Kelenderis Antik Kenti, Türkiye’nin güneyinde, Mersin ilinin Aydıncık ilçesinde yer alan antik bir liman yerleşimidir. Akdeniz kıyısında konumlanan kent, tarih öncesi dönemlerden itibaren kesintisiz yerleşim görmüş ve bölgenin en önemli ticaret merkezlerinden biri olmuştur. Günümüze ulaşan kalıntılar arasında liman yapıları, hamam, tiyatro, nekropol ve sur duvarları yer almaktadır.

Tarihçe

Kelenderis’in tarihi M.Ö. 5. ve 4. yüzyıllara kadar uzanmaktadır. Kent bu dönemde Delos Deniz Birliği’ne üye bir şehir olarak önemli bir siyasi ve ticari merkez hâline gelmiştir. Helenistik Dönem’de Mısır’daki Ptolemaios Krallığı ile ittifak kurmuş, Akdeniz ticaret yolları üzerinde stratejik bir konuma sahip olmuştur. Roma egemenliği döneminde korsan faaliyetleri nedeniyle bir süre gerilese de Roma hâkimiyetinin yerleşmesiyle birlikte yeniden gelişme sürecine girmiştir. Orta Çağ boyunca Bizans, Selçuklu ve Osmanlı yönetimleri altında varlığını sürdüren kent, özellikle Osmanlı döneminde Türkiye ile Kıbrıs arasındaki deniz ulaşımı açısından önemli bir liman işlevi görmüştür. Modern dönemde ise antik yerleşimin bir kısmı günümüz Aydıncık ilçesi yerleşimi altında kalmıştır.

Konum ve Coğrafi Özellikler

Antik kent, Akdeniz kıyısında, Aydıncık ilçe merkezine yakın bir noktada, denize hâkim bir konumda yer almaktadır. Toros Dağları’nın güney etekleri ile deniz arasındaki dar kıyı şeridinde kurulu olması, hem savunma hem de ticari açıdan avantaj sağlamıştır. Limanı, antik dönemde Kıbrıs ve Doğu Akdeniz arasındaki deniz ticaretinin önemli duraklarından biri olmuştur.

^{Kelenderis Antik Kenti (Mersin Büyükşehir Belediyesi)}

Arkeolojik Bulgular ve Mimari Unsurlar

Kelenderis Antik Kenti’nde gerçekleştirilen kazılarda, nekropol alanı, hamam, tiyatro, kale ve sur kalıntıları gibi yapılar ortaya çıkarılmıştır. Nekropol alanında farklı dönemlere ait çukur mezarlar, dromoslu oda mezarlar, beşik tonozlu yapılar ve baldakinli anıt mezarlar tespit edilmiştir. “Dört Ayak” adıyla bilinen anıt mezar, bu alandaki dikkat çekici yapılardan biridir. Antik hamam yapısı zeminindeki mozaik süslemeler ve tuğla-moloz taş örgüsüyle öne çıkmaktadır. Ayrıca kazılarda M.Ö. 2. yüzyıla tarihlenen Doğu Sigillata A grubu seramik parçaları bulunmuş, bu bulgular kentin antik ticaret bağlantılarını ortaya koymuştur.

Son yıllarda yapılan çalışmalarda, yaklaşık 2.500 yıllık kale yapısına ait giriş kapısı ve taş merdiven gün yüzüne çıkarılmıştır. Bu yapı, kentin Roma dönemine ait savunma sisteminin önemli bir parçasını oluşturur. Ayrıca liman çevresindeki kalıntılar, kentin deniz ticareti ve ulaşımı açısından sahip olduğu tarihî önemi destekler niteliktedir.

^{Kelenderis Antik Kenti (Mersin Büyükşehir Belediyesi)}

Kullanım ve Önemi

Kelenderis, antik dönem boyunca bir liman ve ticaret merkezi olarak işlev görmüştür. Deniz taşımacılığı ve ticaret faaliyetleriyle ön plana çıkan kent, aynı zamanda kültürel ve mimari açıdan da büyük bir zenginliğe sahiptir. Günümüzde bölge, hem tarihî kalıntıları hem de doğal güzellikleriyle önemli bir kültür turizmi alanı olarak değerlendirilmektedir.

Koruma ve Turizm Değeri

Kent, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü sorumluluğunda koruma altındadır. Kazı ve restorasyon çalışmaları Batman Üniversitesi’nin katılımıyla sürdürülmekte olup, Mersin Büyükşehir Belediyesi ve Aydıncık Belediyesi de projeye destek vermektedir. Antik liman hamamı, mozaikleri ve sur kalıntılarıyla birlikte bölgenin arkeolojik mirasının önemli bir parçası olarak korunmaktadır.