Köken
Helis kelimesi, Fransızca hélice sözcüğünden Türkçeye geçmiştir ve “burgu, spiral” anlamında kullanılır. Fransızcadaki bu sözcük ise kökenini Eski Yunanca héliks (ἑλιξ) kelimesinden alır. Yunanca’daki héliks, özellikle bir şeyin kıvrılarak sarılması anlamında kullanılır; asma filizlerinin kıvrımı, yılanın dolanışı ya da spiral biçimler gibi örneklerle bağdaştırılır. Bu sözcük zamanla burgu, sarmal, helezon gibi şekilleri ifade etmekte kullanılmaya başlanmıştır.
Kullanım Alanları
- Geometri ve matematik: Helisel eğriler, spiral hareketler, üç boyutlu uzayda çizilen sarmal çizgiler gibi konuları ifade eder.
- Fizik ve mühendislik: Vidalı sistemler, pervane yapıları ve DNA’nın çift sarmal yapısı gibi helisel biçimler tanımlanırken kullanılır.
- Biyoloji: DNA’nın “çift sarmal” (double helix) yapısı bu terimle doğrudan ilişkilidir.
- Mekanik ve havacılık: Uçak pervaneleri veya gemi pervanelerine de “helis” denir.
- Sanat ve tasarım: Helisel desenler, spiral merdivenler gibi estetik formlar için kullanılır.