Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK) Sanayi ve Teknoloji Müzesi, Türkiye’nin sanayi tarihine ve özellikle Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu’nun sanayileşme sürecine katkılarını görünür kılmak amacıyla kurulmuştur. Müze, sanayi ve mühendislik alanlarındaki eser, belge ve objelerin toplanması, korunması, araştırılması ve sergilenmesini sağlamaktadır. 22 Mayıs 2013 tarihinde hizmete açılmıştır.
MKEK Müzesi (Türkiye Kültür Portalı)
Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Tarihçesi
Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu’nun kökenleri, Fatih Sultan Mehmet döneminde kurulan Tophane-i Amire’ye dayanmaktadır. Bu yapı tarih içinde çeşitli isimler almış; 1832’de Tophane-i Amire Müşirliği, 1908’de Tophane-i Amire Nazırlığı, 1909’da İmalat-ı Harbiye Müdüriyet-i Umumiyesi ve 1921’de Askeri Fabrikalar Umum Müdürlüğü olarak hizmet vermiştir. 1950 yılında Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu adını almıştır. Kurum, Kurtuluş Savaşı döneminde askeri mühimmat üretimi ve onarımı yapmış, ilerleyen yıllarda sivil amaçlı ürünlerin üretimine de yönelmiştir. Ayrıca, Türk Traktör Fabrikası ve Tofaş Otomobil Fabrikası gibi önemli sanayi kuruluşlarının kurulmasında önemli rol oynamıştır.
Müze Binası ve Konumu
Müze binası, 19. yüzyıl sonunda Süvari Kışlası olarak inşa edilmiş, Kurtuluş Savaşı sırasında silah atölyesi olarak kullanılmıştır. 1922 yılında çıkan yangın sonrası onarılmış ve açılışına Mustafa Kemal Atatürk katılmıştır. 1920’den 2013 yılına kadar MKEK’ye bağlı çeşitli müdürlüklerin hizmet binası olarak kullanılmıştır. Müze, Ankara Tandoğan’daki MKEK Genel Müdürlüğü yerleşkesinde bulunmaktadır.
Koleksiyon ve Sergilenen Eserler
Müze koleksiyonu 1.268 kalemden oluşmaktadır. Sergilenen eserler; Tophane-i Amire, İmalat-ı Harbiye, Kurtuluş Savaşı, Askeri Fabrikalar ve MKEK dönemlerine ait objeleri kapsamaktadır. Müze girişinde MKEK yöneticilerinin portreleri yer almakta, sergi salonlarında ise Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi silahları, mühimmatlar, torna tezgahları, matkaplar, pres makineleri, fişek üretim makineleri, sivil amaçlı ürünler (piller, elektrik sayaçları, gaz ocakları) ve çeşitli endüstri araçları sergilenmektedir. Müze aynı zamanda Kurtuluş Savaşı dönemine ait nadide fotoğraflar ve MKE Haberleri Gazetesi kupürlerine ev sahipliği yapmaktadır.
MKEK Müzesi (Türkiye Kültür Portalı)
Açık Hava Sergisi
Müzenin açık hava sergi alanında deniz mayınları, maden ocakları için üretilmiş lokomotif ve vagonetler, traktör, inşaat makineleri, uçaksavar ve demir-çelik işleme makineleri yer almaktadır. En dikkat çekici objelerden biri, Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’nda önemli rol oynayan Yavuz (Goben) Zırhlısı’nın top namlusundan alınan kesittir.
MKEK Müzesi (Türkiye Kültür Portalı)