Marjinal Tüketim Eğilimi (MTE), bireylerin gelirlerindeki artışa karşılık, harcamalarındaki artışı ifade eder. Başka bir deyişle MTE, gelirdeki ek bir birimlik artışın ne kadarının tüketime dönüştüğünü gösterir. Genellikle MTE, C' ile gösterilir ve şu formülle tanımlanır:

MTE=ΔY / ΔC

​

Burada:

• ΔC : Tüketimdeki değişim (yani tüketimin artışı)
• ΔY : Gelirdeki değişim (yani gelir artışı)

Marjinal Tüketim Eğiliminin Önemi

Ekonomik Büyüme ve İstikrar: MTE, ekonomik büyüme ve istikrar üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir. Eğer halkın MTE'si yüksekse, yani gelir artışı büyük oranda tüketime dönüşüyorsa, bu tüketim artışı talep yaratır ve dolayısıyla üretim, istihdam ve büyüme artar. Ancak MTE düşükse tasarruf oranı yüksek olur ve tüketim düşük seviyelerde kalır, bu da ekonomik durgunluk yaratabilir.

Fiskal Politikaların Etkisi: Hükümetler, marjinal tüketim eğilimini anlamak suretiyle etkili maliye politikaları geliştirebilirler. Örneğin, vergi indirimleri veya doğrudan harcamalar gibi politikaların, gelir artışına nasıl tepki vereceğini tahmin etmek mümkündür. Eğer MTE yüksekse, vergi indirimleri ya da devlet harcamaları tüketim harcamalarını artırarak ekonomik canlılık yaratabilir.

Tüketici Davranışları: Marjinal tüketim eğilimi, tüketici davranışlarını anlamak için de önemlidir. Gelir arttığında, bireylerin tüketime ne kadar yöneldiklerini anlamak, tüketici güvenini, ekonomik beklentileri ve harcama alışkanlıklarını daha iyi analiz etmeyi sağlar.

MTE’nin Keynesyen Ekonomi Bağlamında Önemi

Marjinal Tüketim Eğilimi (MTE), Keynesyen ekonomi teorisinde kritik bir rol oynar. Keynesyen ekonomi, özellikle toplam talebin ekonominin genel üretim ve istihdam seviyelerini belirlediğini savunur. Bu bağlamda, MTE, toplam talebin nasıl oluştuğunu ve ekonomideki büyüme dinamiklerini anlamada merkezi bir kavramdır.

Talep ve Ekonomik Denge

Keynesyen ekonomi, bir ekonominin genel üretim seviyesinin ve istihdamın, toplam talep tarafından belirlendiğini savunur. Toplam talep, tüketime (hane halklarının harcamaları), yatırımlara, devlet harcamalarına ve net ihracata (ihracat - ithalat) dayanır. MTE, hane halklarının gelir artışına ne kadar tepki verdiklerini ölçen bir gösterge olduğundan, toplam talep üzerinde doğrudan bir etkisi vardır.

• Toplam talep, tüketim harcamalarına bağlıdır. Eğer MTE yüksekse, bireyler gelirlerindeki artışa büyük oranda tüketimle cevap verir. Bu da toplam talebin artmasına yol açar.
• Tüketim artışı, üretim ve istihdamı tetikler. Keynes, ekonominin büyümesi için toplam talebin yeterli olması gerektiğini söyler. MTE, bu toplam talep artışını belirleyen önemli bir faktördür.

Fiskal Politikaların Etkisi

Keynesyen teori, devlet müdahalesinin ekonomik istikrar ve büyüme sağlamak için gerekli olduğunu savunur. MTE'nin Keynesyen ekonomi bağlamındaki önemi, devletin maliye politikalarını nasıl şekillendireceğini anlamasında yatmaktadır.

• Vergi İndirimleri ve Tüketim: Eğer MTE yüksekse, devletin vergi indirimleri veya doğrudan gelir transferleri gibi politikaları, halkın tüketim harcamalarını önemli ölçüde artırır. Bu durum, ekonomiyi canlandırır çünkü artan tüketim talebi üretim ve istihdamı artırır.
• Devlet Harcamaları: Keynes, ekonomik durgunluk zamanlarında devletin harcamaları artırmasını savunur. MTE yüksekse, devlet harcamaları doğrudan tüketimi artırarak toplam talebi ve dolayısıyla üretim düzeyini artırabilir. Hükümetin altyapı projeleri veya sosyal yardım harcamaları, doğrudan ekonomiyi canlandırabilir.

MTE’nin bu bağlamda yüksek olması, fiskal politikaların etkisini güçlendirir çünkü insanlar ve haneler daha fazla harcama yapar, bu da ekonomik büyümeyi hızlandırır.

