İnce Isparta (Hasgül) El Halısı, Türkiye’nin geleneksel el halıcılığı mirası içinde teknik inceliği, motif çeşitliliği ve tarihsel arka planıyla öne çıkan, mahreç işaretiyle tescillenmiş bir zanaat ürünüdür. 21.06.1996 tarihinde Isparta Belediyesi tarafından coğrafi işaret başvurusu yapılmış; 1 Eylül 1996 tarihli Resmi Gazete’de ilan edilerek koruma altına alınmıştır.
Isparta Halıları (AA)
Kültürel ve Ekonomik Değer
İnce Isparta Halısı, Türk halıcılık geleneğinin önemli bir temsilcisidir. Motifleri, renkleri ve teknik yapısıyla hem sanatsal hem de kültürel bir değer taşır. Günümüzde üretimi durma noktasına gelmiş olsa da, koleksiyon değeri ve kültürel miras açısından önemini korumaktadır. Coğrafi işaret uygulaması, bu mirasın korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması açısından kritik bir araç olarak değerlendirilmektedir.
Teknik Özellikler
İnce Isparta Halısı, “Hasgül” olarak da bilinen özel bir tiptir. Üretiminde kullanılan teknik detaylar halının estetik ve dayanıklılık özelliklerini belirler:
- Kalite sınıfı: 38x38
- İlme sıklığı: 1.444 ilme/dm²
- Düğüm tarzı: Türk düğümü (çift düğüm)
- Hav yüksekliği: 5–7 mm (bazı kaynaklarda 8–10 mm)
- İlme ipliği: 3.5/2 Nm yün
- Çözgü ipliği: 20/18 Ne pamuk
- Atkı ipliği:
- Kalın atkı: 4/14 Ne pamuk
- İnce atkı: 12/6 Ne pamuk
Malzeme Sarfiyatı
Metrekare başına kullanılan malzemeler:
- İlme ipliği: 3.500 g/m²
- Çözgü ipliği: 800 g/m²
- Kalın atkı ipliği: 800 g/m²
- İnce atkı ipliği: 350 g/m²
Toplam malzeme sarfiyatı 5.450 g/m².
Motif ve Renk Özellikleri
Hasgül halılarında pastel tonlar hâkimdir. Renk geçişleri yumuşaktır; açık ve koyu renkler bir arada kullanılır. Manzara ve pano desenli örnekler de bulunur. Halılar, Türk düğümü tekniğiyle dokunur ve ipliklerin tamamı yün esaslıdır.
Coğrafi İşaret ve Koruma
Halının coğrafi işaret sahibi Sümerhalı A.Ş.’den Isparta Belediyesi’ne devredilmiştir. Denetim süreçleri, bölge müdürlükleri, fabrika müdürlükleri ve kalite kontrol komisyonları tarafından yürütülmektedir. Teknik özelliklere aykırı üretimlerde coğrafi işaret kullanımı yasaktır.
