Karanlık Yolculuk (Özgün adı: Donnie Darko), Richard Kelly’nin yazıp yönettiği, bilim kurgu, psikolojik gerilim ve dram türlerini bir araya getiren 2001 yapımı bir filmdir. 1980’lerin Amerika’sında geçen film, genç bir lise öğrencisi olan Donnie’nin zihinsel bozukluk, zaman yolculuğu ve gerçeklik algısı etrafında şekillenen deneyimlerini konu edinir. Film, düşük bütçeyle çekilmiş olmasına rağmen kült bir izleyici kitlesi edinmiş, Jake Gyllenhaal’un başrol performansıyla dikkat çekmiştir.

Konu

Donnie Darko, ailesiyle birlikte Virginia’daki banliyö bir kasabada yaşayan, zeki fakat ruhsal sorunlar yaşayan bir lise öğrencisidir. Film, Donnie’nin bir gece evinden dışarı çıkmasıyla başlar; bu sırada evine bir jet motoru düşer ve Donnie mucizevi şekilde kurtulur. Ancak olaydan sonra Donnie, Frank adında, tavşan kostümü giymiş hayali bir figürle iletişim kurmaya başlar. Frank, Donnie’ye dünyanın 28 gün içinde sona ereceğini söyler. Donnie, bu kehanetin etkisiyle zaman ve nedensellik kavramlarını sorgularken bir dizi doğaüstü olayın merkezine yerleşir.

Tematik Yapı

Film, zaman yolculuğu, determinizm, serbest irade ve zihinsel hastalık gibi felsefi ve psikolojik temalar etrafında yapılandırılmıştır. Ana karakterin yaşadığı şizofrenik belirtiler, anlatının bilim kurgu öğeleriyle iç içe geçerek gerçeklik ile hayal arasındaki sınırları bulanıklaştırır. Ayrıca Amerikan banliyö yaşamının yüzeysel düzenine karşı duyulan yabancılaşma, eğitim sistemi ve din temelli ahlaki değerlerin sorgulanması film boyunca çeşitli karakterler üzerinden işlenir.

^{Karanlık Yolculuk Fragmanı (YouTube)}

Yapım ve Yayın Bilgileri

Karanlık Yolculuk, senaryosu ve yönetmenliği Richard Kelly’ye ait bir Amerikan yapımıdır. Yapımcılığını Sean McKittrick, Nancy Juvonen ve Adam Fields üstlenmiştir. Görüntü yönetmenliğini Steven Poster yapmış, müzikleri Michael Andrews bestelemiştir. Filmin yapım süreci 2000 yılında tamamlanmış, ancak 11 Eylül 2001 saldırılarının hemen ardından gösterime girdiği için başlangıçta sınırlı izleyiciye ulaşabilmiştir. 113 dakikalık film, İngilizce olarak çekilmiş ve 26 Ekim 2001 tarihinde ABD’de vizyona girmiştir.

Oyuncular

• Jake Gyllenhaal – Donnie Darko
• Jena Malone – Gretchen Ross
• Maggie Gyllenhaal – Elizabeth Darko
• Mary McDonnell – Rose Darko
• Holmes Osborne – Eddie Darko
• Drew Barrymore – Karen Pomeroy (öğretmen)
• Patrick Swayze – Jim Cunningham
• Beth Grant – Kitty Farmer
• James Duval – Frank

Yayın ve Uluslararası Etki

Karanlık Yolculuk, ilk gösterimini 2001 Sundance Film Festivali’nde yapmıştır. Başlangıçta sınırlı gişe başarısı elde etmiş olsa da, zaman içinde DVD ve çevrim içi yayınlar aracılığıyla geniş bir izleyici kitlesine ulaşmış, kült film statüsü kazanmıştır. Film, özellikle gençlik, zaman yolculuğu, varoluşsal sorgulamalar ve psikolojik bozukluk temalarıyla akademik çevrelerde sıkça analiz edilen bir yapım haline gelmiştir. 2004 yılında yayınlanan yönetmen kurgusu (director’s cut), filme yeni sahneler ve açıklayıcı metinler ekleyerek anlatısal yapıyı daha da belirginleştirmiştir.

Ödüller ve Adaylıklar

Kazandığı Ödüller

• Sitges - Katalonya Uluslararası Film Festivali (2001): En İyi Senaryo – Richard Kelly
• San Diego Film Eleştirmenleri Derneği (2001): En İyi Orijinal Senaryo – Richard Kelly
• Sweden Fantastic Film Festivali (2001): Seyirci Ödülü – En İyi Film
• Amsterdam Fantastic Film Festivali (2002): Silver Scream Ödülü
• Gérardmer Film Festivali (2002): Première Ödülü
• Cinénygma – Lüksemburg Uluslararası Film Festivali (2002): Seyirci Ödülü
• Toronto Film Eleştirmenleri Derneği (2002): Özel Takdir
• Chlotrudis Ödülleri (2003): En İyi Erkek Oyuncu – Jake Gyllenhaal, En İyi Orijinal Senaryo – Richard Kelly
• Avustralya Film Eleştirmenleri Derneği (2003): En İyi Yabancı Film (İngilizce)

Adaylıklar

• Sundance Film Festivali (2001): Büyük Jüri Ödülü – En İyi Drama
• Independent Spirit Ödülleri (2002): En İyi İlk Film – Richard Kelly, En İyi İlk Senaryo – Richard Kelly, En İyi Erkek Oyuncu – Jake Gyllenhaal
• Chlotrudis Ödülleri (2003): En İyi Film, En İyi Yönetmen – Richard Kelly
• London Critics Circle Film Ödülleri (2003): Yılın Filmi
• Online Film Eleştirmenleri Derneği (2002): En İyi Çıkış Yapan Yönetmen – Richard Kelly