M4 Kadıköy - Sabiha Gökçen Havalimanı Metro Hattı, İstanbul'un Anadolu Yakası'ndaki raylı sistem hatlarından biridir. Hattın temel amacı, Kadıköy'den başlayarak Marmara Denizi kıyı şeridine paralel ilerlemek ve D100 karayolu güzergahını takip ederek Anadolu Yakası'nın yoğun yerleşim alanlarını Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı'na bağlamaktır.

Tarihçe ve Gelişim Aşamaları

M4 Metro Hattı'nın ihale süreci 14 Ocak 2008 tarihinde başlamış ve sözleşme 6 Mart 2008'de imzalanarak, yapım çalışmalarına 21 Mart 2008'de başlanmıştır. İnşaatın önemli bir adımı arasında ilk aracın 11 Ocak 2011'de teslim alınması, 27 Ocak 2011'de raya indirilmesi, tünellerin Ekim 2011'de tamamlanması ve sinyal sisteminin Mart 2012'de devreye alınması yer almaktadır. Deneme seferleri 8 Mayıs 2012 tarihinde başlamıştır. Hattın ilk ve temel etabı olan Kadıköy-Kartal bölümü, 17 Ağustos 2012 tarihinde hizmete açılmıştır. Bu aşamada hat, 21,7 km uzunluğunda 16 istasyon ile faaliyet göstermiştir. Devamında, Ayrılık Çeşmesi İstasyonu'nun açılışı 29 Ekim 2013'te gerçekleştirilerek Marmaray ile entegrasyon sağlanmıştır. Hattın ikinci uzatma etabı olan Kartal-Tavşantepe bölümü, 10 Ekim 2016 tarihinde açılmıştır. Son olarak, 2 Ekim 2022 tarihinde açılan üçüncü etap olan Tavşantepe-Sabiha Gökçen Havalimanı uzatması ile Sabiha Gökçen Havalimanı'na erişim sağlanmıştır. Bu son aşamanın tamamlanmasıyla hattın toplam uzunluğu 33,5 km'ye ve istasyon sayısı 23'e ulaşmıştır.^【1】 

^{M4 Kadıköy-Sabiha Gökçen Havalimanı Hattında Yolculuk (Metro İstanbul)}

Güzergah ve Teknik Yapı

M4 Hattı, Kadıköy'den başlayarak Acıbadem bölgesinde D100 karayolu güzergahına oturmakta ve Tavşantepe'ye kadar bu ana arterin altını takip etmektedir. Tavşantepe'den sonra ise D100'ün kuzeyindeki yerleşim alanlarından geçerek Sabiha Gökçen Havalimanı'na ulaşmaktadır. Hattın inşasında tünel açma yöntemleri olarak Kadıköy-Kozyatağı ve Kartal-Kaynarca arasında TBM (Tünel Açma Makinesi), Kozyatağı-Kartal arasında ise NATM (Yeni Avusturya Tünel Açma Yöntemi) kullanılmıştır. Hattın tamamı yer altında inşa edilmiştir ve istasyon boyları 180 metre olarak tasarlanmıştır. Hattın operasyonel altyapısını desteklemek üzere, Maltepe ile Huzurevi istasyonları arasında ve Maltepe İstasyonu bölgesinde, toplam 52 araç (13 tren) kapasiteli bir depo sahası ile 32 araç kapasiteli bir bakım atölyesi bulunmaktadır. ^【2】 

İstasyonlar Listesi

M4 hattı, Kadıköy'den Sabiha Gökçen Havalimanı'na sırasıyla şu 23 istasyondan oluşmaktadır:

^{Sabiha Gökçen Havaalanı - Kadıköy Metro Durakları (Metro İstanbul)}

İşletme Bilgileri ve Kapasite

Hattın toplam uzunluğu 33,5 km olup, üzerinde 23 istasyon ile hizmet vermektedir. İşletmede kullanılan toplam araç sayısı 144'tür ve bunlar 36 adet 4’lü tren seti halinde çalışmaktadır. Tek yönde sefer süresi 52 dakika olarak belirlenmiştir. M4 Metro Hattı, sabah 06:00 ile gece 00:00 saatleri arasında faaliyet göstermektedir. Özellikle yoğun saatlerde sefer sıklığı 5 dakikaya kadar düşmekte, yoğunluğun olmadığı saatlerde ise 9 dakikaya çıkmaktadır. Haftanın bazı günleri, Cuma ve Cumartesi gece saatlerinde ek olarak 00:30'dan 05:30'a kadar 30 dakikada bir seferler düzenlenmektedir; bu gece seferlerinde ücret tarifesi çift geçiş olarak uygulanır.^【3】  Hattın günlük yolcu taşıma kapasitesinin 300.000 kişi olduğu ve tek yönde günlük 386 sefer düzenlendiği belirtilmiştir.^【4】 

Güvenlik, Emniyet ve Teknoloji

M4 Metro Hattı, yolcu emniyetini ve sistem güvenliğini üst düzeyde tutmak amacıyla ileri teknolojilerle uygulanmıştır. Hat ve depo sahasının sinyalizasyon sistemi, Thales CBTC (İletişim Tabanlı Tren Kontrolü) sistemi olup, sürekli iletişim bazlı hareketli blok prensibine göre çalışmaktadır. Güvenlik denetimi, istasyonlarda bulunan toplam 1281 kamera ile sürekli olarak sağlanmakta ve güvenlik görevlileri aracılığıyla kontroller yapılmaktadır. Olası olumsuz durumlara karşı duman ve yolcu tahliye senaryoları hazırlanmış ve simülasyonlarla test edilmiştir. Tünellerin yapımında ve donanımında, yangın durumunda zehirli gaz çıkarmayan ve yüksek ısıya dayanıklı malzemeler tercih edilmiştir. Yangın anında yolcuların hızlı ve güvenli tahliyesi için, NFPA standartlarına uygun, tam otomatik çalışabilen güvenilir bir duman kontrolü ve tahliye sistemi mevcuttur. Enerji beslemesi, sistemin sürekliliğini sağlamak amacıyla 3 ayrı noktadan yapılmaktadır. Bu üç besleme noktasının devre dışı kalması halinde, hattın iki ucunda bulunan jeneratörler devreye girerek tüneldeki trenleri en yakın istasyona ulaştırır ve yolcu tahliyesini mümkün kılar. Jeneratörlerin de devre dışı kalması gibi nadir bir durumda ise, aydınlatma ve elektronik kontrol sistemleri 3 saat boyunca kesintisiz güç kaynakları (UPS) ile beslenebilir.

Entegrasyon ve Aktarma Noktaları

M4 Metro Hattı, İstanbul'un diğer toplu taşıma modlarıyla çok sayıda noktada entegrasyon sağlayarak şehrin ulaşım ağında merkezi bir rol üstlenmektedir. Başlıca aktarma noktaları ve bağlantıları şunlardır:

• Kadıköy İstasyonu: T3 Kadıköy - Moda Tramvay Hattı'na, şehir hatları, deniz otobüsleri ve deniz motorlarına bağlantı imkanı sunar.
• Ayrılık Çeşmesi İstasyonu: Marmaray işletmesine doğrudan aktarma yapılabilen bir geçiş noktasıdır.
• Ünalan İstasyonu: Metrobüs işletmesine transfer imkanı sağlar.
• Kozyatağı İstasyonu: M8 Bostancı-Parseller metro hattına bağlantı sağlar.
• Pendik İstasyonu: İETT otobüsleri aracılığı ile Pendik Yüksek Hızlı Tren Garı'na (YHT) aktarma imkanı sunar.