Kütahya Dolamber Böreği, Kütahya iline özgü, un, su ve tuzla hazırlanan hamurun oklava ile ince yufkalar halinde açılıp patatesli iç harçla doldurulması ve sarmal şekilde tepsiye yerleştirilerek fırında pişirilmesiyle yapılan geleneksel bir hamur işidir. Kütahya mutfak kültürünün önemli bir parçası olan bu börek, uzun bir geçmişe sahip olup bölgenin coğrafi sınırlarıyla güçlü bir ün bağına sahiptir. 25 Kasım 2024 tarihinde Kütahya Ticaret Borsası tarafından mahreç işareti olarak tescil edilmiştir.
Özellikleri
Kütahya Dolamber Böreği, basit ama özenli bir üretim süreciyle hazırlanır. Hamuru, özel amaçlı buğday unu, su ve tuzun yoğrulmasıyla elde edilir ve orta yumuşaklıkta bir kıvam kazanana kadar dinlendirilir. Yufkalar, yaklaşık 40 cm çapında ince bir şekilde açılır ve yüzeyine tereyağı ile ayçiçeği yağı karışımı sürülür. İç harç, haşlanmış ve rendelenmiş patates, sotelenmiş kuru soğan, tuz, karabiber ve toz kırmızıbiberin karışımıyla hazırlanır. Bu harç, yufkalara yerleştirilip rulo halinde sarılır ve yuvarlak bir tepsiye sarmal şekilde dizilir. Börek, fırında 200-220 °C’de 20-30 dakika pişirilir ve günlük tüketim için hazırlanır.
Üretim Yöntemi
Kütahya Dolamber Böreği’nin hazırlanışı, dört kişilik bir porsiyon için şu şekilde gerçekleştirilir:
Hamur Malzemeleri
- 500 g özel amaçlı buğday unu
- 10 g tuz
- 200-300 ml su
- 100 ml ayçiçeği yağı
- 50 g tereyağı veya margarin
İç Harç Malzemeleri
- 4-5 adet patates
- 1 adet kuru soğan
- 40-50 ml ayçiçeği yağı
- 10 g tuz
- 5 g karabiber
- 5 g toz kırmızıbiber
Hazırlık Aşamaları
- Hamurun Hazırlanması: Un, su ve tuz bir kapta yoğrularak orta yumuşaklıkta bir hamur elde edilir. Hamur, özdeşleşmesi için 30 dakika oda sıcaklığında dinlendirilir. Bu sırada tereyağı ve ayçiçeği yağı karıştırılır.
- Yufkaların Açılması: Dinlenen hamur 6-8 eşit parçaya bölünür. Her parça, oklava ile yaklaşık 40 cm çapında ince yufkalar halinde açılır. Yufkanın yüzeyine 3-4 kaşık yağ karışımı fırça ile sürülür.
- İç Harcın Hazırlanması: Patatesler haşlanıp rendelenir. Kuru soğan küp şeklinde doğranarak ayçiçeği yağında pembeleşene kadar sotelenir. Rendelenmiş patates, soğan, tuz, karabiber ve kırmızıbiber karıştırılarak iç harç hazırlanır.
- Böreğin Şekillendirilmesi ve Pişirilmesi: Her yufkaya yaklaşık 100 g iç harç yerleştirilir, yufka rulo şeklinde sarılır ve yuvarlak tepsiye ortasından başlayarak sarmal şekilde dizilir. Kalan yağ karışımı böreğin üstüne sürülür. Börek, 200-220 °C’de 20-30 dakika pişirilir ve soğuduktan sonra servise hazır hale gelir.
Coğrafi Bağlantı ve Tescil
Kütahya Dolamber Böreği, Kütahya ilinin mutfak kültüründe köklü bir yere sahiptir ve tüm üretim aşamaları bu coğrafi sınırlar içinde gerçekleştirilir. Böreğin özgünlüğü ve kalitesi, Kütahya’nın yerel malzemeleri ve geleneksel yöntemleriyle sağlanır. 25 Ocak 2024 tarihinde Kütahya Ticaret Borsası tarafından başvurusu yapılan börek, 25 Kasım 2024 tarihinde mahreç işareti olarak tescil edilmiştir. Tescil, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında korunmaktadır.
Denetim
Kütahya Dolamber Böreği’nin üretim standartları, Kütahya Ticaret Borsası koordinasyonunda, borsa ve Kütahya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden iki uzman kişi ile oluşan dört kişilik bir denetim mercii tarafından yılda en az bir kez denetlenir. Gerektiğinde veya şikayet üzerine ek denetimler yapılabilir. Denetimlerde, kullanılan malzemelerin uygunluğu, üretim yöntemine uyum ve mahreç işareti ambleminin doğru kullanımı kontrol edilir.
Kullanım Şekli
Kütahya Dolamber Böreği ibaresi ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Eğer bu mümkün değilse, işletmede kolayca görülebilecek şekilde bulundurulur. Bu, böreğin kökenini ve kalitesini garanti altına alır.
