KÜRE LogoKÜRE Logo
Ai badge logo

Bu madde yapay zeka desteği ile üretilmiştir.

Karacakılavuz Dimi Dokuması

El Sanatları Ve Geleneksel Sanatlar+1 Daha
fav gif
Kaydet
kure star outline
qa.png
Karacakılavuz Dimi Dokuması
Coğrafi işaretin türü
Mahreç İşareti
Dosya Numarası
C2018/141
Başvuru Tarihi
27 Haziran 2018
Tescil Numarası
467
Tescil Tarihi
30 Ekim 2019
Ürün Grubu
Dokumalar
İl
Tekirdağ
Başvuru Yapan/Tescil Ettiren
Tekirdağ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Durum
Tescilli

Karacakılavuz dimi dokuması, Tekirdağ ilinin Süleymanpaşa ilçesine bağlı Karacakılavuz Mahallesi'ne özgü önemli bir dokuma sanatıdır. Bu dokuma, yörenin önemli dokuma merkezlerinden biri olarak kabul edilir. Karacakılavuz'a 1884-1885 yıllarında Bulgaristan'ın bazı köylerinden yerleşen Türkler tarafından getirilmiş ve atalarından öğrenilen bu sanat, tarım ve hayvancılığın yanı sıra evin ihtiyaçlarını karşılamak, boş zamanları değerlendirmek ve ek gelir sağlamak amacıyla sürdürülmüştür.


Karacakılavuz Dimi Dokuması (Anadolu Ajansı)

Önemi ve Ayırt Edici Özellikleri

Üretim Yeri ve Geçmişi: Tekirdağ ili Süleymanpaşa ilçesi coğrafi sınırı içerisinde üretilir. Dokuma, yöreyle özdeşleşmiş bir üne sahiptir ve üretimin tüm aşamaları bu coğrafi sınırda gerçekleşmelidir. Bölgeye yerleşen Bulgaristan göçmenleri tarafından yüz yıldan fazla süredir devam ettirilmektedir.


Tezgâh ve Teknik: Meşe ve gürgen ağaçlarından yapılan, "düzen" adı verilen, dört pedallı tezgâhlarda elle dokunur. Dokumanın en önemli özelliği, mekikli dokuma tekniklerinden dimi ile kirkitli dokuma tekniklerinden cicim tekniğinin bir arada kullanılmasıdır. Dimi tekniğinin ayırt edici özelliği dört gücülü olması ve ipliklerin taraktan ikili geçmesidir.


Malzemeler ve Renkler: Genellikle kolay temin edilebilen fabrikasyon yün ve pamuk iplikler kullanılır. Dokumalarda çoğunlukla canlı renkler tercih edilir ve iplikler doğal ve anilin boyalarla renklendirilir.


Kompozisyon Şemaları: Yatay, dikey, serpme, merkezi ve mihraplı olmak üzere beş farklı kompozisyon şemasında tasarlanmaktadır.


Karacakılavuz Dimi Dokuması (Anadolu Ajansı)


Motifler: Anadolu'nun farklı yörelerindeki dokumalarda görülen motiflerle benzerlik gösterir; farklılıklar genellikle isimlendirmededir. Karacakılavuz dimi dokumasında işlenen 12 yöresel ana motif bulunmaktadır: Köpek ayağı, Koçboynuzu, Koyungözü, Kar taneleri, Meşe dalı, Tavus kuşu, Kilitler, Üç güller, Ayva göbeği, Beygir nalı, Yıldızlar ve Kandiller. Motifler, dimi tekniğinin üzerine cicim tekniğiyle işlenir.


Ürün Çeşitliliği: Nazarlık, seccade, perde, minder yüzü, heybe, çanta ve kıyafet gibi çeşitli amaçlarla kullanılır. Ayrıca kilim, duvar süsü, duvar panosu gibi ürünler de üretilebilir.


Üretim Metodu: İplikler çile halinden gülcana/elemye ile yumak haline getirilir. 740 saptan 65 cm genişliğinde belirlenen genişlik ve uzunlukta çözgü hazırlanır. Dört gücülü, taraktan ikili geçirme ile ipler gücüden ve taraktan geçirilir. Son olarak ipler tezgâha bağlanarak dokuma işlemi başlar.


Özel Araçlar: Üretimde yün tarağı, çıkrık, elemye (gülcan), mekik ve masura gibi özel araçlar kullanılır. Dokuma tezgâhı "düzen" olarak adlandırılır ve denge ayakları, marmarlar, gücü, tefe, ve gericek gibi parçalardan oluşur.


Karacakılavuz Dimi Dokuması (Anadolu Ajansı)

Denetim

Karacakılavuz dimi dokumasının geleneksel motiflere, dimi tekniğine uygunluğu ve coğrafi işaret etiketi kullanımı denetim mercii tarafından denetlenir. Denetim mercii, Tekirdağ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü koordinatörlüğünde, ilgili üniversite, Halk Eğitim Merkezi ve kooperatif temsilcilerinden oluşur. Denetimler yılda en az bir kez ve şikayet üzerine her zaman yapılır.

Kaynakça

Karaduman, Mesut. “Balkan Mirası Karacakılavuz Kadınların İlmekleriyle Geleceğe Taşınıyor.” Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2025. https://www.aa.com.tr/tr/yasam/balkan-mirasi-karacakilavuz-kadinlarin-ilmekleriyle-gelecege-tasiniyor/2502894

Karaduman, Mesut. “Karacakılavuz Dokumasını 20 Yıldır Kadınlara Öğretiyor.” Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2025. https://www.aa.com.tr/tr/yasam/karacakilavuz-dokumasini-20-yildir-kadinlara-ogretiyor/3024684

Karaduman, Mesut. “Tekirdağ'da Coğrafi İşaretli "Karacakılavuz Dokuması" Kadınlar Tarafından Yaşatılıyor.” Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2025. https://www.aa.com.tr/tr/kultur/tekirdagda-cografi-isaretli-karacakilavuz-dokumasi-kadinlar-tarafindan-yasatiliyor/3492756

Tekirdağ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. “Karacakılavuz Dimi Dokuması Coğrafi İşaret Aldı.” T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2025. https://tekirdag.ktb.gov.tr/TR-245786/karacakilavuz-dimi-dokumasi-cografi-isaret-aldi.html

Türk Patent ve Marka Kurumu. “Karacakılavuz Dimi Dokuması”. Türk Patent ve Marka Kurumu. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2025. https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38592

Türk Patent ve Marka Kurumu. Karacakılavuz Dimi Dokuması Tescil Belgesi (PDF). Türk Patent ve Marka Kurumu. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2025. https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/7763663d-4821-48c4-9e56-5ebfdaa06e33.pdf

Sen de Değerlendir!

0 Değerlendirme

Yazar Bilgileri

Avatar
Ana YazarYahya Beyan Keskin26 Mayıs 2025 21:13
KÜRE'ye Sor