KAPLAN STA (Silah Taşıyıcı Araç), FNSS Savunma Sistemleri tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla geliştirilen, paletli tipte yeni nesil zırhlı muharebe aracıdır. Silah Taşıyıcı Araçlar (STA) Projesi kapsamında üretilen KAPLAN STA, tank avcısı sınıfında yer almakta olup, ana muharebe tankları ile müşterek hareket kabiliyetine ve modern muharebe şartlarına uyumlu donanımlara sahiptir.

^{Kaplan STA Zırhlı Muharebe Aracı - (Youtube: FNSS Savunma Sistemleri)}

Genel Özellikler

KAPLAN STA, muharebe ağırlığına bağlı olarak 21 beygir/ton güç ağırlık oranına sahip, otomatik şanzımanlı bir zırhlı muharebe platformudur. Paletli, 5 yol tekerlekli ve düşük siluetli tasarımıyla dikkat çeken araç, soğuk, sıcak ve engebeli araziler ile stabilize ve asfalt yollarda yüksek hareket kabiliyeti sunar. Gelişmiş süspansiyon ve palet sistemi, titreşim azaltma ve yol tutuşunu artırma amacıyla geliştirilmiştir.

Araç, arka kısımda yer alan personel kapısı üzerinden erişim sağlanan zırhlı kabin yapısına sahiptir. Güç grubu kabini ile genişletilmiş sürücü bölmesi aracın ön kısmında, nişancı ve komutan mahalleri ise orta bölümde konumlandırılmıştır. Aracın arkasında, ağırlık dengesi ve personel güvenliği gözetilerek, izole edilmiş iki adet zırhlı yakıt tankı bulunmaktadır.

Amfibi harekât kabiliyetine de sahip olan KAPLAN STA, arka kısmında yer alan iki adet su itki sistemi sayesinde derin ve akıntılı sularda yüzebilmekte, su kenarında ise herhangi bir hazırlığa gerek kalmadan suya giriş yapabilmektedir.

Silah ve Elektronik Sistemler

KAPLAN STA, farklı tanksavar füze sistemleri ile donatılabilmektedir. Araç üzerinde Rus menşeli Kornet-E ATGM (5,5 km menzil) veya ROKETSAN üretimi OMTAS güdümlü tanksavar füzeleri (4 km menzil) kullanılmaktadır. Silahlar, FNSS tarafından geliştirilen Uzaktan Komutalı Tanksavar Kulesi üzerine entegre edilmiştir. Sürücü bölmesinde lazer korumalı cam periskoplar ve gece operasyonları için termal kamera sistemi bulunmaktadır.

^{Kaplan STA Zırhlı Muharebe Aracı ROKETSAN üretimi OMTAS Güdümlü Tanksavar Füzesi Ateşlerken - (FNSS Savunma Sistemleri Resmi WEB Sayfası)}

Teknik Özellikler

• Araç Tipi: Paletli Zırhlı Silah Taşıyıcı Araç
• Motor: Dizel motor
• Şanzıman: Otomatik
• Güç Ağırlık Oranı: 21 beygir/ton
• Azami Ağırlık: Yaklaşık 15 ton
• Hız: Karada maksimum 65 km/s
• Menzil: 600 km
• Amfibi Kabiliyeti: Var (2 adet arka su itki sistemi ile)
• Personel Kapasitesi: 3 kişi (Sürücü, Komutan, Nişancı)
• Palet Sistemi: Düşük titreşimli, özel süspansiyon destekli
• Silah Sistemi:
• Kornet-E ATGM (5,5 km menzil) veya
• OMTAS ATGM (4 km menzil)
• Kule Sistemi: Uzaktan Komutalı Tanksavar Kulesi
• Zırh Koruması: STANAG 4569 Seviye 2 (Opsiyonel artırılabilir)
• Gece Görüş Sistemi: Termal kamera ve gündüz-görüntüleme sistemleri
• Haberleşme: Modern taktik veri ve telsiz sistemleri
• Yakıt Tankı: Çift zırhlı, arka bölümde izole

Proje ve Envanter Durumu

Savunma Sanayii İcra Komitesi (SSİK) tarafından 9 Mart 2016 tarihinde gerçekleştirilen toplantıda alınan karar doğrultusunda, Türk Silahlı Kuvvetlerinin zırhlı birlik harekâtlarındaki etkinliğini artırmak ve modern muharebe sahasının gereklerine uygun sistemler kazandırmak amacıyla Silah Taşıyıcı Araçlar (STA) Projesi başlatılmıştır. Bu kapsamda, FNSS Savunma Sistemleri A.Ş. ile imzalanan sözleşme doğrultusunda, 184 adet paletli KAPLAN STA ve 76 adet tekerlekli PARS 4×4 STA olmak üzere toplam 260 adet zırhlı silah taşıyıcı araç tedarik edilmesi planlanmıştır.

