Erzincan’ın Tercan ilçesinde yer alan Mama Hatun Türbesi, 1192 yılında vefat eden Saltuklu prensesi Mama Hatun anısına inşa edilmiştir. Mama Hatun, Saltuklu Beyliği’nin yönetimini 1191 yılında devralan II. İzzeddin Saltuk’un kızıdır.
Tarihçe
Mama Hatun Külliyesi, Erzincan’ın Tercan ilçesinde yer almakta olup, Selçuklu döneminin yapılarından biridir. Külliye; kümbet, kervansaray, hamam ve cami gibi farklı fonksiyonlara sahip yapıları içermektedir. 1191 yılında Saltuklu Beyliği’nin yönetimini devralan II. İzzeddin Saltuk’un kızı Mama Hatun tarafından, stratejik konumu nedeniyle Erzurum-Erzincan kervan yolu üzerinde, Tercan (eski adıyla Mamahatun) kasabasında inşa ettirilmiştir. Bu külliye, hem dönemin mimari özelliklerini yansıtmakta hem de bölgenin siyasi ve sosyal tarihine ışık tutmaktadır.
Mama Hatun Külliyesi- Erzincan -AA
Mimari Özellikler
Mama Hatun Kümbeti, dilimli gövdesi ve külâhıyla birlikte onu çevreleyen yuvarlak duvarla Anadolu’da benzersiz bir plan ve mimari özellik sergilemektedir. Kitabede belirtilen mimarı Ahlatlı Ebü’n-Nemâ b. Mufaddal’dır. Kümbet ve çevre duvarından oluşan yapı, anıtsal mezar mimarisinin önemli örneklerindendir. Külliyenin diğer önemli yapısı olan kervansaray, 13. yüzyıl başlarında inşa edilmiş olup, 51x51 metre ölçüsüyle eş odaklı kervansaraylar arasında en büyüğüdür. Tamamen kesme taştan yapılmış olan yapı, köşelerde silindirik kuleler ve cephelerde payandalarla güçlendirilmiştir. Doğu cephesinde yer alan taç kapı, mimari süslemeleriyle dikkat çeker. İç mekânda, geniş bir avlunun çevresinde odalar, eyvanlar ve ahır bölümleri bulunmaktadır. Hamam ise dikdörtgen planlı, tonoz ve kubbeyle örtülü çeşitli bölümlerden oluşmaktadır.
Restorasyon Süreci
Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen restorasyon çalışmaları, 2018 yılında başlatılmış olup, taşlarındaki erime ve deformasyon nedeniyle onarım gereksinimi duyulmuştur.Bu kapsamda, kümbet, kervansaray, hamam ve cami gibi yapılar üzerinde güçlendirme işlemleri gerçekleştirilmiştir.Zamanla eriyen ve deforme olan taşlar sökülerek yerine yenileri konulmuş, yapının orijinal mimari özellikleri korunarak restorasyon süreci tamamlanmıştır.
Mama Hatun Türbesi kuş bakışı - Tercan Kaymakamlığı
