Kaymaklı Yeraltı Şehri, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi’nde, Nevşehir iline bağlı Kaymaklı kasabasında yer almaktadır. Nevşehir şehir merkezine yaklaşık 20 kilometre mesafededir. Bölge, Kapadokya’nın volkanik yapısından kaynaklı yumuşak tüf kayaçlarının işlenebilirliği sayesinde çok sayıda yeraltı yerleşimine ev sahipliği yapmaktadır. Kaymaklı Yeraltı Şehri bu yerleşimlerin en geniş ve en çok katmanlı örneklerinden biridir.

Tarihlendirme ve İnşa Süreci

Yeraltı şehri, sekiz katlı bir yapıdır. İlk katının inşası M.Ö. 3000’li yıllara, yani Erken Tunç Çağı’na tarihlenmektedir. Bu bölümün Hititler Dönemi’nde inşa edildiği kabul edilmektedir. Roma ve Bizans dönemlerinde yapının alanı genişletilmiş, alt katlar oyularak yeraltı şehri sistemine dönüştürülmüştür. Böylece yapı, savunma ve barınma amacıyla çok katlı bir yerleşim halini almıştır.

_{Kaymaklı Yeraltı Şehri. (TC.Kültür Ve Turizm Bakanlığı)}

Mimari Özellikler ve Yapısal Unsurlar

Kaymaklı Yeraltı Şehri, tüf kayalara oyularak oluşturulmuştur. Yapı, aşağıya doğru katlar hâlinde derinleşen bir sistemle düzenlenmiştir. Dar ve alçak geçitlerle birbirine bağlanan katlarda şu birimler yer almaktadır:

• Oda ve salonlar
• Şarap depoları
• Erzak ve su mahzenleri
• Mutfak alanları
• Su kuyuları
• Havalandırma bacaları
• Kilise
• Büyük sürgü taşları ile kapatılabilen geçitler

Bu unsurlar, bir topluluğun yeraltında uzun süreli yaşamını sürdürebilmesi için gerekli altyapıyı sağlamaktadır.

_{Kaymaklı Yeraltı Şehri. (TC.Kültür Ve Turizm Bakanlığı)}

Savunma ve Güvenlik Önlemleri

Yeraltı şehri, dış tehditlere karşı savunma amaçlı planlanmıştır. Geçitlerin bazıları, içten kapatılabilen büyük taş sürgülerle donatılmıştır. Bu sistem, şehir halkının yer altına çekildikten sonra güvenliğini sağlamaya yönelik tasarlanmıştır. Dar geçitler, olası bir dış saldırı durumunda savunmayı kolaylaştırıcı rol oynamaktadır.

Havalandırma ve Su Temini

Yapının hava sirkülasyonu, yüzeye açılan dikey havalandırma bacaları aracılığıyla sağlanmaktadır. Yer altındaki yaşamın sürdürülebilmesi için gerekli olan su ise yeraltı kaynaklarından beslenen kuyular sayesinde temin edilmektedir. Bu sistem, yeraltı şehrinin dış dünya ile doğrudan bağlantı kurmadan işlevsel olmasına olanak sağlamıştır.

Turizm ve Güncel Durum

Kaymaklı Yeraltı Şehri, 1964 yılında turizme açılmıştır. Günümüzde yapının sekiz katından yalnızca ilk dört katı ışıklandırılmış ve ziyaretçilere açık durumdadır. Ziyaretçiler için düzenlenen bu alanlarda bilgilendirici yönlendirme ve güvenlik önlemleri bulunmaktadır. Yeraltı şehri, hem yerli hem de yabancı turistler tarafından yoğun ilgi görmekte ve Nevşehir bölgesinin önemli bir kültür-turizm varlığı olarak değerlendirilmektedir.

Ulaşım ve Adres Bilgisi

Kaymaklı Yeraltı Şehri’ne ulaşım karayolu ile sağlanmaktadır. Adres bilgisi şu şekildedir:

Cami Kebir Mahallesi, Yeraltı Şehri Belediye Caddesi, 50760 Kaymaklı / Nevşehir