Kanada, Avustralya ve Birleşik Krallık’ın Filistin Devleti’ni Tanıması (2025), 21 Eylül 2025 tarihinde üç ülkenin eş zamanlı ve koordineli biçimde açıkladığı diplomatik karardır. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantısı öncesinde duyurulan bu karar, Gazze’de süren çatışmalar ve Batı Şeria’daki yerleşim faaliyetleri çerçevesinde, iki devletli çözüm sürecine yeniden ivme kazandırma amacıyla alınmıştır.

_{Filistin bayrağı - (Anadolu Ajansı)}

Kanada’nın Tanıma Kararı

Kanada Başbakanı Mark Carney, 21 Eylül 2025 tarihinde yaptığı açıklama ile Filistin Devleti’ni resmen tanıdıklarını duyurmuştur. Carney, bu kararın Kanada’nın 1947 yılından bu yana benimsediği iki devletli çözüm politikasının bir devamı olduğunu belirtmiştir. Açıklamasında, İsrail hükümetinin Filistin Devleti’nin kurulmasını engellemek için sistemli şekilde çaba gösterdiğini ifade etmiştir. Ayrıca İsrail’in Batı Şeria’da yürüttüğü yerleşim planlarının uluslararası hukuka aykırı olduğunu, Gazze’de ise on binlerce sivilin öldürüldüğünü, milyonlarca insanın yerinden edildiğini ve açlığa sürüklendiğini vurgulamıştır.

Kanada hükümeti, tanıma kararının nihai bir çözüm olmadığını ancak Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nde yer alan temel insan hakları ilkeleri ve Kanada’nın uzun süredir süregelen politikaları ile uyumlu olduğunu açıklamıştır. Carney, Filistin yönetiminin uluslararası topluma ve Kanada’ya doğrudan reform vaatlerinde bulunduğunu, bu kapsamda genel seçimlerin yapılması, demokratik bir yönetim tesis edilmesi ve devletin silahsızlandırılması konularında taahhütler verdiğini belirtmiştir.

Kanada, bu taahhütlerin uygulanması sürecinde Filistin’e destek sağlayacağını açıklamıştır. Carney, ülkesinin güvenilir bir barış planı, demokratik yönetim, kesin güvenlik düzenlemeleri ve Gazze’ye sürekli insani yardım ulaştırılmasını desteklediğini ifade etmiştir.

Avustralya’nın Tanıma Kararı

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, 21 Eylül 2025 tarihinde yaptığı açıklamada Filistin Devleti’ni resmen tanıdıklarını bildirmiştir. Albanese, Avustralya’nın bağımsız ve egemen bir Filistin Devleti’ni tanıdığını belirterek, bunun Filistin halkının uzun süredir hedeflediği bir amaç olduğunu ifade etmiştir. Tanıma kararının, iki devletli çözüm politikasına verilen desteğin bir parçası olduğu açıklanmıştır.

Başbakan Albanese, Dışişleri Bakanı Penny Wong ile birlikte yayımladığı ortak açıklamada, tanımanın Kanada ve Birleşik Krallık ile eşgüdümlü şekilde gerçekleştirildiğini belirtmiştir. Avustralya hükümeti, bu adımı Gazze’de ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılması süreçleriyle ilişkilendirmiştir.

Açıklamada ayrıca Hamas’ın Filistin’de herhangi bir rolünün bulunmaması gerektiği vurgulanmıştır. Avustralya, bu kararın uluslararası düzeyde iki devletli çözüm müzakerelerinin yeniden canlandırılması için atıldığını bildirmiştir.

Birleşik Krallık’ın Tanıma Kararı

Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, 21 Eylül 2025 tarihinde yayımladığı video mesajında Filistin Devleti’ni resmen tanıdıklarını duyurmuştur. Starmer, bu kararın iki devletli çözüm ve barış umudunu yeniden canlandırmak amacıyla alındığını belirtmiştir. Açıklamasında, İsrail ve Filistin halklarının güvenlik ve barış içinde yaşamaları gerektiğine işaret etmiştir.

Birleşik Krallık hükümeti, Gazze’deki insani durumun kabul edilemez olduğunu, bombardımanların, açlığın ve yıkımın sona ermesi gerektiğini açıklamıştır. Gazze’deki sınırlarda uygulanan kısıtlamaların kaldırılması ve insani yardımların engelsiz şekilde ulaştırılması çağrısı yapılmıştır. Starmer ayrıca, Hamas’ın iki devletli çözüme karşı olduğunu vurgulamış ve bazı Hamas üyelerine yaptırım uygulanacağını belirtmiştir.

