler. Böylece üretim süreci daha öngörülebilir hale gelir, kalite artar ve teslimat süreleri kısalır.

Geleneksel planlama ve heijunka (seviyelendirilmiş planlama) karşılaştırması. (Yapay zeka ile oluşturulmuştur.).
Uygulama Yöntemleri
- Zaman Bazlı Dengeleme: Bu yöntemle üretim, günlük veya saatlik bazda sabit bir tempo ile planlanır. Talep tahminlerine dayanarak, her gün için belirli miktarda üretim gerçekleştirilir.
- Ürün Bazlı Dengeleme: Farklı ürün türlerinin dönüşümlü olarak üretilmesi esasına dayanır. Bu yöntem, ürün çeşitliliği yüksek olan üretim ortamlarında kullanılır.
Günlük Hayattan Heijunka Benzeri Uygulamalar
Bir fırının ekmek üretimini sabah saatlerinde yüksek, gün içerisinde düşük tempoda planlaması yerine, gün boyunca dengeli şekilde üretim yapması Heijunka mantığına benzer. Bu sayede hem taze ürün arzı sürekli sağlanır hem de iş gücü dengelenmiş olur.

Heijunka kutusu. (Yapay zeka ile oluşturulmuştur.)