Proje kapsamında geliştirilen araçlar, zırhlı birliklerle koordineli hareket edebilme, farklı arazi ve harekât ortamlarında görev icra edebilme ve tanksavar füze sistemleriyle düşman zırhlı unsurlarına karşı etkili atış desteği sağlama yeteneğine sahip olacak şekilde tasarlanmıştır. Bu doğrultuda, paletli ve tekerlekli zırhlı araç platformları üzerine tanksavar füze sistemleri entegre edilmesi hedeflenmiştir.

Prototip kalifikasyon süreci, planlandığı şekilde tamamlanarak 18 Ekim 2019 tarihinde başarıyla sonuçlanmış, müteakiben 19 Ocak 2020 tarihinde ilk seri üretim araç teslimatlarına başlanmıştır. Projenin ilerleyen aşamalarında, 2021 yılı sonuna kadar yaklaşık 200 adet araç Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine kazandırılmıştır.

Artan operasyonel ihtiyaçlar ve kuvvet yapısındaki güncel talepler doğrultusunda, 2 Aralık 2020 tarihinde gerçekleştirilen SSİK toplantısında ilave araç tedariki kararlaştırılmıştır. Bu doğrultuda 19 Ağustos 2021 tarihinde IDEF 2021 Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı sırasında Savunma Sanayii Başkanlığı ile FNSS arasında Silah Taşıyıcı Araçlar (STA) Projesi Kapsamında İlave Araçların Tedarikine Yönelik Sözleşme Değişikliği imzalanmıştır.

Proje kapsamında geliştirilen tüm STA platformları, aşağıdaki teknik ve operasyonel özelliklere sahip olacak şekilde tasarlanmıştır:

• Amfibi harekât kabiliyeti
• Yüksek balistik koruma ve mayın mukavemeti
• Zırhlı birliklerle müşterek operasyon icra edebilme yeteneği
• Modüler mekanik ve elektronik altyapı, böylelikle muhtemel güncellemeler ve sistem modernizasyonları için uygun konfigürasyon

Bu özellikler sayesinde, STA projesi kapsamında üretilen araçlar, asimetrik ve konvansiyonel muharebe koşullarının yanı sıra birleşik harekât ortamlarında yüksek hareket kabiliyeti ve ateş gücü desteği sağlayabilen modern zırhlı platformlar olarak Türk Silahlı Kuvvetleri’nin zırhlı birlik envanterine önemli katkı sunmaktadır.

Operasyonel Kullanım ve Suriye Tecrübesi

Silah Taşıyıcı Araçlar Projesi kapsamında geliştirilen KAPLAN STA ve PARS 4×4 STA platformları, yalnızca klasik tank birliklerine karşı değil, aynı zamanda asimetrik harp ortamlarında ve irregüler tehditlere karşı etkinlik gösterecek şekilde tasarlanmıştır. Bu araçların Suriye Arap Cumhuriyeti sahasında yürütülen sınır ötesi harekâtlar sırasında (Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı ve Barış Pınarı Harekâtları) aktif olarak kullanıldığı kaydedilmiştir.

^{Kaplan STA'lar Suriye Sahasında - (Youtube Milli Savunma Bakanlığı Yeni Yıl Mesajları Videosu, 2021)}

Asimetrik muharebe ortamlarında, özellikle DEAŞ ve benzeri terör örgütleri tarafından sıklıkla kullanılan SVBIED (Suicide Vehicle-Borne Improvised Explosive Device) türü zırhlandırılmış bombalı araçlara karşı, konvansiyonel toplar ve tank silahlarının yetersiz kaldığı durumlar tespit edilmiştir. Bu tür saldırılarda, araçların dış yüzeylerinin çelik levhalar ve çeşitli zırh plakaları ile güçlendirilmesi sonucu, saldırı araçlarının ağır zırhlı hedefler haline dönüşmesi durumu söz konusu olmuştur.

Bu tehdit unsurlarına karşı ATGM sistemleriyle donatılmış ve mürettebatı zırhlı kabinle korunan STA platformları, gelişmiş elektro-optik sensör sistemleri ve haberleşme altyapısı sayesinde uzak mesafeden angajman ve yüksek isabet oranı sağlayarak sahada kuvvet çarpanı işlevi görmüştür. Nitekim operasyonel uygulamalarda, bu sistemler sayesinde zırhlı birliklerin asimetrik tehdit ortamında etkinliğinin artırıldığı ve taktik sahada esnek müdahale olanaklarının sağlandığı rapor edilmiştir.