Köken

İktisat kelimesi, Arapça "ḳṣd" kökünden türeyen "iḳtiṣād" (اِقتصاد) sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Arapçada "iḳtiṣād", "mutedil olma, tereddüt etme" anlamlarına gelmekteydi. Bu sözcük, Arapça "ḳaṣada" (قصد) fiilinin iftiˁāl veznindeki VIII. masdarıdır. "Ḳaṣada" fiili ise "hedefledi, yöneldi" ve "mutedil bir hızla yürüdü" anlamlarını taşımaktadır.

Kullanım Alanları

İktisat kelimesi, hem akademik bir disiplini hem de günlük hayattaki bazı pratikleri ifade etmek üzere geniş bir kullanım yelpazesine sahiptir:

• Bilim Dalı Olarak: En yaygın kullanımı, toplumların kaynaklarını nasıl yönettiklerini inceleyen bir bilim dalı olmasıdır. Mikroiktisat, bireysel ve firma davranışlarını; makroiktisat ise ulusal ekonomilerin genel performansını ve politikalarını analiz eder. Bu bağlamda, iktisat politikaları, iktisat teorisi gibi terimler kullanılır.
• Tasarruf ve Ölçülülük: Kelime, günlük dilde "tutumluluk, idareli olma" anlamında da kullanılır. Kaynakların (para, zaman, enerji vb.) israf edilmeden, verimli bir şekilde kullanılmasına yönelik bir yaklaşımı ifade eder. Bu kullanımda, ekonomik davranıştan ziyade bireysel veya kurumsal bir tasarruf anlayışı ön plandadır.
• Sistematik Yönetim ve Düzen: Nadiren de olsa, bir sistemin veya sürecin verimli ve düzenli işleyişini ifade etmek için kullanılabilir. Bu bağlamda, kaynakların rasyonel tahsisini veya bir mekanizmanın dengeli çalışmasını işaret eder.