Şanlıurfa müzik geleneğinin önemli temsilcilerinden biri olan Kazancı Bedih (Bedih Yoluk), 20. yüzyılın ikinci yarısında özellikle sıra geceleri ve gazel icrası ile tanınan bir halk sanatçısıdır. Asıl adı Bedih Yoluk olan sanatçı, uzun yıllar boyunca yaşadığı kentte hem geleneksel müziğin korunmasına hem de kuşaktan kuşağa aktarılmasına katkıda bulunmuştur. “Kazancı” lakabı, babasının kazancılık mesleğinden gelmekte olup, zamanla ismiyle özdeşleşmiştir.

^{Kazancı Bedih (AA)}

Hayatı ve Sanat Serüveni

Kazancı Bedih, 1929 yılında Şanlıurfa’da doğmuştur. Şanlıurfa’nın geleneksel yapısı içerisinde büyüyen sanatçı, küçük yaşlardan itibaren müzikle ilgilenmiş ve özellikle gazel okuma konusunda yetkinlik kazanmıştır. Usta-çırak ilişkisine dayalı geleneksel öğrenme modeli içinde yetişmiştir. Bedih Yoluk, müzikal birikimini çoğunlukla sözlü kültür aracılığıyla edinmiş ve aktarmıştır.

Kazancı Bedih’in müzikle ilişkisi, Şanlıurfa’nın kendine has “sıra geceleri” geleneği içinde şekillenmiştir. Bu toplantılar, sadece eğlence amacı taşımayan, aynı zamanda musiki icrası, sohbet, edebiyat ve kültürel aktarımı da içeren sosyal ortamlardır. Bedih, bu ortamlarda hem icracı hem de eğitici bir rol üstlenmiştir.

Sanatçının repertuvarında özellikle klasik Türk musikisi etkili olmakla birlikte, yöresel uzun havalar ve gazeller önemli yer tutar. Gazel formunda yaptığı yorumlar, dinleyiciler tarafından dikkat çekmiş ve zamanla onu bu alanda tanınan bir isim hâline getirmiştir. Gazel okurken gösterdiği ses hakimiyeti ve doğaçlama gücü, onu yöresel müzik içinde özgün kılmıştır.

Sıra Geceleri ve Musiki Kültürüne Katkıları

Şanlıurfa kültürünün vazgeçilmez bir parçası olan sıra geceleri, Kazancı Bedih’in sanat yaşamının merkezinde yer alır. Bu gecelerde müziğin yanı sıra sohbet, fıkra, halk edebiyatı unsurları ve yerel ağızlar kullanılarak kültürel miras canlı tutulur. Bedih, bu yapının hem taşıyıcısı hem de şekillendiricisi olmuştur.

Onun öncülüğünde icra edilen sıra gecelerinde, genç kuşaklara müziğin incelikleri öğretilmiş; bağlama, söz söyleme ve musiki adabı gibi alanlarda bir tür eğitim ortamı oluşturulmuştur. Kazancı Bedih’in bu yönüyle, yalnızca bir icracı değil, aynı zamanda bir gelenek aktarımcısı olduğu da söylenebilir.

Vefatı ve Ardında Bıraktığı Miras

Kazancı Bedih, 2004 yılında Şanlıurfa’da, geçirdiği bir soba zehirlenmesi sonucu hayatını kaybetmiştir. Ölümü, başta Şanlıurfa olmak üzere halk müziği çevrelerinde derin üzüntüyle karşılanmıştır. Sanatçının kabri Şanlıurfa’da yer almaktadır.

Onun ardından yapılan değerlendirmelerde, özellikle geleneksel müziğin sözlü aktarımı sürecinde oynadığı rol vurgulanmış ve ismi sıra geceleri geleneğiyle özdeşleştirilmiştir. Yaşamı boyunca herhangi bir akademik ya da teknik müzik eğitimi almadan, tamamen alaylı bir biçimde edindiği müzikal birikim, yerel hafızada önemli bir yer tutmaktadır.

Kazancı Bedih’in bazı sıra geceleri kayıtları, belgeseller ve arşivlerde yer almakta; bu kayıtlar aracılığıyla hem icra tarzı hem de repertuvarı gelecek kuşaklara ulaşmaktadır.