Keşlik Manastırı; Nevşehir ili, Ürgüp ilçesine bağlı Mustafapaşa (eski adıyla Sinasos) köyünün yaklaşık 10 kilometre güneydoğusunda, Cemil (eski adıyla Calela) köyünden 2 kilometre sonra, Damsa Barajı yakınlarında yer almaktadır. Manastır, Soğanlı Vadisi’ne doğru uzanan 112 bin hektarlık kayalık bir alan içerisinde konumlanmıştır.
Keşlik Manastırı (Anadolu Ajansı)
Tarihçe
Keşlik Manastırı'nın inşa süreci ve kullanımı hakkında kesin veriler bulunmamakla birlikte, mimari özellikleri ve duvar resimleri üzerinden yapılan değerlendirmeler yapının uzun bir kronolojik gelişim sürecine sahip olduğunu göstermektedir. Manastır ilk olarak 20. yüzyılın başlarında Georges de Jerphanion tarafından belgelenmiş; araştırmacı, özellikle Hagios Stephanus Kilisesi’nde yer alan ikonoklast döneme (8. yüzyıl) ait figüratif süslemelere dayanarak yapının erken Bizans dönemine uzanan bir geçmişe sahip olabileceğini ileri sürmüştür.
Keşlik Manastırı'nın en erken yasal belgelendirmesi, T.C. Kültür Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından 1996 yılında yapılmış; 14 Mart 1997 tarihinde 588 sayılı kararla Nevşehir Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından onaylanmıştır.
Keşlik Manastırı (Anadolu Ajansı)
Mimari Özellikler
Manastır kompleksi; iki kilise (Archangelos ve Hagios Stephanus), şapel, ayazma, vaftiz havuzu, keşiş ve rahip hücreleri (lavralar), mutfak, yemekhane, toplantı salonu, çamaşırhane, şaraphane, bezirhane, sarnıç, depo, çeşme ve çeşitli işliklerden oluşmaktadır. Yapılar, kayaya oyulmuş olup doğal formasyonların izin verdiği ölçüde planlanmıştır.
Archangelos Kilisesi, büyük ve birleşik bir monolit koni içerisine, ana girişten yaklaşık 2 metre yukarıda bir terasa inşa edilmiştir. Terasın altında vaftiz salonu ve ayazma yer almaktadır. Kilisenin doğu tarafındaki kayalık dokuya yemekhane ve ona bağlı mekânlar oyulmuştur. Mutfak ise ayrı bir konik doku içinde yer alır. Bu iki konik yapı arasında, kararlı bir plan şeması sunmayan bir avlu bulunmaktadır. Üçüncü monolit yapı ise Archangelos Kilisesi’nin batısında, yaklaşık 60 metre uzaklıktadır ve Hagios Stephanus Kilisesi, toplantı salonu, sarnıçlar, işlikler ve çeşitli lavraları barındırmaktadır.
Manastırın plan şeması, Doğu manastırlarının planlamasını taklit eden bir kurgu göstermektedir. Archangelos Kilisesi'nin ana girişe hakim bir noktada konumlanması, kilise ile kutsal kabul edilen yemekhane yapısının yan yana bulunması ve mutfağın dışarıya konumlanması bu planlamayı desteklemektedir.
Keşlik Manastırı (Anadolu Ajansı)
