Kırşehir ayva boranısı, Kırşehir mutfağına özgü, kuzu eti ve ekmek ayvası temelinde hazırlanan geleneksel bir yemektir. 24 Ocak 2022 tarihinde mahreç işaretiyle tescillenmiş olan bu yemek, Kırşehir iliyle ün bağı taşıyan coğrafi işaretli bir üründür. Tescil işlemi, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında Kırşehir Ticaret ve Sanayi Odası tarafından gerçekleştirilmiştir.
Tanım ve Ayırt Edici Özellikler
Kırşehir ayva boranısı; kuşbaşı kuzu eti, ekmek ayvası, kuru soğan, üzüm pekmezi, domates salçası, tereyağı ve zeytinyağı ile hazırlanır. Ayvanın ekmek ayvası türünden olması, üzüm pekmeziyle tatlandırılması ve kuzu etiyle birlikte pişirilmesi bu yemeğe özgün bir karakter kazandırır. Kırşehir mutfak kültüründe özel günlerde ve davet sofralarında yer bulması, yemeğin yöresel kimliğini pekiştirir.
Üretim Metodu
Yemek, katmanlı bir biçimde hazırlanır. Önce kuzu eti ile ince doğranmış soğan karıştırılır ve karışımın yarısı tencerenin tabanına yerleştirilir. Üzerine küp doğranmış ayvaların yarısı serpilir. Ardından kalan et-soğan karışımı ve ayvalar sırasıyla eklenir. Pekmez, tuz, domates salçası, zeytinyağı ve su karıştırılarak tencereye dökülür. Son olarak tereyağı ilave edilir ve ayvalar yumuşayıncaya kadar pişirilir. Servisi sıcak yapılır.
Coğrafi Sınır ve Üretim Koşulları
Kırşehir ayva boranısının geçmişi yörede uzun yıllara dayanır ve yerel mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle ürünün tüm üretim aşamaları Kırşehir ili sınırları içinde gerçekleştirilmelidir. Coğrafi sınırla olan bu bağ, ürünün mahreç işaretiyle tescillenmesini gerekçelendiren temel unsurlardan biridir.
Denetim Süreci
Ürünün üretimi ve işaret kullanımı, Kırşehir Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonunda yürütülen denetimlerle kontrol altındadır. Denetim mercii, Kırşehir Belediyesi ve Ticaret ve Sanayi Odası’ndan uzman personelden oluşur. Denetimler yılda en az bir kez düzenli olarak yapılır; ayrıca ihtiyaç duyulduğunda veya şikâyet üzerine her zaman gerçekleştirilebilir. Denetimlerde, bileşenlerin uygunluğu, üretim metoduna sadakat ve mahreç işareti kullanımının doğruluğu kontrol edilir.
