Kolyu Ficheto (Nikola Ivanov Fichev, 1800-1881), Osmanlı döneminde mimarlık ve zanaatkârlık alanında estetik, işlevsellik ve dayanıklılığı harmanlayan eserleriyle tanınan, bir Bulgar ustadır. 19. yüzyıl Osmanlı coğrafyasında, mimarlık ve sanat alanları önemli bir dönüşüm yaşamış, bu ortamda öne çıkan isimlerden biri de Nikola Ivanov Fichev olmuştur. Osmanlı topraklarında Tırnova ve çevresinde faaliyet gösteren Fichev, ünlü bir mimar ve usta olarak Osmanlı mimari geleneğine çarpıcı katkılar sağlamıştır. Kendisi, farklı etnik ve dini toplulukları barındıran çok uluslu bu yapıda hem estetik hem de işlevsellik açısından dikkat çeken eserler yaratmıştır.

Erken Yaşamı ve Eğitimi

Nikola Ivanov Fichev, 1800 yılında Osmanlı topraklarında, bugün Bulgaristan sınırları içinde bulunan Dryanovo köyünde doğmuştur. Fakir bir ailenin oğlu olan Fichev, erken yaşlardan itibaren zanaatçılığıyla tanınmaya başlamış ve 10 yaşında marangozluğa adım atmıştır. Trevna'daki usta marangozlardan ve Tırnova bölgesindeki çeşitli ustalardan taş işçiliği, kilise ve köprü inşa tekniklerini öğrenmiştir.

26 yıl süren bir çıraklık ve kalfalık sürecinden sonra, 1830'larda "usta" unvanına layık görülmüştür. Bu uzun eğitim ve çalışma süreci, onun Osmanlı topraklarında tanınan ve takdir edilen bir mimar olmasını sağlamıştır.

Kariyerinin İlk Yılları

Kariyerine 1830’lu yıllarda başlayan Kolyu Ficheto, öncelikle Preobrazhensky Manastırı'nda çalışmalarda bulunmuş ve burada, dönemin mimari zorluklarına rağmen azmiyle dikkat çekmiştir. Daha sonra, Tırnova'nın Varoş mahallesinde yer alan Aziz Nikola Kilisesi’nin inşa edilmesinde önemli bir rol üstlenmiş ve ustabaşının takdirini kazanarak bu projeyi tamamlamıştır.

Mimari Tarzı ve Yaratıcılık

Ficheto’nun mimari eserleri, Osmanlı'nın mimari gelenekleri ile yerel unsurların ustaca harmanlandığı bir tarzı yansıtır. Kendine has çift kavisli çatı yapısı, simetrik tasarımlar ve dekoratif kemerler, onun imzası haline gelmiştir. Ficheto, inşaat projelerinde balmumu modeller ve detaylı planlar kullanarak projelerini titizlikle yürütmüş ve estetik ile işlevselliği birleştiren yapılar ortaya koymuştur.

Önemli Eserleri

Akdere Köprüsü (1865-1867)

• Yantra Nehri üzerinde inşa edilen bu köprü, Kolyu Ficheto’nun en tanınır eserlerinden biridir. Osmanlı devlet adamı Midhat Paşa'nın himayesinde gerçekleştirilen proje, dayanıklılık ve estetik açıdan dikkat çekicidir.
• Fransız ve Polonyalı mühendislerin yüksek maliyetli tekliflerinin aksine, Ficheto bu köprüyü 700.000 groszy maliyetle iki yılda tamamlamıştır.

Lovech Kapalı Köprüsü

• Balkanlar’ın tek kapalı köprüsü olarak bilinen bu yapı, Osma Nehri üzerinde yer alır. Kolyu Ficheto'nun zarif tasarım anlayışını ve fonksiyonel düşüncesini yansıtmaktadır.

Aziz Nikola Kilisesi (Dryanovo)

• Taş işçiliği ve mimari detaylarıyla dikkat çeken bu kilise, Kolyu Ficheto’nun erken dönem eserlerinden biri olarak görülmektedir.

Hacı Nikoli Hanı (Tırnova)

• 1858 yılında tamamlanan bu han, Tırnova'nın tarihi dokusunu yansıtan bir yapıdır. Karmaşık arazi yapısına rağmen, işlevsellik ve estetik dengenin öne çıktığı bir tasarım olarak dikkat çeker.

Son Yılları ve Mirası

Kolyu Ficheto, hayatının son yıllarında da Osmanlı Devleti için aktif olarak projeler üretmeye devam etti. 1872 yılında Tırnova'da yeni bir Osmanlı hanı inşa etti. Ancak bu yapı, 1879'da Bulgaristan'ın ilk Meclis toplantısına ev sahipliği yaparak siyasi bir dönüşümün parçası haline geldi. Kolyu Ficheto, 1881 yılında hayata veda etti ve Tırnova'da defnedildi. Eserleri, Osmanlı mimari geleneğinin çok kültürlü yapısının bir parçası olarak önemini korumakta ve onun adı Osmanlı'nın mimari mirasına katkı sağlayan büyük ustalar arasında anılmaya devam etmektedir.