Starmer, tanıma kararını Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’a mektupla bildirmiştir. Mektupta bu kararın, Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkına verilen destek olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca, Birleşik Krallık ile Filistin arasında yeni bir dostluk ve işbirliği döneminin başlayacağı kaydedilmiştir.

Başbakan Starmer, Birleşik Krallık’ın tarihsel rolüne atıfta bulunarak, 1917’de Yahudiler için bir yurt ilkesini desteklerken Yahudi olmayan toplulukların medeni ve dini haklarına zarar verilmemesi gerektiğini açıkladıklarını hatırlatmıştır. Bugün alınan kararın ise Filistin halkının bağımsız bir devlet kurma hakkına verilen desteği gösterdiğini belirtmiştir.

Birleşik Krallık hükümeti, Filistin ile diplomatik ilişkilerin ilerletilmesi için Dışişleri Bakanı Yvette Cooper’ın Filistinli mevkidaşı ile görüşeceğini açıklamıştır.

Uluslararası Tepkiler

Filistin Tarafının Tepkileri

Filistin Dışişleri Bakanlığı, Kanada, Avustralya ve Birleşik Krallık’ın Filistin Devleti’ni tanıma kararını memnuniyetle karşılamıştır. Bakanlık açıklamasında, bu kararların uluslararası hukuk ve meşruiyet kararlarıyla uyumlu olduğu ve işgali sona erdirmeye yönelik hassasiyetlerden kaynaklandığı belirtilmiştir. Ayrıca, başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere henüz tanıma kararı almamış ülkelere benzer adımlar atma çağrısında bulunulmuştur.

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas da üç ülkenin kararını memnuniyetle karşıladığını açıklamıştır. Abbas, bu gelişmenin adil ve kalıcı barışın tesis edilmesinde önemli bir adım olduğunu belirtmiştir. Abbas, İngiltere’nin aldığı tanıma kararının, Filistin halkının kendi kaderini tayin etme, özgürlük ve bağımsızlık hakkının tanınması anlamına geldiğini ifade etmiştir. Ayrıca, bu adımın İsrail ile yan yana güvenlik, barış ve iyi komşuluk ilişkileri içinde yaşama imkânı sağlayacağını dile getirmiştir.

Abbas, İngiltere’nin Ramallah’taki Başkonsolosu Helen Winterton’dan, Birleşik Krallık’ın tanıma kararını resmen bildiren mektubu almıştır ve bu adımı Filistin halkının devredilemez haklarının teyidi olarak değerlendirmiştir.

Filistin Devlet Başkan Yardımcısı Hüseyin eş-Şeyh de sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, üç ülkenin tanıma kararını Filistin halkının sabrının ve direncinin sonucu olarak değerlendirmiştir. Şeyh, bu gelişmeyi Filistin halkı için tarihi bir gün olarak nitelendirmiştir.

İsrail’in Tepkileri

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Kanada, Avustralya ve Birleşik Krallık’ın Filistin Devleti’ni tanıma kararına karşı açıklama yapmıştır. Netanyahu, bu tanımanın “terörizme ödül” anlamına geldiğini ileri sürmüş ve Filistin devletinin kurulmasını yıllardır engellediklerini, bundan sonra da izin vermeyeceklerini ifade etmiştir. Ayrıca, Batı Şeria’daki yasa dışı Yahudi yerleşimlerinin sayısını iki katına çıkardıklarını ve bu politikanın sürdürüleceğini belirtmiştir. Netanyahu, ABD’den dönüşünde bu ülkelere karşı atılacak adımları açıklayacağını ve “Bekleyin ve görün” ifadesiyle Batı Şeria’yı ilhak etme tehdidinde bulunmuştur.

İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Kültür ve Spor Bakanı Miki Zohar da üç ülkenin kararının ardından Batı Şeria’nın ilhak edilmesi yönünde çağrılarda bulunmuşlardır.

İsrail Dışişleri Bakanlığı ise tanıma kararını kategorik olarak reddettiğini açıklamıştır. Açıklamada, bu kararın barışı teşvik etmediği ve bölgeyi istikrarsızlaştırdığı öne sürülmüştür. Ayrıca, Birleşik Krallık ve diğer bazı ülkelerin yaptığı tek taraflı tanımanın kabul edilemez olduğu belirtilmiştir. İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, bu kararı alan ülkeleri “ahlak dışı ve çirkin” bir eylemde bulunmakla suçlamıştır.