Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi, Türkiye'nin Kars ilinde yer almaktadır. Osmanlı İmparatorluğu tarafından 19. yüzyılda doğu sınırlarının savunulması amacıyla inşa edilen tabyalardan biri olan Kanlı Tabya’nın restore edilmesiyle oluşturulmuştur. Müze, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet göstermektedir. Kars Müze Müdürlüğü’ne bağlı bir birim olarak 2017 yılında işlevlendirilmiştir.

Konumu ve Alanı

Müze, Kars ili, Merkez ilçesi Örnek Mahallesi, 476 ada 514 parselde yer almaktadır. Tescilli kültür varlığı olan yapı, 29.819,32 metrekare yüzölçümüne sahiptir. Müzenin 1200 m² kapalı alanı ve 7000 m² açık sergi alanı bulunmaktadır.

^{Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi(Kaynak:Kültür Portalı)}

Tarihçe

Kanlı Tabya, III. Selim döneminde 1803 yılında “Yeni Tabya” adıyla inşa edilmiştir. 1828 yılında Rus ordusunun gece baskını sırasında burada görev yapan bir taburun tüm askerlerinin şehit edilmesi nedeniyle yapı, halk arasında “Kanlı Tabya” ismini almıştır. 19. yüzyılda Kars’ta Ruslara karşı gerçekleştirilen savunmalarda, özellikle 1828 Rus saldırısında, 1855 Kars Zaferi’nde ve 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında aktif olarak kullanılmıştır. 1855 yılındaki Kars Zaferi’nin ardından Sultan Abdülmecid tarafından 3.000 adet Kars Madalyası bastırılarak kente gönderilmiştir.

Restorasyon ve Müzeleşme Süreci

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından 09.07.2012 tarihinde restorasyon ihalesi yapılmış ve restorasyon çalışmaları başlatılmıştır. Çalışmalar sonucunda tabya binası yeniden işlevlendirilerek müze haline getirilmiştir. Müze, 30.09.2017 tarihli ve E.198488 sayılı Makam Oluru ile Kars Müzesi Müdürlüğü’ne bağlı birim olarak açılmıştır.

Sergi Alanları ve Bölümler

Savaş Enstalasyonu Odası

Şehitlerin sonsuzluğa uğurlanışını sembolize eden ve savaş atmosferini görsel olarak yansıtan bir bölümdür.

Tarihi Belgelik

Kafkas Cephesi'nde gerçekleştirilen askeri harekâtlar, muharebeler ve gelişmelere dair özgün belgeler, fotoğraflar ve arşiv materyalleri sergilenmektedir.

Ağıt ve Mektuplar Bölümü

Cephede görev yapan askerler tarafından kaleme alınmış mektuplar ve savaş sırasında yazılmış ağıtlar sergilenmektedir.

Şehitler Yolu

Sarıkamış Harekâtı sırasında hayatını kaybeden askerler anısına hazırlanmış temsili yürüyüş güzergâhıdır.

Yaşam Alanları (Canlandırma Odaları)

Askerlerin cephedeki günlük yaşantısını yansıtmak üzere silikon heykellerle canlandırılmış bölümler şunlardır:

Revir
Ameliyathane
Koğuş
Mutfak

^{Müzede bazı önemli olaylar interaktif olarak sergilenmektedir (Kaynak:}^{Kültür Portalı}⁾

Müze Koleksiyonu Bölümü

Osmanlı ve erken Cumhuriyet dönemine ait taşınır kültürel miras niteliği taşıyan etnografik eserler sergilenmektedir.

Kar Enstalasyonu

Sarıkamış Harekâtı sırasında kar altında donarak hayatını kaybeden askerlerin anısını yaşatmak amacıyla oluşturulmuş özel enstalasyon alanıdır.

Etkileşim Alanı

Bilgilendirme kiosklarının yer aldığı, ziyaretçilerin dijital etkileşimle bilgi edinebildiği bölümdür.

Tanıtım Salonu

Kafkas Cephesi ve çevresinde görev yapmış önemli askerî ve yerel şahsiyetlere ait tanıtım panoları bulunmaktadır. Bu bölümde yer alan kişiler arasında:

Gazi Mustafa Kemal Atatürk
Gazi Ahmet Muhtar Paşa
Kazım Karabekir Paşa
Halit Paşa
Cihangiroğlu İbrahim Bey
Kurt İsmail Paşa

^{Müzede Sergilenen Eserler (Kaynak:}^{Anadolu Ajansı}⁾

Beyaz Vagon

Müze bahçesinde sergilenen “Beyaz Vagon”, 13 Ekim 1921 tarihli Kars Antlaşması görüşmeleri için Kars’a gelen Rus askeri heyeti tarafından, 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa’ya hediye edilmiştir. Kazım Karabekir Paşa, Kars-Erzurum hattında kolordu komutanlığı yaptığı süre boyunca bu vagonu kullanmıştır.

^{Beyaz Vagon (Kaynak:}^{Kültür Portalı}⁾

Önemi ve Misyonu

Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi, Kars ve çevresinde yaşanmış askeri tarih açısından önemli olayların anısını yaşatmak, kültürel mirası korumak ve ziyaretçilere dönemin koşullarını aktarmak amacıyla kurulmuştur. Türkiye’de en çok tabyanın bulunduğu il olan Kars’ta, tarihi savunma yapılarından biri olan Kanlı Tabya’nın müzeye dönüştürülmesi ile tarihi bilinç artırılmakta ve şehitlerin hatırası yaşatılmaktadır.

Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi