Karmakarışık (İngilizce: Tangled), Walt Disney Animation Studios tarafından üretilen ve Walt Disney Pictures tarafından 24 Kasım 2010 tarihinde yayımlanan, 3D bilgisayar animasyonlu müzikal macera ve komedi filmidir. Grimm Kardeşler’in Rapunzel masalından uyarlanan film, Disney’in 50. uzun metrajlı animasyon filmidir. Yönetmenliğini Nathan Greno ve Byron Howard’ın üstlendiği filmin senaryosu Dan Fogelman tarafından yazılmıştır. Seslendirme kadrosunda Mandy Moore (Rapunzel), Zachary Levi (Flynn Rider) ve Donna Murphy (Gothel Ana) yer alır. Film, sihirli uzun sarı saçlara sahip genç bir prenses olan Rapunzel’in, kuledeki esaretinden kurtulup dış dünyayı keşfetme hikayesini anlatır.

^{Karmakarışık Resmi Fragman (YouTube)}

Konu

Karmakarışık, büyülü güçlere sahip uzun saçlı genç bir kız olan Rapunzel’in kuledeki izole yaşamından kurtulup kendi kimliğini keşfetme yolculuğunu anlatır. Doğumunda, sihirli bir çiçeğin gücünü alan Rapunzel, bu saçların iyileştirici ve gençleştirici özelliklere sahip olduğunu keşfeder. Ancak, kötü niyetli Gothel Ana tarafından kaçırılır ve yüksek bir kulede hapsedilir. Gothel, Rapunzel’in saçlarını genç kalmak için kullanır ve onu dış dünyadan izole eder. Rapunzel, 18. doğum gününde kuleyi terk etmeye karar verir ve karizmatik hırsız Flynn Rider ile tanışır. Birlikte, krallığa dönme ve Rapunzel’in gerçek kimliğini keşfetme yolculuğuna çıkarlar. Film boyunca, Rapunzel özgürlüğü ve geçmişine dair gerçekleri keşfederken, Flynn de bencil bir hırsızdan fedakâr bir karaktere dönüşür. İkilinin yolculuğu, kimlik arayışı, bireysel özgürlük ve sevgi temaları etrafında gelişir.

^{Karmakarışık Filminden Bir Sahne (IMDb)}

Tema

Karmakarışık, bireysel özgürlük, kendini keşfetme ve aile bağları gibi temaları işler. Rapunzel’in kuledeki esareti, bireyin kendi yolunu bulma arzusunu simgeler. Gothel Ana’nın manipülatif ve kontrolcü doğası, toksik ebeveyn-çocuk ilişkilerini yansıtır. Ayrıca, film, cesaret ve kendine güven gibi pozitif değerleri vurgular. Romantik alt hikaye, Rapunzel ve Flynn arasındaki ilişkiyle, güven ve karşılıklı destek temalarını işler.

Üretim Aşaması

Karmakarışık, Disney animatörü Glen Keane’in 2001 yılında önerdiği bir proje olarak ortaya çıkmıştır. Altı yıllık bir yapım sürecinden geçen film, yaklaşık 260 milyon dolarlık bütçesiyle, o dönemde yapılmış en pahalı animasyon filmlerinden biri olmuştur. Film, geleneksel animasyon ile bilgisayar destekli görüntü (CGI) tekniklerini birleştirerek, fotogerçekçi olmayan bir işleme stiliyle resim hissi uyandıran benzersiz bir sanatsal tarz kullanmıştır. Film müzikleri, sekiz kez Akademi Ödülü kazanmış besteci Alan Menken tarafından bestelenmiş, şarkı sözleri ise Glenn Slater tarafından yazılmıştır. Film, 14 Kasım 2010’da Los Angeles’taki El Capitan Tiyatrosu’nda prömiyer yapmış ve 24 Kasım 2010’da genel vizyona girmiştir.

Kitap Uyarlaması ve Geliştirme Süreci

Film, Grimm Kardeşler’in Rapunzel masalına dayanır, ancak hikaye modern bir bakış açısıyla yeniden yorumlanmıştır. Disney, daha önce 1930’lar ve 1940’larda bu masalı uyarlamayı denemiş, ancak hikayenin “küçük” bulunması nedeniyle proje tamamlanmamıştır. 2001 yılında Glen Keane’in önerisiyle yeniden ele alınan proje, başlangıçta Rapunzel Unbraided adıyla bilgisayar animasyonu olarak planlanmış, ancak 2008’de Keane’in sağlık sorunları nedeniyle yönetmenlikten çekilmesiyle Byron Howard ve Nathan Greno yönetmen olarak atanmıştır. Film, cinsiyetten bağımsız bir izleyici kitlesine hitap etmek için Rapunzel yerine Tangled adıyla pazarlanmıştır.

