Kaleiçi, Türkiye'nin Antalya ilinin kent merkezinde yer alan, antik dönemden günümüze kadar kesintisiz yerleşim alanı olmuş bir tarihî yerleşim bölgesidir. At nalı biçimindeki surlarla çevrili bu alan, Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinden izler taşımaktadır. Gerek kentsel dokusu gerekse barındırdığı anıtsal yapılarıyla, Antalya'nın tarihsel ve kültürel gelişimini yansıtan önemli bir merkezdir. Kaleiçi, 1972 yılında "SİT alanı" ilan edilmiş ve 1984 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığının yürüttüğü restorasyon çalışmaları sonucunda FIJET tarafından Altın Elma Turizm Ödülü’ne layık görülmüştür.

^{Kaleiçi (AA)}

Tarihçe ve Kuruluş

Kaleiçi’nin içinde yer aldığı Attaleia kenti, MÖ. 2. yüzyılda Bergama Kralı II. Attalos tarafından kurulmuştur. Bergama Krallığı’nın MÖ. 133’te sona ermesiyle bir süre bağımsız kalan kent, korsanların eline geçmiş, MÖ. 77’de Roma Komutanı Servilius Isauricus tarafından Roma topraklarına katılmıştır. MÖ. 67’de Pompeius’un donanmasına üs olan kent, MS. 130’da Roma İmparatoru Hadrianus’un ziyaretiyle gelişimini sürdürmüştür. Bizans döneminde piskoposluk merkezi olan Attaleia, Türklerin fethinden sonra da gelişmeye devam etmiştir.

Kent Surları ve Kentsel Doku

Kaleiçi, büyük bölümü yıkılmış olmasına rağmen özgün yapısını koruyan iç ve dış surlarla çevrilidir. Bu surlar Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinin ortak ürünüdür. Surlar üzerinde 80 kadar burç yer almaktadır; duvarlarda ise antik yazıtlar taşıyan taş bloklar kullanılmıştır. Kaleiçi'nin yerleşim dokusu organik ve ızgara planlı iki farklı alandan oluşmaktadır. Geleneksel evler iki ya da üç katlı, sokağa ve bahçeye açılan yapılar olarak inşa edilmiştir. Bu evler, bölgedeki yaşam biçimi, gelenek ve mimari anlayış hakkında önemli ipuçları sunar.

^{Kaleiçi (Türkiye Kültür Portalı)}

Yapı Stoku ve Anıtsal Eserler

Kaleiçi'nde 456 sivil mimari örneği yapının yanı sıra, 85 anıtsal yapı, 6 cami, 3 medrese, 4 türbe, 5 hamam, 56 burç ve çeşitli sur kalıntıları bulunmaktadır. Başlıca anıtsal yapılar arasında Hadrianus Kapısı (Üç Kapılar), Hıdırlık Kulesi, Şehzade Korkut Camii (Kesik Minare), Yivli Minare ve Külliyesi, Gıyaseddin Keyhüsrev Medresesi, Mevlevihane, Zincirkıran Türbesi ve Nigar Hatun Türbesi yer alır.

Antik Liman ve Turistik Dönüşüm

Kaleiçi’nin antik limanı, günümüzde yat limanı olarak kullanılmaktadır. Antik kaynaklarda bu limanın Korykos adıyla bilindiği ve bir korsan limanı olduğu belirtilmektedir. Doğal bir koy içinde konumlanan liman, falezler ve surlarla çevrili görünümüyle dikkat çeker. Modern dönemde liman çevresi restoran, kafe, pansiyon ve otellerle turistik hizmete açılmıştır.

^{Kaleiçi (Türkiye Kültür Portalı)}

Koruma Statüsü ve Restorasyon Çalışmaları

1972 yılında Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından SİT alanı ilan edilen Kaleiçi, 1984’te Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürütülen restorasyon çalışmaları sonucu FIJET tarafından Altın Elma Turizm Ödülü’ne layık görülmüştür. Yapılan çalışmalar, bölgenin tarihî dokusunun korunmasını ve kültürel turizme kazandırılmasını amaçlamıştır.

Günümüzde Kaleiçi

Kaleiçi günümüzde, tarihî konut dokusunun korunduğu, turistik ve kültürel işlevlerin bir arada yürütüldüğü bir yerleşim alanıdır. Yapılar konaklama, yeme-içme, kültür-sanat ve eğlence işlevlerine dönüştürülmüş; bölge aynı zamanda el sanatları ve yöresel ürünlerin satıldığı dükkanlara da ev sahipliği yapmaktadır. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan Kaleiçi, gece ve gündüz turistlerin uğrak noktası olmaya devam etmektedir.

^{Kaleiçi (Kültür ve Turizm Bakanlığı)}