Endüstriyel çalışma ortamlarında, özellikle metal işleme, dökümhane, cam üretimi, kaynak ve ısıl işlem gibi sektörlerde çalışanlar, çeşitli ısıl risk faktörleriyle karşı karşıya kalmaktadır. Bu riskler arasında yüksek sıcaklıktaki yüzeylere doğrudan temas, alevle karşılaşma, erimiş metal sıçramaları ve yoğun ısıya maruz kalma gibi durumlar yer almaktadır. Bu tür tehlikeler, deri üzerinde ciddi yanıklara, doku hasarına ve uzun vadede kalıcı iş gücü kayıplarına yol açabilir. Isıl risklerin bulunduğu iş yerlerinde, çalışanların uygun kişisel koruyucu donanım kullanmaları, iş sağlığı ve güvenliği bakımından temel bir gerekliliktir.

Isıl risklere karşı koruyucu eldivenler, bu tehlikelerin etkisini en aza indirmek amacıyla özel malzemeler kullanılarak tasarlanmıştır. Isıya dayanıklı kumaşlar, alüminize dış yüzeyler, yanmaz iplikler ve yalıtkan iç katmanlar gibi bileşenlerle üretilen bu eldivenler, yüksek sıcaklığa karşı direnç sağlar. Koruma düzeyleri, Avrupa Birliği’nde EN 407 standardına göre değerlendirilir. Bu standart, yanmaya karşı direnç, temas ısısı, konveksiyonel ısı, radyant ısı ve erimiş metal sıçramalarına karşı dayanıklılık gibi kriterleri esas alır. Uygun eldivenin seçilmesi, yalnızca koruma sağlamakla kalmaz; aynı zamanda çalışanın iş verimliliğini ve güvenliğini artıran önemli bir unsurdur.

Malzeme Seçimi ve Özellikleri

Isıl risklere karşı geliştirilen koruyucu eldivenlerde kullanılan malzemeler, hem fiziksel koruma düzeyi hem de kullanıcı ergonomisi açısından belirleyici öneme sahiptir. Bu tür eldivenlerin üretiminde genellikle birden fazla malzeme kombinasyonu tercih edilerek farklı risk türlerine karşı çok yönlü koruma sağlanır.

• Aramid Lifleri (Kevlar, Nomex gibi): Yüksek sıcaklıklara karşı dayanıklı yapıları sayesinde ısıya maruz kalma durumlarında fiziksel bütünlüğünü koruyabilen aramid esaslı elyaflar, aynı zamanda kesilme ve aşınma direnciyle öne çıkar. Özellikle kaynak, döküm ve cam işleme gibi alanlarda tercih edilmektedir.
• Alüminyum Kaplama: Radyant ısıya karşı koruma sağlamak amacıyla eldivenlerin dış yüzeyine uygulanan bu kaplama, yüksek ısılı ortamlarda ısının yansımasını sağlayarak temas öncesinde sıcaklığın elde birikmesini önler. Bu özellik, özellikle erimiş metal sıçramalarının yoğun olduğu sektörlerde önemlidir.
• Deri: Doğal bir malzeme olan deri, alev ve kıvılcım sıçramalarına karşı dirençli yapısıyla özellikle kaynak eldivenlerinde sıkça kullanılmaktadır. Isıya karşı görece yüksek koruma sağlamakla birlikte esneklik ve mekanik dayanıklılık açısından da işlevseldir.
• Isı Yalıtımlı Pamuk: Hafif ısı ortamlarında kullanılan eldivenlerde tercih edilen bu malzeme, kullanıcı konforunu artırırken aynı zamanda temel düzeyde ısı yalıtımı sağlar. İç astar veya ara katman olarak kullanıldığında terlemeyi azaltıcı ve ergonomik katkılar sunar.

Bu malzemeler, ısıl risklerin niteliğine ve şiddetine göre tek başına veya çok katmanlı yapı içinde birlikte kullanılarak, hem koruma seviyesi hem de kullanım konforu bakımından dengeli bir ürün tasarımı oluşturur. Eldivenlerin performansı ise EN 407 standardı kapsamında değerlendirilerek, iş güvenliği uygulamalarında kullanılabilirlikleri doğrulanır.

Standartlar ve Sertifikasyon

Isıl risklere karşı koruyucu eldivenler, belirli standartlara uygun olarak üretilmelidir:

• EN 407: Isıya ve aleve karşı koruma seviyelerini belirler.
• EN 388: Mekanik risklere karşı dayanıklılığı belirler (kesilme, delinme, aşınma).
• EN 12477: Kaynakçılar için özel eldiven standartlarını belirler.

Bu standartlara uygunluk, eldivenlerin belirli testlerden geçtiğini ve belirli güvenlik kriterlerini karşıladığını gösterir.

