Kasrik Beldesi’nin içerisinde, Güneş Deresi (Akçay) üzerine inşa edilmiş olan Kasrik Köprüsü, yöresel adıyla Han Mahmut Köprüsü olarak da bilinir. Kuzeydoğu-güneybatı yönünde uzanan bu üç gözlü köprü, yolunun düz olduğu köprüler kategorisine dahildir. Köprünün üzerinde herhangi bir kitabe bulunmaması nedeniyle inşa tarihi ve yapımcısı kesin olarak bilinmemektedir; ancak muhtemelen 16. yüzyılda Cizre Beyleri tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir. Günümüzde köprünün büyük ölçüde harap olduğu gözlemlenmektedir. Üç kemer gözünden ikisi sağlam durumdayken, kuzeydoğudaki üçüncü göz kısmen yıkılmıştır. Köprünün iki yanı çevredeki binalarla kapanmış, korkulukları tamamen yok olmuş ve yolunda yer yer çökmeler meydana gelmiştir. Yapımında düzgün kesme taş ve moloz taş kullanılan köprünün yolu, döşeme taşlarla kaplanmıştır. Sivri kemer açıklıklı gözler farklı ölçülerde inşa edilmiş, ortada bağımsız iki ayağa oturan kemerlerin mansap kısmında üçgen kesitli sel yaranlar bulunmaktadır. Ancak bu sel yaranlarda da yıkılmalar mevcuttur. Köprünün menba kısmı nispeten daha sağlam kalmış olup, burada kemer yüzeyleri ve aralarındaki duvarlar düzgün kesme taş ve sıralı kaba yontu taşlarla örülmüştür. Herhangi bir süsleme unsuruna rastlanmayan köprünün tescili bulunmamakta, ancak kültür varlığı olarak tescillenmesi ve Karayolları tarafından restore edilmesi gerektiği belirtilmektedir.
Kasrik Kaya Kabartması, Kasrik Boğazı içerisinde yer alan önemli bir tarihi ve doğal unsurdur. Doğal kaya üzerinde bir niş içinde bulunan bu kabartma, at üstünde bir insan figürünü tasvir eder. Kabartma, bölgenin zengin tarihine ve kültürel mirasına işaret eden unsurlardan biridir.
Kasrik Boğazı (Haber Türk)
Kasrik Boğazı ve Jeomorfolojik Özellikleri
Kasrik Boğazı, Kızılsu Çayı’nın Dicle Nehri ile birleştiği bölgede, Şırnak-Cizre karayolunun 30. kilometresinde yer alan antesedant bir yarma vadidir. Bölgenin jeomorfolojik yapısı, tektonik hareketler ve fluvyal sistemlerin etkileşimiyle şekillenmiştir. “Kasrik Boğazı ve Cizre Arasında Kalan Alanın Fiziki Coğrafyası” adlı yüksek lisans tezine göre, boğazın oluşum süreci, tektonizmanın morfolojiye etkisiyle ortaya çıkan dik yapılar ve kaya taraçaları dikkat çekicidir. Dicle Nehri’nin bölgede oluşturduğu sekiler S1 (100-125 m), S2 (50-70 m), S3 (10-30 m) ve S4 (3-5 m) olarak sıralanır. En üstteki S1 seviye bazaltlarla örtülerek yapısal lav platosu haline gelmiştir. Ayrıca alanda Dicle Nehri ve kollarının farklı drenaj ağları sergilediği gözlemlenmiştir. Kasrik Boğazı, doğal güzellikleri ve kartpostallık manzarasıyla da öne çıkar.
Kasrik Boğazı (Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı)
Doğal Sit Alanı ve Koruma Statüsü
Kasrik Boğazı, 4 Mart 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla “Kesin Korunacak Hassas Alan” olarak tescil edilmiştir. Van Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nun 23 Mayıs 2019 tarihli kararıyla önerilen bu statü, 6 Ocak 2020’de Bakanlık tarafından onaylanmıştır. Bölgede yapılan incelemelerde, ikisi kritik tür olmak üzere 18 bitki ve dördü tehlike kategorisinde, biri yayılım durumuna göre kritik tür olmak üzere 141 hayvan türü tespit edilmiştir. Kasrik Belde Belediye Başkanı Mehmet Şanlı, bu kararın turizm hareketliliğini artırarak beldenin gelişimine katkı sağlayacağını ifade etmiş; AK Parti Kasrik Teşkilat Başkanı Bahattin Şanlı ise bölgenin güzellikleriyle anılması gerektiğini vurgulamıştır. Ziyaretçiler, boğazın doğal manzarasını ve yöre halkının misafirperverliğini övmekte, turizmin gelişmesi için tanıtımının artırılması gerektiğini belirtmektedir.
Tarihi ve Kültürel Miras
Kasrik Ören Yeri, Guti döneminde “Sazirka” adıyla bilinmekteydi. Boğaz içinde yer alan bu yerleşimde tarihi su bentleri, heykeller ve kent kalıntıları bulunmaktadır. Cizre ve Finik Beyleri’nin bölgeyi yazlık olarak kullandığı bilinmektedir. Kasrik Kalesi ise Kızılsu Deresi ve Hoşal Deresi’nin birleştiği noktada, Cizre-Şırnak yolunda stratejik bir konumda yer alır. Günümüzde Şırnak Merkez’e bağlı bir belde olan Kasrik, tarihi ve doğal zenginlikleriyle keşfedilmeyi bekleyen bir bölgedir.
