Kelebeğin Rüyası, 2013 yılında vizyona giren, senaryosu ve yönetmenliği Yılmaz Erdoğan’a ait olan biyografik dram türünde bir Türk filmidir. Film, Zonguldaklı genç şairler Rüştü Onur ve Muzaffer Tayyip Uslu’nun kısa ve trajik yaşam öykülerini merkeze alırken, II. Dünya Savaşı yıllarında Türkiye’nin sosyal, ekonomik ve siyasi atmosferini arka plana yerleştirerek tarihsel bir temsile yönelir.
Konu
Film, 1941-1942 yılları arasında Zonguldak'ta geçmektedir ve başlıca iki genç şair olan Rüştü Onur ve Muzaffer Tayyip Uslu’nun hayatını konu edinir. İki genç memur olarak Zonguldak’ta yaşamlarını sürdürürken aynı zamanda edebi üretimlerini sürdürmekte ve şiire tutkulu bir bağlılık sergilemektedir. Ancak verem hastalığı ve dönemin ağır ekonomik şartları hayatlarını trajik bir şekilde şekillendirir. Şairlerin Zonguldak’ta öğretmenlik yapan Behçet Necatigil ile olan dostlukları, edebiyat çevreleriyle kurdukları ilişkiler ve aşk yaşantıları filmde önemli yer tutmaktadır. Bu bireysel hikâyeler, II. Dünya Savaşı'nın Türkiye'deki etkileri ve dönemin devlet politikalarıyla kesişir.

Kelebeğin Rüyası filminden bir sahne. (IMDb)
Oyuncu Kadrosu
- Kıvanç Tatlıtuğ – Muzaffer Tayyip Uslu
- Mert Fırat – Rüştü Onur
- Belçim Bilgin – Suzan Özsoy
- Farah Zeynep Abdullah – Mediha Sessiz
- Yılmaz Erdoğan – Behçet Necatigil
- Ahmet Mümtaz Taylan, Taner Birsel, Selman Ünlüsoy, Alper Baydar ve Mücahit Avcı yardımcı rollerde yer almaktadır.
Yapım Süreci
Yılmaz Erdoğan tarafından yazılıp yönetilen film, BKM Film yapımcılığında hayata geçirilmiştir. Görüntü yönetmenliğini Gökhan Tiryaki, sanat yönetmenliğini Hakan Yarkın üstlenmiştir. Film, dönemin atmosferini yansıtmak için Zonguldak ve İstanbul başta olmak üzere çeşitli mekanlarda çekilmiştir. Filmde kullanılan kostüm, dekor ve mekan tasarımları dönemin tarihsel gerçekliğine uygun şekilde tasarlanmıştır.
Tematik Yapı
Kelebeğin Rüyası, yalnızca bir biyografi filmi değil; aynı zamanda tarihsel bir anlatıdır. Filmde, II. Dünya Savaşı’nın Türkiye üzerindeki etkileri, Milli Korunma Kanunu çerçevesinde uygulanan iş mükellefiyeti, verem salgını, gelir dağılımındaki adaletsizlik, Halkevleri’nin kültürel rolü gibi sosyo-politik unsurlar detaylı şekilde işlenmektedir. Film, bu bağlamda hem bireysel hem de toplumsal bir hafızayı temsil eder. Yönetmen, temsil kuramları çerçevesinde zaman zaman yansıtmacı, kimi zaman inşacı ya da kasıtlı temsillere başvurarak tarihsel gerçeklik ile sinemasal kurgu arasında bir denge kurmaya çalışmıştır.
Bütçe ve Gişe
Film, Türkiye'de toplam 428.309 seyirci tarafından izlenmiş ve 4.483.229 TL hasılat elde etmiştir. Film, özellikle oyunculuklar ve prodüksiyon kalitesiyle eleştirmenlerden olumlu değerlendirmeler almıştır.
Ödüller ve Adaylıklar
Festival / Ödül | Yıl | Kategori | İlgili Kişi | Sonuç |
Moondance Uluslararası Film Festivali | 2014 | En İyi Film | Kazandı | |
En İyi Film Müziği | Rahman Altın | Kazandı | ||
En İyi Erkek Oyuncu | Mert Fırat | Kazandı | ||
Terra di Siena Film Festivali | 2014 | En İyi Film | Kazandı | |
Durres Film Festivali | 2014 | Balkanların En İyi Filmi | Kazandı | |
Milano Uluslararası Film Festivali | 2014 | En İyi Film Müziği | Rahman Altın | Kazandı |
En İyi Kadın Oyuncu | Belçim Bilgin | Adaylık | ||
En İyi Senaryo | Adaylık | |||
Sinema Yazarları Derneği Türk Sineması Ödülleri | 2014 | En İyi Film | Adaylık | |
En İyi Yönetmen | Yılmaz Erdoğan | Adaylık | ||
En İyi Senaryo | Yılmaz Erdoğan | Adaylık | ||
En İyi Kurgu | Bora Gökşingöl | Adaylık | ||
En İyi Erkek Oyuncu | Kıvanç Tatlıtuğ | Kazandı | ||
En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu | Farah Zeynep Abdullah | Kazandı | ||
En İyi Müzik | Rahman Altın | Kazandı | ||
En İyi Görüntü Yönetimi | Gökhan Tiryaki | Kazandı | ||
En İyi Sanat Yönetimi | Hakan Yarkın | Kazandı | ||
Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Ödülleri | 2014 | En İyi Erkek Oyuncu | Kıvanç Tatlıtuğ | Kazandı |
En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu | Farah Zeynep Abdullah | Kazandı | ||
En İyi Erkek Oyuncu | Mert Fırat | Adaylık | ||
Kemal Sunal Kültür Sanat Ödülleri | 2014 | En İyi Film | Kazandı | |
Altın Koza Film Festivali | 2014 | En İyi Sanat Yönetmeni | Hakan Yarkın | Adaylık |
Akademi Ödülleri (Oscar) | 2014 | Yabancı Dilde En İyi Film | Adaylık |
Kelebeğin Rüyası Filmi Fragmanı. (Beşiktaş Kültür Merkezi Resmi YouTube Kanalı)


