Yağlıkçızâde Ahmed Rifat Efendi tarafından yedi cilt olarak hazırlanan Lügat-i Târihiye ve Coğrafiye isimli eser, Osmanlı son dönemi ansiklopedi girişimlerinin başında gelir. Adı, tarih ve coğrafya sözlüğü olsa da Ahmed Rifat'ın eseri sadece tarih ve coğrafya konularıyla sınırlı değildir. Aynı zamanda tıp, botanik, kimya, fizik ve matematik gibi fen bilimlerine ait maddeler de eserde yer almıştır. Ayrıca felsefe, din ve diğer bilim alanlarından çok sayıda kavram ve konu hakkında bilgi mevcuttur. Farklı bilim alanlarına dair çok sayıda maddeyi, bazan genel bazan da ayrıntılı şekilde, alfabetik olarak bir arada vermesi sebebiyle ansiklopedi niteliği taşır.
Maarif Nezareti'nin izniyle ilk üç cildi 1883 yılında diğer dört cildi ise 1884'te İstanbul'da basılmıştır. Her bir cildi yaklaşık 300 sayfa tutarında olup toplam 2123 sayfa olan eserde harita, fotoğraf ve resim yoktur. I. cildin mukaddimesinde belirtildiğine göre meşhur, ilginç ve önemli olaylar ve kişiler, millet ve ülkelerin tarihi durumları ve mevkileri hakkında bilgilere yer verilmiştir.
Alfabetik olarak hazırlanan Lügat-ı Târihiye ve Coğrafiye'de, her harfin sonunda Osmanlı Devleti sınırları içerisinde o harfe ait önemli kaza, liva ve vilayetler ile bazı aşiretler alfabetik olarak tablo halinde verilmiştir. Bu tablolar, başta Osmanlı Devleti idarî coğrafyası olmak üzere, pek çok alanda önemli bilgiler içerir. Eserde dünya ölçeğinde bilinen belli başlı dağ, tepe, ova, göl, nehir, körfez, deniz, boğaz, ada, bitki, hayvan ve çöller gibi çok sayıda fizikî coğrafya unsuru madde başlığı olarak yer almıştır. Aynı zamanda ülke, devlet, kıta, şehir, liman, kale, kuyu ve madenler gibi beşerî coğrafya sahasına ait konulara da yer verilmiştir. Ayrıca din ve devlet adamları, Türk boyları, önemli olaylar ve şahsiyetlerle, topluluklar ve tarihî yer adlarına kadar pek çok alanda çok sayıda maddeyi de bunlara ilave etmek gerekir. Osmanlı coğrafyasına dair maddelerin çoğunda, özellikle beşerî coğrafya sahasında özgün bilgiler yer almıştır.
Lügat-i Târihiye ve Coğrafiye, İstanbul ve Londra gibi büyük şehirler yanında Hokand, İşkodra, Hanya, Eriha, Ahısha (Ahıska) ve Erdebil gibi bazı tarihî merkezlerle Araç, Çal ve Çine örneklerinde olduğu gibi Osmanlı'nın küçük kaza birimleri hakkında da bilgi verir. Dünyanın bilinen büyük devletleri yanında Gine, Mozambik, Zambiya, Kolombiya ve Guatamala gibi küçük devletler de eserde yer almıştır. İspanya'da Aragoz vilayeti gibi idarî birimler yanında Normandiya, Transilvanya ve Lombardiya gibi dünyanın birçok bölgesi hakkında bilgi vardır. Van gölündeki Akdamar adasından Ege denizindeki irili ufaklı adalardan Polinezya adalarına, Japonya'daki Hakodadi Limanı'ndan Medîne-yi Münevvere'deki bir su kuyusuna kadar çok geniş bir içeriğe de sahiptir. Ayrıca eserde, çeşitli bitkiler ve hayvanlara dair malumat da yer bulmuştur. Bunun yanında Batlamyus, Fârâbî, Kâtip Çelebi ve Mimar Sinan gibi eski çağlardan bugüne dünya çapında tanınmış şahısların kısa biyografilerine ve eserlerine yönelik tanıtımlarına da yer verilmiştir.
Eser tarih ve coğrafya ve diğer pek çok alanla ilgili bilgileri de derlemiştir. Mesela III. ciltte "hararet" maddesinde kuzey yarım kürede yer alan çeşitli merkezlerin aynı dönemde ölçülmüş sıcaklık değerleri tablo halinde verilmiştir. Devamında Habeşistan'dan Kalküta, Senegal, Napoli, Meksika, Marsilya, İstanbul, Pekin, Paris, Londra, Cenova, Moskova ve Petersburg'a kadar çok sayıda merkezin sıcaklık değerleri gösterilmiş, sıcaklığın kuzeye doğru gidildikçe nasıl azaldığı son derece anlaşılır bir şekilde okuyucuya sunulmuştur.
Tarihî ve coğrafî bilgi yanında yaklaşık otuz sayfa yer verdiği "farmakoloji" bahsi yanında, "kan dolaşımı" ve bazı hastalıklara da yer verilmiş, matematik hesaplamalarında veya dil bilgisinde kullanılan işaretler açıklanmış ve maddeler bütüncül bir yaklaşımla hazırlanmıştır. Bu sahadaki bilim adamları, icat ve makinalar, barometre, fosil, gaz, karbon, kükürt, kuvvet, manometre, mıknatıs, oksijen, paratoner ve termometre gibi fen bilimleri alanında çok sayıda konu da eserde yer bulmuştur. Bunun yanında farklı bilim dallarından kavramlar açıklanmış, İslamî kavramlara ayrıntılı yer verilmiştir. "Harita" maddesinde hem harita çeşitlerine hem de haritacılığın tarihine değinilerek konu geniş bir şekilde ele alınmıştır. Bunun yanında mesela nehir, sıradağ, göl gibi maddelerin ardından dünya üzerinde o tarihlerde bilinen nehirler, göller, sıradağlar tablolar halinde verilmiştir. Bu tablolar sadece yer isimleriyle sınırlı kalmamış, çok sayıda madde tablolarla kapsamlı şekilde açıklanmıştır.
Ansiklopedide bazı maddeler o kadar ayrıntılı yer almıştır ki bunların bir kısmı küçük birer kitap hacmindedir. "İlim" maddesi içinde seksen sekiz ayrı ilim başlığı açıklanmış, gıda başlığı altında arpa, buğday, çavdar, mercimek, nohut gibi önemli gıda tüketim maddelerinin içindeki birleşenler; dünyada uzunluk birimi olarak kullanılan mil kavramı ülkelere, deniz veya kara miline göre olan değerleriyle; yağ maddesinde yirmi farklı yağ cinsinden başlık konulmak suretiyle etraflıca bilgi verilmiştir.
Yayımlandığı dönemde bir ilk olma özelliği taşıyan Lügat-i Târihiye ve Coğrafiye birçok alana referans olmuştur. Eser üzerine kapsamlı çalışmaların yapılmadığı görülmektedir. Sadece bazı kısımları ve eserdeki bir tema üzerine birkaç makale ve tez çalışması yapılmıştır.