J.R.R. Tolkien

John Ronald Reuel Tolkien (d. 3 Ocak 1892, Bloemfontein, Orange Özgür Devleti – ö. 2 Eylül 1973, Bournemouth, İngiltere), İngiliz dilbilimci, akademisyen ve fantastik edebiyat yazarıdır. "Yüzüklerin Efendisi" ve "Hobbit" gibi eserleriyle tanınan Tolkien, modern fantastik kurgu türünün şekillenmesinde temel figürlerden biri olarak kabul edilmektedir.

Erken Yaşam ve Eğitim

Tolkien, Güney Afrika’daki Bloemfontein kentinde doğdu. Babası Arthur Reuel Tolkien burada bir bankada çalışıyordu. 1896 yılında babasının ölümü üzerine annesi Mabel, Tolkien ve küçük kardeşi Hilary ile birlikte İngiltere'ye döndü. Aile Birmingham yakınlarına yerleşti. 1900 yılında annesi Katolik oldu ve çocuklarını da bu inançla yetiştirdi. Mabel Tolkien, 1904’te diyabet nedeniyle hayatını kaybetti ve Tolkien yetim kaldı.

Tolkien, King Edward's School’da ve ardından Exeter College, Oxford'da eğitim gördü. 1915 yılında İngiliz Dili ve Edebiyatı alanında birincilikle mezun oldu. Bu yıllarda dil ve mitolojiye karşı özel bir ilgi geliştirdi.

Askerlik Hizmeti

I. Dünya Savaşı sırasında Britanya Ordusu'na katıldı ve 1916 yılında Somme Muharebesi'nde görev yaptı. Savaş sırasında birçok arkadaşını kaybetti. Bu dönemde yaşadığı tecrübeler, ileriki yıllarda kaleme alacağı eserlerinde etkili oldu. Savaş sonrasında sıhhi nedenlerle aktif hizmetten ayrıldı.

Akademik Kariyer

Savaştan sonra Oxford Üniversitesi'nde Anglo-Sakson dili ve edebiyatı üzerine çalışmaya başladı. 1925'te Pembroke College'da profesörlük unvanı aldı. Özellikle Beowulf üzerine yaptığı akademik çalışmalar dikkat çekti. Dilbilimsel uzmanlığı, yaratacağı yapay diller ve mitolojik yapılar açısından belirleyici bir unsur oldu.

Edebi Çalışmalar

Tolkien’in fantastik kurgu alanındaki en bilinen ilk eseri The Hobbit, 1937 yılında yayımlandı. Başlangıçta çocuklara yönelik olarak yazılan bu kitap, büyük ilgi gördü. Bunu, çok daha kapsamlı olan The Lord of the Rings (Yüzüklerin Efendisi) üçlemesi izledi. Üç cilt hâlinde 1954–1955 yılları arasında yayımlanan bu eser, Orta Dünya adlı hayalî bir evrende geçer. Eserde farklı ırklar, diller, tarihsel olaylar ve mitolojik temalar ayrıntılı biçimde işlenmiştir.

The Silmarillion adlı eser, yazarın ölümünden sonra oğlu Christopher Tolkien tarafından 1977’de yayımlanmıştır. Bu kitap, Orta Dünya'nın mitolojik geçmişini konu alır ve Tolkien’in kendi yarattığı evrenin tarihsel ve kozmolojik temellerini içerir.

Son Yılları ve Mirası

Tolkien, 1945 yılında Merton College’da profesör oldu ve 1959’da emekliye ayrıldı. 1972 yılında İngiltere Kraliçesi tarafından Britanya İmparatorluk Nişanı (CBE) ile onurlandırıldı. Bir yıl sonra 1973'te hayatını kaybetti ve Oxford yakınlarındaki Wolvercote Mezarlığı’na gömüldü. Mezar taşında kendisi ve eşi Edith için "Beren" ve "Lúthien" adları yer almaktadır. Bu, eserlerinde yer alan ölümlü bir adam ile ölümsüz bir elf kadınının hikâyesine gönderme yapar.

Tolkien’in çalışmaları, modern fantastik edebiyatın gelişmesinde etkili olmuş ve çok sayıda yazarı etkilemiştir. Ayrıca filmlere, dizilere ve geniş bir kültürel mirasa kaynaklık eden bir evrenin kurucusu olarak da önem taşımaktadır.