Koca Yusuf, 1857 yılında, o dönemde Osmanlı toprağı olan Bulgaristan’ın Şumnu vilayetindeki Karalar köyünde dünyaya gelmiştir. Gerçek adı Yusuf İsmail olan güreşçi, fiziksel gücü kadar sporcu kimliğiyle de dönemin önemli isimlerinden biri olmuştur.

Erken Yaşamı ve Güreşe Başlangıcı

Koca Yusuf, yoksul bir ailenin çocuğu olarak küçük yaşlardan itibaren tarım ve hayvancılıkla uğraşmıştır. Güçlü fiziki yapısı nedeniyle çevresi tarafından güreşe teşvik edilmiş; Nasuhçulu Kel İsmail Pehlivan, Şumnulu Dursun Pehlivan ve Pomak Osman gibi dönemin tanınmış isimlerinden yağlı güreş eğitimi almıştır. Yaklaşık 1,90 metre boyunda ve 140 kilogram civarındaki yapısıyla dikkat çeken Yusuf, kısa sürede “Koca” unvanıyla tanınmaya başlamıştır.

Kırkpınar ve Osmanlı’daki Başarıları

1885 yılında Kırkpınar’da, dönemin başpehlivanı Kel Aliço ile yaptığı ve saatler süren güreşin sonunda Kel Aliço’nun güreşi bırakmasıyla başpehlivanlık unvanını kazanmıştır. Adalı Halil, Kurtdereli Mehmet, Filiz Nurullah ve Hergeleci İbrahim gibi birçok ünlü isimle müsabakalarda karşılaşmış; Osmanlı döneminde güreş camiasında geniş çevrelerce tanınmıştır. Saray himayesinde düzenlenen güreşlerde de görev almış, dönemin padişahı II. Abdülhamid tarafından desteklenmiştir.

Avrupa’da Yapılan Müsabakaları ve Ünü

1895 yılında Fransız organizatör Joseph Doublier’in davetiyle Avrupa’ya gitmiştir. Paris’te Sabès, Paul Pons, Charles Olsen ve Raoul le Boucher gibi isimlerle yaptığı karşılaşmalarda başarılı sonuçlar elde etmiştir. Fransız basınında “Le Terrible Turk” (Korkunç Türk) olarak tanıtılmıştır. Gösteri güreşlerinde sergilediği ciddiyet ve sportif duruş, Avrupa’daki güreş otoriteleri ve seyirciler nezdinde dikkat çekmiştir.

Amerika’da Yapılan Müsabakaları

1898 yılı başında Amerika Birleşik Devletleri’ne gitmiş; Tom Jenkins, Dan McLeod, Evan “Strangler” Lewis gibi dönemin güreşçileriyle müsabakalarda yer almıştır. 26 Mart 1898’de Madison Square Garden’da Ernest Roeber ile yaptığı karşılaşmada ring dışına fırlatma hamlesi nedeniyle diskalifiye edilmiş; 30 Nisan’daki rövanş karşılaşması ise seyircilerin ringe müdahalesiyle tamamlanamamıştır. Resmî bir şampiyonluk kazanmasa da, hem Avrupa’da hem Amerika’da elde ettiği galibiyetler nedeniyle “Cihan Pehlivanı” unvanıyla anılmıştır.

Ölümü

Koca Yusuf, 21 Mayıs 1898’de La Bourgogne adlı gemiyle Türkiye’ye dönmek üzere yola çıkmıştır. 4 Temmuz 1898’de Newfoundland açıklarında meydana gelen bir deniz kazasında geminin batması sonucu yaşamını yitirmiştir. Kazaya ilişkin farklı anlatımlar bulunmakta olup, gemi kayıtlarına göre Koca Yusuf’in cesedine ulaşılamamıştır.

^{Koca Yusuf'un hayatına dair kronolojik hazırlanmış bilgi kartı. (AA)}

Mirası

Koca Yusuf’un adı, Türkiye’de çeşitli spor salonları, caddeler ve tesislerde yaşatılmaktadır. Bulgaristan’ın Şumnu iline bağlı Karalar köyünde doğduğu ev, anı müzesine dönüştürülmüş ve köyde heykeli dikilmiştir. Aynı bölgede, geleneksel yağlı güreş turnuvaları düzenlenmektedir. Türk Hava Kuvvetleri’ne ait A400M Atlas tipi nakliye uçağı, kamuoyunda onun adıyla anılmakta; ayrıca bir yüzer vinç, hatıra paraları ve bazı biyografik eserlerde ismi kullanılmaktadır. Bu uygulamalar, Koca Yusuf’un spor tarihindeki yerini anma ve tanıtma amacı taşımaktadır.

Koca Yusuf, Osmanlı döneminde yurt dışında güreş karşılaşmalarına katılmış Türk güreşçilerden biri olarak anılmakta; dönemindeki faaliyetleriyle güreşin uluslararası tanıtımına katkı sağladığı değerlendirilmektedir.

^{Koca Yusuf Hatıra Parası. (T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı)}