İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası, çalışma hayatında iş sağlığı ve güvenliği konusuna dikkat çekmek ve bu alanda farkındalık oluşturmak amacıyla her yıl 4-10 Mayıs tarihleri arasında Türkiye’de düzenlenen bir etkinlik haftasıdır. İş sağlığı ve güvenliği, çalışılan iş yerinden veya yapılan işten kaynaklanabilecek tüm tehlikelerin, genel çevre ve toplum üzerindeki etkileri de dikkate alınarak öngörülmesi, tanınması, değerlendirilmesi ve kontrol edilmesini hedefleyen sistemli ve bilimsel çalışmalar bütününü ifade eder.

Bu alan, iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi ile çalışanların fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden sağlığının korunması ve geliştirilmesiyle ilgilenir. İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri, tıp, mühendislik ve sosyal bilimler gibi birden fazla disiplinin katkısıyla yürütülen multidisipliner bir alandır.

^{İş Sağlığı ve Güvenliği (Anadolu Ajansı)}

Günün Amacı

İş sağlığı ve güvenliği, tüm ülkelerin karşılaştığı ortak bir sorundur ve doğrudan insan sağlığı ile hayatını ilgilendirir. İş kazaları ve meslek hastalıklarının büyük bir kısmı önlenebilir niteliktedir; buna rağmen yeterli önlemler alınmadığında önemli kayıplar meydana gelebilmektedir. İşyerlerinde önceliğin insan, sağlık ve iş güvenliği olması, tüm süreçlerde bu bilincin oluşturulması, iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi açısından kritik bir rol oynar. İş sağlığı ve güvenliği haftası, çalışan sağlığının korunması ve geliştirilmesini, etkili yönetim sistemlerinin uygulanmasını ve güvenli bir çalışma kültürünün oluşturulmasını amaçlar.

Tarihçe ve Ulusal Düzenlemeler

Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası, 1987 yılından itibaren Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından her yıl Mayıs ayında düzenlenmektedir. Türkiye, uluslararası düzeyde iş sağlığı ve güvenliği alanındaki standartları belirleyen sözleşmeleri kabul etmiş, bu kapsamda kamu ve özel sektör çalışanlarının korunmasını sağlamayı hedeflemiştir. Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, çalışanların korunmasını, risklerin yönetilmesini ve güvenli çalışma ortamlarının oluşturulmasını amaçlayan düzenlemeleri içerir.

Küresel Durum

İş sağlığı ve güvenliği, küresel ölçekte de bir sağlık ve güvenlik sorunu olarak kabul edilmektedir. Çalışma ortamlarında ortaya çıkan riskler, yalnızca çalışanları değil, aynı zamanda toplumun genelini de etkiler. İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının temel amacı, çalışanların sağlığını korumak, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek ve çalışma ortamlarının güvenli bir şekilde sürdürülmesini sağlamaktır. Çalışanların fiziksel, zihinsel ve sosyal iyilik hallerinin gözetilmesi, iş süreçlerinin çalışan kapasitesine uygun şekilde düzenlenmesi, ergonomi ve kişisel koruyucu donanım kullanımının sağlanması bu alandaki temel hedefler arasında yer alır.

^{İş Sağlığı ve Güvenliği (Anadolu Ajansı)}

Türkiye’de Uygulamalar

Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliği kapsamında yürütülen uygulamalar, çalışanların sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmalarını sağlamaya yöneliktir. Bu kapsamda okullarda ve işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri, çalışan temsilcileri ve risk değerlendirme ekipleri için eğitim programları, işbaşı eğitimleri, yangın ve arama kurtarma eğitimleri düzenlenmektedir. İş güvenliği işlemleri, güvenli okul çalışmaları, okul sağlığı hizmetleri, iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri, pansiyonlu okullar ve öğretmenevleri denetimleri, sıfır atık çalışmaları, Arama Kurtarma Birimi faaliyetleri, kalite yönetim sistemi belgelendirme hizmetleri ve pandemi yönetimi gibi çalışmalar yürütülmektedir.

Okul sağlığı hizmetleri çerçevesinde, gıda işletmeleri denetim ve rehberlik çalışmaları yapılmakta, hijyen ve enfeksiyon kontrol kılavuzları doğrultusunda denetimler gerçekleştirilmekte ve uygun standartları sağlayan okullara belirli belgeler verilmektedir. İş ekipmanlarının periyodik kontrolleri elektrik tesisatı, kalorifer kazanları, yangın sistemleri, topraklama, paratoner, jeneratör ve kompresör sistemlerini kapsamaktadır. İlkyardım eğitimleri uzman personel tarafından verilmektedir ve çalışanların sağlık hizmetlerine erişimi, birinci basamak sağlık tesislerinde sunulan çeşitli danışmanlık ve eğitimlerle desteklenmektedir. Bu hizmetler, çalışanların olası mesleki risklerden korunmasını ve sağlıklarının geliştirilmesini sağlamayı hedeflemektedir.

Etkinlikler ve Farkındalık Çalışmaları

İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası boyunca farklı temalar doğrultusunda etkinlikler düzenlenmekte ve farkındalıkların artırılması hedeflenmektedir. Okullarda ve kurumlarda öğrenciler ve çalışanlar için eğitimler verilmekte, iş yerleri ziyaret edilerek risk değerlendirmeleri yapılmakta ve güvenli çalışma ortamları oluşturulmaktadır. Temalar, toplumsal olaylar ve güncel riskler doğrultusunda belirlenmektedir; örneğin afet yönetimi veya ülke genelindeki iş sağlığı ve güvenliği stratejileri gibi konular haftanın ana temalarını oluşturabilmektedir.