Marzano Taksonomisi, öğrenme süreçlerini daha kapsamlı bir şekilde ele almak için geliştirilmiş çok boyutlu bir bilişsel sınıflamadır. Bloom’un tek boyutlu bilişsel alan sınıflamasına bir alternatif olarak geliştirilmiş ve üç ana sistem üzerine kurulmuştur:

Bilişsel Sistem (Cognitive System)

Bilginin işlenmesini ve kullanımını kapsar. Alt bileşenleri şunlardır:

Hatırlama (Retrieval): Bilgiyi tanıma ve hatırlama.

Anlama (Comprehension): Bilginin temel yapısını kavrama.

Analiz (Analysis): Bilgiler arasındaki ilişkileri ve farklılıkları belirleme.

Bilgiyi Kullanma (Knowledge Utilization): Karar verme, problem çözme, deneysel sorgulama ve araştırma yapma.

Bilişsel Farkındalık Sistemi (Metacognitive System)

Öğrencinin kendi öğrenme sürecini değerlendirmesine ve yönlendirmesine yardımcı olur. Alt bileşenleri şunlardır:

Amaç Belirleme: Öğrenme hedeflerini tanımlama.

Süreci İnceleme: Öğrenme sürecinin etkinliğini izleme.

Anlamın Netliğini ve Doğruluğunu Kontrol Etme: Bilginin ne kadar doğru ve anlaşılır olduğunu değerlendirme.

Bireysel Sistem (Self-System)

Öğrencinin öğrenme sürecine yönelik motivasyonu ve tutumları ile ilgilidir. Alt bileşenleri şunlardır:

Önemi İnceleme: Bilginin öğrenci için önemini değerlendirme.

Yeterliliği İnceleme: Öğrenme kapasitesini değerlendirme.

Duygusal Tepkiyi ve Güdülenme Düzeyini İnceleme: Öğrenmeye yönelik duygusal ve motivasyonel faktörleri belirleme.

Marzano Taksonomisi, öğrencilerin sadece bilgi edinmesini değil, aynı zamanda bu bilgiyi analiz etmesini, uygulamasını ve kendi öğrenme süreçlerini değerlendirmesini hedefler. Özellikle üst düzey düşünme becerilerinin geliştirilmesi açısından geleneksel taksonomilere kıyasla daha kapsamlı bir yaklaşım sunar.