İç lojistik, bir işletme içindeki lojistik faaliyetleri ve süreçleri ifade eder.
İç Lojistikte Stok Yönetimi ve Envanter Kontrolü
İç lojistikte stok yönetimi ve envanter kontrolü; bir işletmenin malzeme, ürün ve kaynaklarını en etkin bir şekilde izleme, düzenleme ve optimize etme süreçlerini kapsar. Bu iki kavram, doğru miktarda ve doğru zamanda ürünlerin bulunmasını sağlamak için kritik öneme sahiptir. Stok yönetimi ve envanter kontrolü ile ilgili temel kavramlar aşağıda belirtilmiştir;
Stok Yönetimi
Stok yönetimi, bir işletmenin ihtiyacı olan ürün ve malzemelerin doğru miktarlarını, doğru zamanda temin edilmesi ve depolanmasını sağlamak amacıyla yapılan tüm faaliyetleri kapsar. Bu süreç, tedarikçi zinciri boyunca malzeme akışının yönetilmesi ve optimize edilmesiyle ilgilidir.
Stok Yönetiminin Temel Hedefleri:
Maliyetleri Düşürme: Gereksiz fazla stok bulundurmadan ve depo maliyetlerini minimize ederek, işletmenin finansal yükünü hafifletmek.
Talep Karşılama: Müşteri taleplerini karşılamak için doğru ürünleri zamanında bulundurmak.
Stok Dönüş Hızı: İşletme stoklarının ortalama olarak stokta kalış süresini gösterir. Stokların mümkün olduğunca hızlı bir şekilde dönmesini sağlamak, yani fazla stok birikiminden kaçınmak.
Envanter Kontrolü
Envanter kontrolü, depo içerisindeki ürünlerin miktarlarının ve durumlarının izlenmesi ve yönetilmesidir. Bu süreç, işletmenin stok seviyelerini doğru bir şekilde kontrol etmesini, kayıpları en aza indirmesini ve verimli bir şekilde ürün temin edilmesini sağlar.
Envanter Kontrolünün Temel Hedefleri:
Stok Seviyesini İzleme: Hangi ürünlerin depoda bulunduğunu, hangi ürünlerin tüketildiğini ve hangi ürünlerin yetersiz olduğunu belirlemek.
Kaybolan ve Zarar Gören Ürünlerin Takibi: Ürünlerin kaybolması, bozulması veya çalınması durumda envanterin doğru bir şekilde güncellenmesi.
Maliyet Kontrolü: Stokların düzgün bir şekilde yönetilmesi, maliyetlerin kontrol altında tutulmasını sağlar. Aksi takdirde, fazla stok depolama, bozulma veya zamanında tüketilemeyen ürünlerin maliyetini artırabilir.
İç Lojistik Yönetim Sistemleri
İç lojistik yönetim sistemleri, depo ve tedarik zinciri süreçlerini planlama, izleme ve optimize etme amacıyla kullanılan yazılımlar ve teknolojilerdir. Bu sistemler; depo yönetimi, taşıma, envanter takibi gibi birçok önemli süreçte etkinlik ve verimlilik sağlar.
İç lojistikte kullanılan başlıca yönetim sistemleri aşağıda belirtilmiştir;
Depo Yönetim Sistemi (WMS)
Depolama alanının daha verimli kullanılmasını sağlar ve malzeme hareketlerini takip eder. WMS, depo içindeki ürünlerin doğru yerlerde tutulmasını, düzenli şekilde taşınmasını ve envanterin doğru bir şekilde yönetilmesini sağlar. Bu sistem, malzeme alımından sevkiyatına kadar olan süreçlerin her aşamasını izler ve yönetir. WMS, envanterin doğru şekilde takip edilmesini, ürünlerin doğru depolama alanlarına yerleştirilmesini ve iş gücünün verimli kullanılmasını sağlar.
Taşıma Yönetim Sistemi (TMS)
Taşıma Yönetim Sistemi (TMS), lojistik süreçte taşımacılık faaliyetlerini planlamak, izlemek ve optimize etmek için kullanılan bir yazılımdır. TMS, ürünlerin tedarikçiden nihai müşteriye taşınması sırasında güzergahları belirler, taşıma araçlarının kullanımını optimize eder ve maliyetleri düşürür.
İç Lojistikte Kullanılan Teknolojiler ve Yenilikler
İç lojistikte kullanılan teknolojiler, tedarik zinciri yönetiminin verimliliğini arttırmaya yönelik çeşitli çözümler sunar. Bu teknolojiler; depolama, taşıma, envanter yönetimi ve malzeme işleme gibi işlemleri daha hızlı, doğru ve verimli hale getirmek için tasarlanmıştır. İç lojistikte kullanılabilecek bazı önemli teknolojiler ve yenilikler aşağıda belirtilmiştir.
- Robotik Otomasyon: Depolar ve üretim hatlarında, robotlar malzeme taşıma işlemlerini gerçekleştirir. Bu, iş gücünü azaltır ve hataların önüne geçer. Özellikle büyük depolarda verimliliği arttırır.
- Drone Teknolojisi: Dronelar, depo içindeki envanterin hızlı bir şekilde sayılmasına ve kontrol edilmesine yardımcı olur. Ayrıca taşıma ve yükleme işlemleri için de kullanılır.
- Nesnelerin İnterneti (IoT): Lojistik süreçlerin her aşamasında izleme ve veri toplama imkanı sunar. Örneğim, taşıma araçlarına yerleştirilen sensörler sayesinde, ürünlerin konumları ve durumları anlık olarak takip edilebilir.
- Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi: Yapay zeka, lojistik süreçlerin analiz edilmesinde ve optimizasyonunda kullanılır. Stok yönetimi, talep tahminleri, rotalama ve yönlendirme gibi konularda yapay zeka, daha hızlı ve doğru kararlar alınmasını sağlar.
- Akıllı Taşıma Sistemleri: Akıllı taşıma sistemleri, taşıma araçlarının güzergahlarını optimize eder. GPS, sensörler ve veri analitiği kullanılarak en verimli yollar seçilir, yakıt tasarrufu sağlanır ve teslimat süreleri kısaltılır.
- Artırılmış Gerçeklik Teknolojisi (AR): Artırılmış gerçeklik teknolojisi, depo çalışanlarının envanter kontrolünü ve malzeme toplama süreçlerini daha verimli bir şekilde yapmalarına yardımcı olur. AR gözlükleri, çalışanlara doğru lokasyonları ve ürünleri gösterebilir.
Bu teknolojiler, iç lojistiği daha hızlı, hatasız ve ekonomik hala getirirken, aynı zamanda sürdürülebilirlik ve çevre dostu uygulamaları teşvik eder. Gelişen bu teknolojiler, lojistik süreçleri daha şeffaf, güvenli ve optimize hale getirmektedir.
