İstiklal Madalyası, Türk Kurtuluş Savaşı’nın ardından, mücadelede üstün hizmet göstermiş askerî ve sivil şahsiyetlere, ayrıca Millî Mücadele döneminde şehit düşenlerin ailelerine verilmek üzere çıkarılan resmî devlet nişanıdır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecinde verilen ve özel kanunla düzenlenen tek madalyadır.

^{İstiklal Madalyası (AA)}

Veriliş Sebebi ve Kapsamı

İstiklal Madalyası, 4 Nisan 1921 tarihli ve 66 numaralı İstiklal Madalyası Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu kanuna göre madalya;

• Cephede veya iç isyanların bastırılmasında fiilen görev yapan komutan, subay, er ve millî kahramanlara,
• Cephe gerisinde Millî Mücadele'ye önemli katkılarda bulunanlara,
• Millî Mücadele’de şehit düşenlerin büyük çocuklarına veya ailelerine,
• Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) üyelerine,
• Ve Büyük Millet Meclisi’nin kararıyla belirlenen şahıslara verilmiştir.

^{Temsili İstiklal Madalyası Takdimi (Yapay Zeka İle Oluşturulmuştur.)}

Çeşitleri ve Kurdele Renkleri

İstiklal Madalyası, madeni kısmı aynı olmakla birlikte, veriliş gerekçesine göre farklı kurdele renkleriyle sınıflandırılmıştır:

• Kırmızı Kurdeleli Madalya: Cephede doğrudan savaşan asker ve sivillere, Millî Mücadele'ye büyük yardımı dokunanlara.
• Yeşil Kurdeleli Madalya: Millî Mücadele döneminde TBMM üyelerine.
• Kırmızı-Yeşil Kurdeleli Madalya: Cephede bizzat çarpışan veya şehit düşen milletvekillerine.
• Beyaz Kurdeleli Madalya: Cephe gerisinde önemli katkı sağlayanlara. (Daha sonra 869 sayılı kanunla beyaz kurdele uygulaması kaldırılıp kırmızıya çevrilmiştir.)

^{İstiklal Madalyası Kurdele Renkleri - (AA)}

Madalyanın Şekli ve Özellikleri

İstiklal Madalyası, 30×40 mm çapında, 15,55 gram ağırlığında, parlak sarı renkte pirinçten yapılmıştır.

Ön yüzünde

• Ankara’nın resmi ve ortada Birinci TBMM binası,
• Arka planda zafer ve barışı simgeleyen güneş ışınları,
• Meclis binasının sağında 23 Nisan, solunda 1336 (1920) tarihi,
• Alt bölümde orak ve tırpanla tarımı, defne dallarıyla barışı, kağnısıyla cepheye cephane taşıyan Türk kadınının anısını simgeleyen figürler bulunur.

Arka yüzünde

• Ay ve yıldızla çevrili Misak-ı Milli sınırlarını gösteren Türkiye haritası,
• Harita üzerine yerleştirilen yıldız Ankara’yı temsil eder; bu yıldızdan çıkan ışık Kars’a ulaşır.
• En altta madalyanın yapım tarihi olan 1 Teşrinisani 1338 (01 Kasım 1922) ibaresi yer alır.

Tören ve Kullanım Usulü

Madalya;

• TBMM huzurunda Meclis Başkanı tarafından,
• Taşrada ise en büyük askerî komutan ve mülkî amirin huzurunda törenle verilirdi.
• Her zaman sağ göğüs üzerine takılır, sivil kıyafetlerde ise değişik renklerde rozet olarak kullanılabilir.

14 Şubat 1926 tarih ve 3183 sayılı kanunla yurtdışında madalya, yalnızca frak veya üniforma ile takılabilir, sivil kıyafetle sadece rozet kullanılabilir.

Özel Durumlar ve Hükümler

• Medeni haklardan yoksun bırakılanlar ve cinayet suçundan hüküm giyenler madalya taşıma ve bulundurma hakkını kaybeder.
• Madalya hatıra olarak varislere intikal eder.
• 30 Ocak 1929 tarih ve 3579 sayılı kanun uyarınca Millî Mücadele'ye katılan alay sancaklarına da İstiklal Madalyası verilmesi kabul edilmiştir.

İlgili Mevzuat

• İstiklal Madalyası Kanunu (4 Nisan 1921, Kanun No: 66)
• 3579 sayılı Kanun (30 Ocak 1929)
• 3183 sayılı Kanun (14 Şubat 1926)