Kibar Feyzo, 1978 yılında vizyona giren, Türk sinemasının komedi ve toplumsal eleştiri filmlerinden biridir. Atıf Yılmaz’ın yönetmenliğinde çekilen film, İhsan Yüce’nin senaryosuna dayanır ve Arzu Film tarafından üretilip dağıtılmıştır. Başrollerinde Kemal Sunal, Şener Şen, Müjde Ar, İlyas Salman ve Adile Naşit gibi Türk sinemasının efsanevi oyuncularının yer aldığı yapım, feodal düzenin eleştirisini mizahi bir dille sunar. Askerden dönen Feyzo’nun sevdiği kız Gülo ile evlenmek için verdiği mücadele ve köylüleri ağalığa karşı bilinçlendirme çabalarını konu alan film, 1 Kasım 1978’de Türkiye’de gösterime girmiş ve hem gişe başarısı hem de toplumsal etkisiyle Türk sinema tarihinde kült bir yere sahip olmuştur.
Konusu
Kibar Feyzo, köyde sevdiği kız Gülo (Müjde Ar) ile evlenmek isteyen Feyzo’nun (Kemal Sunal) hikayesini anlatır. Gülo, köyün ağası Maho Ağa’nın (Şener Şen) kızıdır ve Maho, kızını en yüksek başlık parasını verene verecektir. Feyzo, rakibi Bilo’yu (İlyas Salman) alt ederek Gülo’yu almayı başarır, ancak başlık parasının sadece yarısını ödeyebilir ve kalanını senetlerle taahhüt eder. Eğer senetleri ödeyemezse, Maho Ağa kızını geri alacaktır. Parayı denkleştirmek için İstanbul’a giden Feyzo, şehirde modern yaşamı ve eşitlikçi fikirleri tanır. Köye döndüğünde, Maho Ağa’nın köylüleri köle gibi kullandığını fark eder ve feodal sisteme karşı köylüleri bilinçlendirmeye çalışır. Film, ağalık düzeni, toplumsal eşitsizlik ve bireysel özgürlük temalarını mizahi ama keskin bir şekilde işler.
Kibar Feyzo Filmi (Arzu Film)
Oyuncu Kadrosu
- Kemal Sunal – Kibar Feyzo
- Şener Şen – Maho Ağa
- Müjde Ar – Gülo
- İlyas Salman – Bilo
- Adile Naşit – Sakine Bacı
- Erdal Özyağcılar – Zülfo
- İhsan Yüce – Hüso
- Bahri Selin – Köyün Hocası
- Meral Orhonsay – Gülo’nun Annesi
- Sıddık Sunal – Feyzo’nun Babası
- Cevdet Arıkan – Cevdet
- Hüseyin Kaşif – Köylü
Yapım Süreci
Kibar Feyzo, 1978 yılında İstanbul ve çevresindeki köylerde çekilmiştir. Senaryo, İhsan Yüce tarafından yazılmış olup, feodal düzenin eleştirisini mizahi bir dille sunan özgün bir hikaye yaratılmıştır. Atıf Yılmaz’ın yönetmenliğinde, Arzu Film’in yapımcılığında çekilen film, sınırlı bir bütçeyle ancak usta bir oyuncu kadrosu ve güçlü bir anlatımla hayata geçirilmiştir. Çekimler, özellikle köy sahnelerinde otantik bir atmosfer yaratmak için gerçek köy mekanlarında gerçekleştirilmiştir. Görüntü yönetmeni Çetin Tunca’nın doğal ışık kullanımı ve sade ama etkili çekimleri, filmin hem komik hem de dramatik tonunu destekler. Filmin müzikleri Zülfü Livaneli tarafından bestelenmiş; özellikle “Kibar Feyzo Türküsü”, filmin ruhunu yansıtan ikonik bir parça olmuştur.
Tematik Yapı
- Feodal Düzen Eleştirisi: Film, ağalık sisteminin köylüler üzerindeki sömürüsünü keskin bir şekilde eleştirir. Feyzo’nun bilinçlenmesi ve köylüleri örgütlemesi, feodal yapıya karşı bireysel ve kolektif bir başkaldırıyı temsil eder.
- Toplumsal Eşitsizlik ve Bilinçlenme: Feyzo’nun İstanbul’da modern yaşamı tanıması, onun köye döndüğünde eşitlik ve adalet fikirlerini savunmasını sağlar. Film, eğitim ve bilinçlenmenin toplumsal değişimdeki rolünü vurgular.
- Aşk ve Mücadele: Feyzo’nun Gülo ile evlenme çabası, kişisel bir aşk hikayesini toplumsal bir mücadeleyle birleştirir. Başlık parası gibi gelenekler, kadınların nesneleştirilmesine dair eleştirel bir bakış sunar.
Yayın ve Tepkiler
Kibar Feyzo, 1 Kasım 1978’de Türkiye’de vizyona girmiştir ve ilk gösterimlerinde büyük bir seyirci ilgisiyle karşılaşmıştır. Gişede yaklaşık 1,3 milyon izleyiciye ulaşarak 1978’in en çok izlenen filmlerinden biri olmuştur. Eleştirmenlerden övgü alan film, toplumsal eleştirisi, Kemal Sunal’ın samimi performansı ve Şener Şen’in otoriter Maho Ağa tiplemesiyle dikkat çekmiştir. Ancak feodal düzene yönelik sert eleştirileri nedeniyle bazı kesimlerden tepki almış ve sansür tartışmalarına yol açmıştır.
Ödüller ve Adaylıklar
- 1979 Antalya Altın Portakal Film Festivali: En İyi Film – Kazandı
- 1979 Antalya Altın Portakal Film Festivali: En İyi Erkek Oyuncu (Kemal Sunal) – Kazandı
- 1979 Antalya Altın Portakal Film Festivali: En İyi Senaryo (İhsan Yüce) – Kazandı
- 1979 Sadri Alışık Ödülleri: En İyi Erkek Oyuncu (Kemal Sunal) – Aday
