Kakapo (Strigops habroptilus), Yeni Zelanda'ya özgü, uçamayan ve gececil bir papağan türüdür. Psittaciformes takımının Strigopidae familyasına aittir. Bu tür, taksonomik olarak benzersizdir ve Strigops cinsinin tek üyesidir. Aynı zamanda evrimsel olarak eski özellikler taşıyan, oldukça izole bir türdür.
Morfoloji ve Fiziksel Özellikler
Kakapo, yaklaşık 60 cm uzunluğunda ve 2–4 kg arasında değişen bir ağırlığa sahiptir. Tüyleri yeşilimsi sarı renktedir ve siyah beneklenmeler içerir; bu görünüm orman tabanında kamuflaj sağlar. Kanatları kısa ve kuvvetsizdir; uçma yeteneği yoktur. Ancak ağaçlara tırmanabilir ve kısa mesafelerde planör benzeri atlayışlar yapabilir.
Yüz yapısı baykuşlara benzetilir, bu nedenle bazı kaynaklarda “baykuş papağanı” olarak da anılır. Bu yapı, gece görüşüne uygun olarak evrimleşmiştir.
Yapay zeka ile üretilmiştir
Davranış ve Ekoloji
Kakapo, geceleri aktif olan otçul bir türdür. Diyetini başlıca yerli bitkiler, meyveler, tohumlar ve yapraklar oluşturur. Özellikle rimu ağacının meyvesi, üreme döneminde kritik bir besin kaynağıdır.
Kakapo, sesli çağrılarla iletişim kurar. Erkekler, üreme döneminde “booming” adı verilen derin, yankılı çağrılarla dişileri cezbeder. Bu çağrılar kilometrelerce öteden duyulabilir.
Üreme Biyolojisi
Kakapo, lekgil sistemle ürer; erkekler belli alanlarda toplanarak dişileri etkilemeye çalışır. Dişiler yuva yapmak ve yavru bakımıyla tek başlarına ilgilenirler. Üreme aralığı düzensizdir ve genellikle rimu ağacının yoğun meyve verdiği yıllarla ilişkilidir. Kuluçka süresi yaklaşık 30 gündür.
Korunma Durumu
Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kakapo’yu "kritik tehlike altında" (Critically Endangered) olarak sınıflandırmaktadır. 2025 yılı itibarıyla yaşayan birey sayısı 250'nin altındadır. Türün yok olma tehlikesi, habitat tahribatı ve insanlar tarafından getirilen yırtıcı türler (özellikle kediler ve gelincikler) nedeniyle artmıştır.
Koruma çalışmaları Yeni Zelanda'nın çeşitli izole adalarında yürütülmektedir. Kakapo Recovery adlı program kapsamında bireyler izlenmekte, genetik çeşitlilik korunmakta ve yapay döllenme teknikleri geliştirilmektedir.
