Kaputaş Plajı, Türkiye’nin güney sahilinde, Antalya ilinin Kaş ilçesi ile Kalkan beldesi arasında, D400 karayolu üzerinde yer alan doğal bir plajdır. Kanyon ağzında oluşmuş olmasıyla karakterize edilen bu plaj, Akdeniz kıyılarının doğal coğrafi oluşumları arasında dikkat çeker.

^{Kaputaş Plajı (Fotoğraf: Sümeyye Akkanat Terzioğlu.)}

Coğrafi Konum

Kaputaş Plajı, Kaş ilçe merkezine yaklaşık 20 km, Kalkan beldesine ise 7 km mesafededir. Plaj, sarp yamaçların denizle birleştiği dar bir vadi tabanında yer almakta olup ulaşım kara yolunun kenarından aşağıya doğru inen 187 basamaklı bir merdiven aracılığıyla sağlanmaktadır.

^{Kaputaş Plajına İnen Merdivenler (Fotoğraf: Sümeyye Akkanat Terzioğlu.)}

Jeolojik Yapı ve Ekolojik Özellikler

Plaj, Kaputaş Kanyonu’nun Akdeniz ile birleştiği noktada yer alır. Toros Dağları’nın kalker yapısının su erozyonuna uğraması sonucu oluşan bu kanyon, vadiden taşınan ince çakıl ve kumun denizle buluştuğu alanda birikmesiyle plajı meydana getirmiştir. Plajın deniz suyunun yaz aylarında dahi serin kalması, yer altı kaynak sularının denize karışmasından kaynaklanmaktadır.

Plajın batısında yer alan falezlerin altında konumlanan Mavi Mağara, geçmişte Akdeniz foklarına (Monachus monachus) yaşam alanı sunmuştur. Günümüzde, caretta caretta türü deniz kaplumbağalarının bölgeyi zaman zaman ziyaret ettiği gözlemlenmektedir. Bu nedenlerle plaj ve çevresi, ekolojik olarak hassas alanlar arasında yer almakta ve koruma önlemleri uygulanmaktadır.

Yapım Süreci ve Müdahaleler

Kaputaş Plajı, doğal bir oluşum olduğundan herhangi bir yapay dolgu ya da kıyı inşası sürecine konu olmamıştır. Ancak 2000'li yılların başından itibaren artan ziyaretçi talebi nedeniyle bazı düzenlemeler yapılmıştır. 2003–2004 yıllarında, kara yolunun güvenliğini artırmak ve ziyaretçilerin plaja inişini sağlamak amacıyla Antalya Büyükşehir Belediyesi ve Kaş Belediyesi iş birliğiyle merdivenli erişim yolu inşa edilmiştir.

Plajın doğal yapısına zarar vermemek amacıyla bu basamaklar, kaya yapısına uygun şekilde dar alanda inşa edilmiş ve sabit beton zemin yerine taş ve demir karışımı malzemeler tercih edilmiştir. 2010’lu yıllarda plaja belediyeye ait kısıtlı hizmet tesisleri (tuvalet, duş, soyunma kabini) ve bir adet kafe eklenmiş; bu yapılar geçici nitelikli ve sökülebilir olarak tasarlanmıştır.

2017’de yapılan iyileştirme çalışmaları kapsamında, şezlong ve şemsiye alanları yeniden düzenlenmiş, deniz ekosistemine zarar vermemek amacıyla kıyıdan 5 metre içeride kurulmuştur. Yapım ve düzenleme süreçlerinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından koruma ilkeleri gözetilmiş, Kaputaş Plajı’nın “doğal sit alanı” statüsü dikkate alınarak kalıcı yapılaşmalardan kaçınılmıştır.

İş Kazaları ve Hayatını Kaybeden İşçiler

1962 ve 1963 yıllarında, Kaş-Kalkan karayolu inşaatı sırasında Kaputaş mevkiinde yaşanan iş kazalarında toplam dört işçi hayatını kaybetmiştir. 17 Kasım 1962'de meydana gelen kazada Hasan Şahin (1945), Mahmut Erdoğan (1933) ve Mehmet Teker (1931); 21 Mart 1963'te ise Mehmet Karagül (1928) yaşamını yitirmiştir.

^{İş Kazasında Ölen İşçiler (Fotoğraf: Sümeyye Akkanat Terzioğlu.)}

21 Mart 1963 tarihinde ise benzer bir kazada, 1928 doğumlu Mehmet Karagül hayatını kaybetmiştir. Daha sonraki yıllarda, yol yapım çalışmaları sırasında iki işçinin daha yaşamını yitirdiği ve aynı mezarlığa defnedildiği belirtilmektedir.

Anma ve Hatırlama

Kaputaş Plajı'nın hemen yukarısından geçen yolun kenarında, hayatını kaybeden işçilerin isimlerinin bulunduğu iki adet tabela bulunmaktadır. Bu tabelalar, kazalarda yaşamını yitiren işçilerin anısını yaşatmak amacıyla yerleştirilmiştir. Ayrıca, Patara Kazı Başkanı Prof. Dr. Havva İşkan Işık, 2020 yılında, Kaputaş Plajı'na bir anıt yapılması önerisinde bulunmuştur. Bu anıtın, geçmişi hatırlatan bir sanat eseri olacağı ifade edilmiştir.