^{Karmakarışık Filminden Bir Sahne (IMDb)}

Karakterler ve Seslendirmenler

• Rapunzel – Mandy Moore: Filmin başkahramanı olan Rapunzel, iyileştirici güce sahip 70 fit uzunluğundaki altın sarısı saçlarıyla kulede yaşayan genç bir prensesi canlandırır. Moore, Rapunzel, geleneksel masal prenseslerinden farklı olarak, cesur, meraklı ve kararlı bir karakter olarak tasvir edilir.
• Flynn Rider / Eugene Fitzherbert – Zachary Levi: Karizmatik ve esprili bir hırsız olan Flynn, Rapunzel’in kuleden kaçışına yardım eder. Levi, karakterin mizahi ve dönüşüm geçiren doğasını etkili bir şekilde seslendirir.
• Mother Gothel – Donna Murphy: Gençliğini korumak için Rapunzel’i kaçıran ve onu yıllarca kulede hapseden manipülatif karakterdir. Murphy, Gothel’in sahte annelik şefkati ve kontrolcü tavrını güçlü bir biçimde yansıtır.
• Maximus – (Konuşmaz, ancak mizahi ifadelerle canlandırılır): Kraliyet atı Maximus, Flynn’in peşinden yılmadan koşar ve filmin komik unsurlarından biridir.
• Pascal – (Konuşmaz): Rapunzel’in sadık bukalemunu, sözsüz ama mimikleriyle duygusal anlatımı destekler.
• Stabbington Kardeşler – Ron Perlman: Flynn’in eski suç ortakları olan bu ikiz karakterler, Rapunzel’in saçlarının peşindedir.
• Big Nose Thug – Jeffrey Tambor: “Snuggly Duckling” adlı handaki haydutlardan biridir.
• Hook Hand Thug – Brad Garrett: Sanatçı ruhlu ve kancalı eliyle dikkat çeken diğer bir haydut karakter.
• Short Thug – Paul F. Tompkins: Kısa boylu ve eğlenceli yapısıyla öne çıkan bir başka yan karakter.
• Captain of the Guard – M.C. Gainey: Krallığın muhafız birliğinin başındaki komutandır ve Flynn’i yakalamaya çalışır.

^{Maximus (IMDb)}

Gişe Performansı

Karmakarışık (Tangled), 2010 yılında dünya genelinde güçlü bir gişe performansı sergilemiş ve Disney'in en başarılı animasyon filmlerinden biri olarak öne çıkmıştır. Film, küresel çapta yaklaşık 592 milyon Amerikan doları hasılat elde etmiştir. Bu rakam, filmi 2010 yılının dünya genelinde en çok izlenen sekizinci filmi konumuna taşımıştır.

Yüksek yapım maliyetiyle dikkat çeken film (yaklaşık 260 milyon dolar), aynı zamanda dönemin en pahalı animasyon yapımlarından biri olmuştur. Buna rağmen gişede sağladığı gelir, hem ticari başarısını hem de izleyici nezdindeki popülaritesini göstermektedir.

Film, vizyona girdikten sonra özellikle aile ve genç izleyiciler arasında büyük ilgi görmüş, sonraki yıllarda Blu-ray/DVD satışları, televizyon yayınları ve kısa devam yapımlarıyla da etkisini sürdürmüştür.

Ödüller ve Adaylıklar

Oscar – 83. Akademi Ödülleri (2011)

• Adaylık: En İyi Orijinal Şarkı – “I See the Light” (Alan Menken, Glenn Slater).

Altın Küre Ödülleri (2011)

• Adaylık: En İyi Animasyon Filmi
• Adaylık: En İyi Orijinal Şarkı – “I See the Light”

Grammy Ödülleri (2012)

• Kazanan: En İyi Film İçin Yazılmış Şarkı – “I See the Light” (Alan Menken, Glenn Slater)
• Adaylık: En İyi Film Müziği Derlemesi

Annie Ödülleri (2011)

• Adaylık: En İyi Animasyon Filmi
• Adaylık: En İyi Yazım – Dan Fogelman
• Adaylık: En İyi Karakter Animasyonu ve Tasarımı

Critics’ Choice Movie Awards

• Adaylık: En İyi Animasyon Film
• Adaylık: En İyi Şarkı – “I See the Light”

Saturn Ödülleri (Academy of Science Fiction, Fantasy & Horror Films)

• Adaylık: En İyi Animasyon Film

ASCAP Film and Television Music Awards (2011)

• Kazanan: En İyi Gişe Filmi Müziği – Alan Menken, Glenn Slater

Visual Effects Society (VES) Awards

• Adaylık: En İyi Animasyonlu Uzun Metraj Filmde Animasyon
• Adaylık: En İyi Animasyonlu Karakter

Teen Choice Awards

• Adaylık: En İyi Animasyon Filmde Seslendirme – Zachary Levi