Kuşköy, Türkiye’nin Karadeniz Bölgesi’nde, Giresun ilinin Çanakçı ilçesine bağlı küçük ve kırsal bir yerleşim yeridir. Köy, özellikle vadiler ve engebeli arazi yapısının insan iletişimine etkisiyle gelişen, dünyaca ünlü "ıslık dili" ya da "kuş dili" ile tanınır. Yaklaşık beş asırlık bir geçmişe sahip bu geleneksel iletişim yöntemi, Kuşköy'ü kültürel açıdan benzersiz bir konuma taşımıştır.

Coğrafi Yapı ve İklim

Kuşköy, Çanakçı Deresi'nin çevrelediği engebeli ve dağlık bir arazide konumlanmıştır. Köyü çevreleyen başlıca dağlar arasında Deregözü Dağı, Gürgentepe ve Sis Dağı bulunur. Mahalleleri dağınık yerleşim özelliği gösterir ve evler arasındaki mesafeler oldukça fazladır. Tipik Karadeniz iklimi hâkimdir; yıllık sıcaklık ortalaması 12,9°C, yıllık yağış miktarı yaklaşık 1600 mm’dir.

Islık Dili (Kuş Dili)

Islık dili, dil, dudak ve yanak kullanılarak çıkarılan ıslık seslerinin modüle edilmesiyle oluşturulan bir iletişim biçimidir. Kuşköy'ün zorlu coğrafi şartları, ses dalgalarının vadiler arasında etkili bir şekilde taşınmasına imkân tanıyarak bu yöntemin gelişmesine ortam hazırlamıştır. Islık dili, gündelik iletişimden çobanlık faaliyetlerine kadar çeşitli alanlarda kullanılmıştır.

Islık dili, 2017 yılında UNESCO tarafından "Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras" listesine alınarak uluslararası düzeyde tanınmıştır.

^{Kuş dilinin anavatanı Kuşköy (Ruhi Çenet)}

Tarihçe ve Kültürel Değer

Kuşköy'de ıslık dili kullanımının tarihi yaklaşık 500 yıl öncesine dayanmaktadır. Coğrafyanın sunduğu zorluklar karşısında halkın geliştirdiği bu yöntem, zamanla köyün kimliğinin ayrılmaz bir parçası hâline gelmiştir. Teknolojik gelişmeler ve sosyo-ekonomik değişimlere rağmen, Kuşköy halkı dili yaşatmak için çeşitli girişimlerde bulunmuştur.

Köyde her yıl düzenlenen Kuşdili Festivali, bu kültürel değerin tanıtılmasına ve yaşatılmasına katkı sağlamaktadır. Festival, ulusal ve uluslararası basının ilgisini çekmiş, UNESCO sürecine de olumlu yansımıştır.

Demografi ve Güncel Durum

Kuşköy'ün nüfusu zamanla azalmış; 1990'da 762 olan nüfus, 2020'de 351 kişiye gerilemiştir. Bu düşüşte genç nüfusun göçü ve teknolojik iletişim araçlarının yaygınlaşması etkili olmuştur. Nüfusun büyük kısmı ileri yaş grubundadır ve bu durum ıslık dilinin kullanımında azalmaya yol açmaktadır.

Köyde Halk Eğitim Merkezleri aracılığıyla açılan kurslar sayesinde ıslık dili genç nesillere aktarılmaya çalışılmaktadır. Ayrıca DOKAP ve DOKA gibi kalkınma ajanslarının desteklediği projelerle Kuşköy'ün turizm altyapısı geliştirilmekte, köy turistik bir çekim merkezi hâline getirilmeye çalışılmaktadır.

Turizm ve Koruma Çabaları

Kuşköy, doğa yürüyüşleri, fotoğrafçılık, kuş gözlemciliği gibi ekoturizm etkinlikleri için büyük potansiyele sahiptir. Yörede yapılan çevre düzenlemeleri, cephe yenilemeleri, seyir teraslarının kurulması gibi projeler, hem köyün turistik cazibesini artırmayı hem de kuş dili kültürünün tanıtımını ve korunmasını hedeflemektedir.

Kuşköy'ün ıslık dili, yalnızca bir iletişim aracı değil, aynı zamanda doğal çevreye uyum sağlayan, yüzyıllardır yaşatılan özgün bir kültürel miras örneğidir.