Karatlı Kuş Kayası Kaya Mezarları, Niğde ilinin merkez ilçesine bağlı Karatlı Kasabası'nın güneybatısında, bir vadinin iki yamacına oyulmuş antik kaya mezarlarıdır. Roma Dönemi’ne tarihlenen bu mezarlar, mimari formları, figüratif detayları ve doğal kaya yapısıyla bölgenin önemli arkeolojik mirasları arasında yer alır.
Karatlı Kuş Kaya Mezarları (Türkiye Kültür Portalı)
Mimari ve Malzeme Özellikleri
Mezarlar genel olarak benzer yapıda olup, giriş kapıları dikdörtgen veya kare formundadır. Kapılar bazı mezarlarda düz, bazılarında ise kemer şeklindedir.
Kaya mezarları, birbirinden farklı iki cins doğal kaya türü kullanılarak oluşturulmuştur. Önde bulunan tüf kayası yumuşak yapısı nedeniyle kolayca oyulmuş ve şekillendirilmiştir. Arkada ise çok sert olan dakika kayası yer almakta ve burası oyma işlemine uygun değildir.
Mezar Dağılımı
Toplamda 15 kaya mezarı bulunan alanda, mezarların 11’i vadinin güney yamacında, 4’ü ise kuzey yamacında yer almaktadır. Güney yamaçtaki mezarlar kuzeye, kuzey yamaçtaki mezarlar ise güneye bakacak şekilde planlanmıştır.
İç Yapı ve Özgün Unsurlar
Bazı mezarlarda iki, bazılarında ise üç bölmeli iç mekanlar bulunmaktadır. Mezar girişlerinin üzerinde pencere şeklinde delikler yer almakta, bu da dönemin mimari anlayışına dair ipuçları sunmaktadır. Ayrıca, bir mezarın içinde aşı boyasıyla yapılmış dağ keçisini kovalayan bir köpek figürü bulunmakta olup, bu sanatsal detay bölgenin kültürel zenginliğini ortaya koymaktadır.
Kızlar Mağarası
Mezarlar arasında boyut ve yapı bakımından ayrışan tek örnek, halk arasında “Kızlar Mağarası” olarak bilinen iki katlı kaya mezarıdır. Diğer tüm mezarlar tek katlı ve daha küçük yapıdadır.