Kökbörü oyunu, özellikle Kırgız Türkleri arasında pek yaygın olan milli bir spordur. Başta Kırgızistan olmak üzere Kazakistan ve Afganistan gibi birçok farklı coğrafyada da oynanmaktadır. Türkiye'de günümüzde Van'ın Ulupamir köyünde devamı getirilen bu geleneksel oyun Türkistan’da “Gökböri”, “Kökpari”, “Oğlak/Ulak”, Afganistan’da “Oğlak, Buz-Kaşi”, Kazakistan'da "Kökpar" şeklinde birden fazla isimle anılır. Yaygın olarak ise "Kökbörü" adıyla ifade edilir.
Nasıl Ortaya Çıktı?
Kırgızistan çevrelerinde ortaya çıkmıştır ve bu milletin geleneksel bir spor dalı olmuştur. Ortaya çıkış nedenleri noktasında birden fazla rivayet vardır ve bir tanesi de şu şekildedir. Savaş zamanında erkeklerin neredeyse tamamı orduya katılırdı. Bu sebepten ötürü hayvan sürüleri başıboş kalırdı. Hayvanları başıboş gören kurtlar köylere, kasabalara iner ve sürülere saldırırdı. Savaştan dönen erkekler bu kurtları yakalar ve birbirlerine atarlardı. Zamanla eğlenceli bir spor haline gelen bu durum bozkurt anlamına gelen " Kökbörü" adıyla anılmaya başlandı ve günümüze ulaştı.
Buna ek olarak bazı kaynaklarda Kökbörü'nün, yiğitlerin savaşa her zaman hazır olmak maksadıyla yaptıkları talimden doğduğu da söylenir.
Nasıl Oynanır?
Kökbörü oyunu 10-12 kişilik iki takım arasında at üstünde oynanan bir oyundur. Açık, geniş ve düz bir sahada, yirmişer dakikalık 3 devre olacak şekilde oynanır. Oyunda takımların üzerinde rekabet ettiği bir keçi, kuzu veya koyun bulunmalıdır. Kullanılacak hayvan seçilir, içi boşaltılıp başı ve bacakları kesilir. Takımlar sahanın orta noktasının sağında ve solunda olmak üzere kendi taraflarında durur ve hakem tarafından ortaya atılacak hayvanı beklerler. Kökbörü oyununda çeviklik ve hız çok önemlidir. Aynı zamanda atla kurulan bağ da önemli bir yer tutar. Nitekim atlar yarışmadan önce aylar boyu özel bir eğitimle yetiştirilir. Sahanın her iki ucunda birer tane oyuk bulunur. Her iki takımda kendi tarafındaki oyuğu müdafaa ederken karşı taraftaki oyuğa hücum eder. Hakemin hayvanı ortaya atmasıyla oyun başlar. Hayvanı alan kişi hızlı ve kıvrak bir şekilde karşı takımın oyuğuna doğru harekete geçer. Amaç at üzerinden düşmeden hayvanı karşı takımın oyuğuna bırakmaktır. Hayvanın her bir oyuğa bırakılışında bırakan takıma bir sayı yazılır. Neticede en çok sayıyı toplayan takım kazanır.
Bu oyunun temel felsefesi birlik ve beraberlik duygularını pekiştirmek, takım halinde hareket etmektir.
