Köken
Kıstas kelimesi, Arapça kökenlidir. Arapça qisṭās (قِسْطَاس), "ölçü, terazi, adalet terazisi" anlamına gelir. Türkçede zamanla "ölçüt, kriter" anlamında kullanılmaya başlanmıştır. Aynı kökten gelen kıst (قِسْط) kelimesi de "adalet, pay, hak" gibi anlamlara sahiptir. Kıstas, özellikle adil bir değerlendirme yaparken başvurulan ölçütleri ifade eder.
Kullanım Alanları
Akademik ve Bilimsel Alanlar
- Bir teorinin doğruluğunu belirlemek için bilimsel kıstaslar kullanılır.
- Makalelerin kabul edilmesi için belirli akademik kıstaslara uyulması gerekir.
Hukuk ve Adalet
- Bir davada adil bir karar vermek için hukuki kıstaslar dikkate alınır.
- Ceza belirlenirken geçmiş emsaller kıstas olarak kullanılabilir.
İş Dünyası ve Yönetim
- İşe alım sürecinde adayların performanslarını değerlendirmek için kıstaslar belirlenir.
- Bir şirketin başarısını ölçmek için finansal kıstaslar kullanılır.
Sanat ve Estetik
- Bir eserin sanatsal değeri, dönemine göre farklı kıstaslarla değerlendirilebilir.
- Sinema eleştirmenleri, filmleri belirli kıstaslara göre yorumlar.