Köken

Kalıp kelimesi, Arapça (قالب) ḳāleb kelimesinden Türkçeye  geçmiştir. Kāleb kelimesi Aramice/Süryanice dilinde aynı anlamda kullanılan ḳalbīd/ḳalbūt kelimesinden alınmıştır. Aramice/Süryanice dilinde kullanılan bu kelime ise Eski Yunanca dilinde “tahtadan yapılan ayakkabı kalıbı” anlamında kullanılan kalopódion kelimesinden alınmıştır.

Kullanım Alanları

Sanayi ve Üretim: Metal, plastik, cam veya seramik gibi maddelerin belirli bir şekle sokulması için kullanılan kalıplar; döküm, presleme ve şekil verme işlemlerinin temel aracıdır.

Terzilik ve Moda Tasarımı: Giysi üretiminde kumaşların biçimlendirilmesi amacıyla kullanılan şablonlardır.

Gıda Endüstrisi ve Mutfak: Peynir, tereyağı, sabun, çikolata gibi ürünler için kullanılan katı şekiller; genellikle “bir kalıp” ifadesiyle ölçü birimi gibi kullanılır.

Dil ve Edebiyat: Deyimleşmiş kalıplar, kalıplaşmış anlatımlar, klasik ifade biçimleri bu alanda “kalıp” olarak adlandırılır.

Psikoloji ve Sosyoloji: Birey ya da toplumda yerleşmiş, tekrar eden düşünce ve davranış biçimleri; “düşünce kalıpları”, “toplumsal kalıplar” gibi.

Günlük Dil ve Mecaz Kullanım: Fiziksel görünüm ya da karakter değerlendirmesi yaparken kullanılır.

Matbaacılık ve Baskı Teknolojisi: Harf dizimi ve baskı işlemlerinde kullanılan hazır düzeneklere kalıp denmektedir.