Kırşehir çirleme yemeği, dana eti, nohut, gün kurusu kayısı ve üzüm pekmezi gibi bileşenlerle hazırlanan, Kırşehir mutfak kültürüne özgü geleneksel bir yemektir. Osmanlı dönemine kadar uzanan geçmişiyle bu yemek, bölgenin tarihsel ve kültürel mirasının bir parçası olarak kabul edilir. 15 Kasım 2021 tarihinde mahreç işaretiyle tescillenmiş olup, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında korunmaktadır.
Ayırt Edici Özellikleri
Yemeğin karakteristik yapısı, tatlı ve tuzlu bileşenlerin dengeli birlikteliğine dayanır. Gün kurusu kayısı ve üzüm pekmezi gibi malzemelerin kullanımı, Kırşehir’e özgü üretim geleneğini yansıtır. Bu özgün bileşen seçimi ve pişirme yöntemi, yemeğin coğrafi sınırla olan ün bağını pekiştirir.
Üretim Metodu
4–6 kişilik standart bir hazırlık için kullanılan malzemeler şunlardır:
- 1 kg kuşbaşı dana eti
- 750 g gün kurusu kayısı
- 250 g önceden ıslatılmış nohut
- 200 ml üzüm pekmezi
- 1 orta boy soğan
- 30 g tereyağı
- 40 g domates salçası
- 10–15 g tuz
- 5–10 g pul kırmızı biber
- 5–10 g karabiber
Et ve nohut ayrı ayrı haşlanır; etler küçük parçalara ayrılır, suyu ayrılır. Kayısılar suda yumuşatılır. Yayvan bir tencerede eritilen tereyağında ince doğranmış soğanlar kavrulur. Ardından et, nohut ve yumuşatılmış kayısılar eklenir. Etin suyu, karışımın üzerini kapatacak miktarda ilave edilir. Kaynama başladığında pekmez ve baharatlar eklenir. Kayısılar yumuşayıncaya kadar pişirilir. Piştikten sonra en az 4 saat dinlendirilerek servis edilir.
Coğrafi Sınır ve Üretim Koşulları
Kırşehir çirleme yemeğinin tüm üretim aşamaları yalnızca Kırşehir ili sınırları içinde gerçekleştirilir. Bu koşul, yemeğin ün bağı ve geleneksel üretim biçiminin korunması açısından zorunludur.
Denetim Süreci
Yemeğin üretimi ve sunumu, Kırşehir Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonunda oluşturulan en az üç kişilik bir denetim mercii tarafından kontrol edilir. Bu merci; Kırşehir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Özbağ Belediyesi ve ilgili uzmanlardan oluşur. Denetimler yılda en az bir kez yapılır; ihtiyaç halinde veya şikâyet durumunda ise her zaman gerçekleştirilebilir.
Denetim kriterleri şunlardır:
- Kullanılan bileşenlerin uygunluğu
- Üretim metoduna sadakat
- Mahreç işareti amblemi ve ürün ibaresinin doğru kullanımı
