Kandiber Kalesi, Türkiye'nin Çorum ilinin Osmancık ilçesi sınırları içinde, Kızılırmak’ın kuzey kıyısında yer alan doğal bir kayalık üzerine inşa edilmiştir. Kalenin sur uzunluğu yaklaşık 250 metre, yüksekliği ise 30 metreyi bulmaktadır. Yapı, ilçe merkezine hâkim bir noktadadır. Kalenin iç yapısında kayalar oyularak oluşturulmuş bir hamam kalıntısı ile iki kapı sistemi bulunmaktadır. Sur örgülerinde Horasan harcı kullanılmıştır. Kaleye ulaşım, 272 basamaklı taş bir merdiven aracılığıyla sağlanmaktadır.

^{Kandiber Kalesi (Anadolu Ajansı)}

Tarihsel Arka Plan

Kandiber Kalesi’nin inşa tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Yapının kökeni konusunda farklı görüşler mevcuttur. Bazı kaynaklar kalenin Hitit dönemine kadar uzandığını ileri sürerken, bazı rivayetlerde Bizans dönemindeki Emevi akınları sırasında inşa edildiği iddia edilmektedir. Yaygın kabul gören görüşe göre ise kale, Roma döneminde inşa edilmiş olup, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde çeşitli onarımlarla günümüze ulaşmıştır.

Mimari ve Arkeolojik Kalıntılar

Kale içerisinde burç kalıntıları, gözlemci yerleri, giriş kapıları ve kaya mezarları bulunmaktadır. Roma dönemine tarihlenen bu kaya mezarları kalenin güney bölümünde yer almaktadır. Kalenin ön kısmında bir kitabe kalıntısı mevcuttur. Ayrıca kalenin tepe kısmında yakın geçmişte terk edilmiş evlerin temel izleri tespit edilmiştir. Tarihî kaynaklara göre, kalede bir dönem 200’e yakın ev yer almakta, şehir dışındaki konut sayısı ise 80’i geçmemekteydi.

^{Kandiber Kalesi (Anadolu Ajansı)}

Gözlemler ve Seyyah Kayıtları

Osmanlı dönemi seyyahlarından Evliya Çelebi, kalenin çevresini 800 adım olarak belirtmiş ve kalenin demirden bir kapıya sahip olduğunu aktarmıştır. 19. yüzyılda bölgeyi ziyaret eden Ainsworth, çağdaşı olan Osmancık kentinde 300 ev, 5 mescit, 1 han ve hamam bulunduğunu, kalede ise yüksekliğin belirgin şekilde öne çıktığını çizimlerinde göstermiştir.

Kültürel ve Tarihî Bağlam

Kandiber Kalesi, bulunduğu konum itibariyle İstanbul’dan Amasya’ya uzanan ticaret yolu üzerinde yer almaktadır ve bu yönüyle tarihsel süreçte askerî ve ticari öneme sahip olmuştur. Kale, Hititlerden Osmanlılara kadar çeşitli uygarlıkların izlerini taşımakta; kaya mezarları, su yolları ve sur yapısıyla bu çok katmanlı mirası yansıtmaktadır.