^{Isıl Risklere Karşı Koruyucu Eldiven (Çalışma Bakanlığı KKD Portal)}

Kullanım Alanları

Isıl risklere karşı koruyucu eldivenler, yüksek sıcaklık, alev, radyant ısı ve erimiş madde sıçraması gibi tehlikelerin bulunduğu birçok sektörde zorunlu kişisel koruyucu donanım olarak kullanılmaktadır. Bu eldivenlerin kullanım alanları, işin niteliğine bağlı olarak farklı koruma düzeyleri gerektirecek biçimde çeşitlenmektedir.

• Metal İşleme ve Dökümhaneler: Erimiş metalin sıçrama riski bulunan döküm, presleme ve haddeleme gibi işlemlerde çalışan personelin ellerini sıcak sıvı metallerin oluşturabileceği yanıklara karşı korur. Bu ortamlar, yüksek ısıya karşı uzun süreli koruma sağlayan eldivenlerin kullanımını gerektirir.
• Kaynak ve Lehimleme İşleri: Elektrik arkı, gaz alevi ve sıcak metal parçalarıyla çalışılan kaynak işlemlerinde, kıvılcım ve yoğun ısıya maruz kalınır. Bu alanlarda kullanılan eldivenler, alev geciktirici özelliklere sahip olmalı ve aynı zamanda mekanik dayanıklılık göstermelidir.
• Cam Üretimi ve Fırın Çalışmaları: Cam şekillendirme ve fırın içi operasyonlar gibi işlerde, sıcak yüzeylerle doğrudan temas olasılığı yüksektir. Bu risklere karşı kullanılan eldivenler, hem yüksek sıcaklığa karşı koruma sağlamalı hem de dokunma hassasiyetini mümkün olduğunca koruyacak şekilde tasarlanmalıdır.
• Yangın Söndürme ve Acil Durum Müdahaleleri: Yangın sırasında müdahale eden ekipler, doğrudan alev ve yoğun ısıya maruz kalmaktadır. Bu nedenle kullanılan eldivenler, yalnızca ısıya değil aynı zamanda kimyasal maddelere ve sıvılara karşı da direnç göstermelidir.
• Otomotiv ve Havacılık Sektörleri: Bu sektörlerde, motor parçaları, egzoz sistemleri ve ısı ile çalışan montaj ekipmanları ile çalışılırken oluşabilecek ani sıcaklık temaslarına karşı koruma sağlanması gerekir. Kullanılan eldivenlerin hem ısıya hem de aşınma ve yırtılmaya karşı dayanıklı olması beklenir.

Bu sektörlerde kullanılan ısıl koruyucu eldivenler, işin gerektirdiği teknik özelliklere uygun biçimde seçilmeli ve düzenli olarak kontrol edilerek koruma işlevini sürdürebilir durumda tutulmalıdır.

Seçim Kriterleri

Isıl risklere karşı koruyucu eldiven seçimi, hem çalışan güvenliğini sağlamak hem de iş kazalarını en aza indirmek açısından dikkatli bir değerlendirme süreci gerektirir. Bu süreçte, çeşitli teknik ve ergonomik faktörlerin bir arada göz önünde bulundurulması gerekir:

• Çalışma Ortamındaki Maksimum Sıcaklık Seviyeleri: Eldivenin maruz kalacağı en yüksek sıcaklık düzeyi, seçilecek ürünün teknik özelliklerini belirler. Temas edilen yüzeyin sıcaklığı ve maruz kalma süresi dikkate alınarak, ürünün ısıya dayanıklılık seviyesi uygun şekilde seçilmelidir.
• Isı Türü (Temas, Radyant, Konvektif): Farklı ısı türlerine karşı farklı malzeme yapıları ve katman sistemleri gerekebilir. Temas ısısı doğrudan yüzeye dokunmayı içerirken, radyant ısı daha çok ısı yayılımı ile ilgilidir. Konvektif ısı ise sıcak hava veya sıvı akışı yoluyla oluşur. Bu nedenle, eldivenin hangi tür ısıya karşı direnç sağladığı açıkça tanımlanmalıdır.
• Eldivenin Esneklik ve Hareket Kabiliyeti: Eldivenin aşırı sert veya kalın olması, el hareketlerini kısıtlayabilir ve iş verimliliğini düşürebilir. Özellikle hassas işlerde çalışanların ihtiyaç duyduğu parmak hareketliliği göz önünde bulundurularak, ergonomik tasarıma sahip eldivenler tercih edilmelidir.
• Standartlara Uygunluk Sertifikaları: Eldivenin EN 407 başta olmak üzere ilgili ulusal ve uluslararası standartlara uygunluğu mutlaka kontrol edilmelidir. Sertifikalı ürünler, laboratuvar koşullarında test edilerek güvenilirlikleri belgelendirilmiş ürünlerdir.

Isıl risklerin etkin biçimde yönetilmesi, yalnızca koruyucu ekipmanın varlığına değil; aynı zamanda bu ekipmanın riskin niteliğine uygun seçilmesine ve doğru kullanılmasına bağlıdır. Bu nedenle malzeme türü, kullanım amacı ve yasal standartlar gibi faktörler, eldiven seçimi sırasında sistematik olarak değerlendirilmelidir.