Harcama Fonksiyonu ve Marjinal Tüketim Eğilimi

Keynesyen harcama fonksiyonu, tüketim ile gelir arasındaki ilişkiyi tanımlar ve şu şekilde ifade edilir:

C=C0+c⋅Y

Burada:

• C =toplam tüketim harcaması,
• C0=sabit tüketim (gelirden bağımsız olarak yapılan tüketim),
• c=marjinal tüketim eğilimi (MTE),
• Y ise toplam gelir.

MTE (yani c), bu fonksiyonun merkezinde yer alır. Keynes bu fonksiyonu, gelir artışı ile tüketim artışı arasındaki ilişkiyi anlamak için kullanır. Eğer MTE yüksekse, yani c değeri büyükse, gelirdeki artışın büyük bir kısmı tüketime dönüştürülür ve bu durum, toplam talep üzerinde güçlü bir etki yaratır.

Keynes, marjinal tüketim eğiliminin (MTE) 1’e yakın olmasının ekonominin büyümesi için çok faydalı olduğunu belirtir. Yüksek bir MTE, vergi indirimleri ve devlet harcamalarının, ekonomik büyümeyi hızlandıracağı anlamına gelir. Çünkü tüketim, üretim ve istihdamı doğrudan artırır.

İstihdam ve Üretim

Keynesyen modelde, üretim ve istihdam seviyeleri büyük ölçüde toplam talebe dayanır. Marjinal Tüketim Eğilimi, bu talebin ne kadarının tüketime dönüşeceğini belirler. Eğer MTE yüksekse, gelirdeki bir artış daha fazla tüketim talebine dönüşür, bu da şirketlerin daha fazla üretim yapmasına ve dolayısıyla daha fazla iş gücüne ihtiyaç duymasına yol açar.

• İstihdam Artışı: Yüksek MTE, üretim ve istihdamı artırarak ekonomik büyümeyi teşvik eder. Çünkü artan tüketim, firmaların daha fazla mal ve hizmet üretmesine, dolayısıyla işgücü talebinin artmasına yol açar.
• Üretim Artışı: Tüketimdeki artış, işletmeleri daha fazla üretim yapmaya zorlar. Bu, ekonominin genel üretim kapasitesinin artmasına ve dolayısıyla büyümesine katkıda bulunur.

Tasarruf ve Yatırım İlişkisi

Keynesyen ekonomi, tasarruf ve yatırım arasındaki dengeyi de vurgular. MTE ile marjinal tasarruf eğilimi (MTE_s) arasındaki ilişki, ekonominin genel dengesi için önemlidir.

• Marjinal Tasarruf Eğilimi: Marjinal tasarruf eğilimi, gelirdeki artışın ne kadarının tasarrufa dönüştüğünü gösterir. Bu, MTE ile ters orantılıdır, yani yüksek MTE, düşük tasarruf oranlarını ifade eder.
• Yatırım: Eğer MTE düşükse, yani gelir artışlarının çoğu tasarruflara yönlendiriliyorsa, bu durum yatırımlar üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Çünkü tasarruflar, bankalar aracılığıyla yatırımlara dönüşür. Ancak MTE yüksekse, tüketim harcamalarının artması, firmaların daha fazla üretim yapmasına ve yatırım yapmasına yol açar.

Ekonomik Durgunluk ve Canlandırma

Keynes, özellikle ekonomik durgunluk dönemlerinde, MTE'nin önemine vurgu yapar. Durgunluk zamanlarında toplam talep düşer, bu da üretim ve istihdamın azalmasına yol açar. Ancak MTE’nin yüksek olduğu bir ekonomide, hükümetin alacağı önlemler (vergi indirimi, devlet harcamaları) talebi artırarak durgunluğu aşmaya yardımcı olabilir.

• Durgunlukta Canlandırma: MTE’nin yüksek olduğu bir ekonomide, devletin ekonomiyi canlandırmak için harcadığı paralar, daha fazla tüketim ve dolayısıyla daha fazla üretim ve istihdam anlamına gelir. Bu, Keynes’in talep yönlü ekonomi anlayışının temel bir uygulamasıdır.

Gelir Dağılımı ve MTE

Keynes, gelir dağılımının da MTE üzerinde etkili olduğunu savunur. Düşük gelirli grupların MTE’si genellikle daha yüksektir, çünkü bu gruplar gelir artışlarını genellikle temel tüketim mallarına harcarlar. Yüksek gelirli grupların MTE’si ise daha düşüktür çünkü gelir artışlarını tasarruflara veya daha lüks tüketime yönlendirebilirler.

• Gelir Dağılımının Rolü: Eğer gelir eşitsizliği yüksekse, genel MTE daha düşük olabilir. Bu durumda, hükümetin daha fazla devlet harcaması yapması gerekebilir. Çünkü düşük gelirli gruplar daha fazla tüketim yapacaklardır.