MGM Aslanı, Metro-Goldwyn-Mayer (MGM) stüdyosunun 1910’lu yıllardan itibaren kullanılan film logosunda yer alan ve zaman içinde farklı aslanların görüntülerinden oluşan sinema tarihinin en tanınmış sembolüdür. Logo, çeşitli dönemlerde toplam yedi ila sekiz gerçek aslanın yanı sıra günümüzde bir bilgisayar üretimi model içerir; her biri stüdyonun değişen dönemlerine tanıklık etmiş ikonlar hâline gelmiştir.

^{MGM Aslanı (tenor)}

Logonun Ortaya Çıkışı ve Tasarımın Kökeni

Goldwyn Pictures Dönemi ve İlk Tasarım (1916–1924)

MGM Aslanı'nın kökeni 1916’da Goldwyn Pictures Corporation için tasarlanan logoya dayanır. Bu tasarımın oluşumunda stüdyonun reklam ve tanıtım direktörü Howard Dietz belirleyici rol oynamıştır. Dietz, Columbia Üniversitesi’nde öğrenciyken kullanılan The Jester adlı mizah dergisindeki “gülen aslan” figüründen esinlenmiş ve aynı zamanda üniversitenin simgesi olan aslana göndermede bulunmuştur. Logonun çevresinde yer alan “Ars Gratia Artis” (Sanat, sanat içindir) sloganı da bu ilk tasarımın bir parçası olmuştur. 

Tasarım, sinema şeridi görünümlü kurdeleler ve ortada yer alan bir tiyatro maskesiyle çevrelenmiş bir aslan yüzünü içerir. Bu çerçeve ve motto, Goldwyn Pictures’ın Metro Pictures ve Louis B. Mayer Pictures ile birleşmesiyle 1924’te oluşan Metro-Goldwyn-Mayer adı altında da kullanılmaya devam etmiştir. 

MGM Aslanlarının Kronolojisi

Slats (1917–1928) – Sessiz Dönem Aslanı

Gerçek adı Cairbre olan Slats, 20 Mart 1919’da Dublin Hayvanat Bahçesi'nde doğmuştur. İlk kez Goldwyn Pictures logosunda yer almış, daha sonra MGM logosunun da ilk yüzü olmuştur. Slats’ın görüntüsü yalnızca başını sağa sola çevirdiği, sessiz bir duruş içerir; bu durum, dönemin sessiz film koşullarına uygundur. Slats’ın MGM logosundaki ilk filmi, stüdyonun 1924 tarihli yapımı He Who Gets Slapped olmuştur. 

Eğitmeni Volney Phifer ile ABD’yi dolaşarak stüdyo tanıtımlarına katılan Slats, 1928’de emekliye ayrılmıştır. 1935 yılında Philadelphia Hayvanat Bahçesi’nde öldüğünde Phifer tarafından New Jersey, Gillette’deki çiftliğine gömülmüştür. Mezarı bugün hâlâ aynı yerdedir. 

Jackie (1928–1956) – Sesli Sinemanın İlk Aslanı

1915’te Sudan’ın Nubian Çölü’nde doğan Jackie, MGM’in ilk sesli logosunda kullanılan ve kükremesi duyulan ilk aslandır. 1928 tarihli White Shadows in the South Seas filminin açılışı için hazırlanan kayıtta Jackie’nin kükremesi, özel bir kayıt sahnesi oluşturularak gramofona kaydedilmiştir. 

Jackie, MGM filmleri dışında da yüzün üzerinde filmde yer almış; özellikle Tarzan filmleriyle tanınmıştır. Jackie’nin yaşamı olağanüstü olaylarla dikkat çeker. Belgelerde aktarıldığına göre:

• iki tren kazasından,
• bir gemi batmasından,
• bir stüdyo patlamasından,
• 1933 Long Beach depreminden,
• ve 1927’de Arizona çölünde gerçekleşen uçak kazasından sağ çıkmıştır.

Bu olağanüstü olaylardan sonra “Leo the Lucky” (Şanslı Leo) lakabını almıştır. 

Jackie, kariyerinin son döneminde Philadelphia Hayvanat Bahçesi’nde yaşamış; kaynaklarda ölüm tarihi konusunda farklı bilgiler bulunsa da genellikle 1956 civarında öldüğü aktarılır. 

Bill, Telly ve Coffee (1927–1935) – Renkli Film Deneylerinin Aslanları

MGM’in iki şeritli renkli film ve kısa animasyon denemelerinde kullanılan üç aslandır.

• Bill ve Telly, 1927–1932 arasında,
• Coffee ise 1932–1935 arasında özellikle iki şeritli Technicolor denemelerinde logo için kullanılmıştır.

Bu aslanların görüntüleri daha sınırlı sayıda yapımda yer almış, stüdyonun renkli film teknolojisini geliştirme sürecinde kullanılmıştır. 

Tanner (1934–1956) – Technicolor Döneminin Aslanı

Tanner, MGM’in üç şeritli Technicolor filmlerinin ana logosu olarak 1934’ten 1956’ya kadar kullanılmıştır. Siyah-beyaz filmlerde çoğunlukla Jackie’nin görüntüleri tercih edilmeye devam edilse de renkli yapımlarda standart hâline gelen Tanner, dönemin en çok görülen MGM aslanıdır. Bazı kaynaklarda “öfkeli görünümü” ve belirgin üçlü kükreme sekansı ile tanımlanır. 

George (1956–1957)

1956’da tanıtılan George, bir yıllık kısa bir dönem logosu olarak yer almıştır. En belirgin özelliği yoğun ve hacimli yelesidir. 1957’de Leo’nun kullanılmaya başlanmasıyla logosu devreden çıkmıştır. 

Leo (1957–2021) – En Uzun Süre Kullanılan Aslan

1956’da Dublin Hayvanat Bahçesi’nde doğan Leo, MGM’in en uzun süre kullanılan aslanıdır. 1957’de ilk kez Tip on a Dead Jockey filminde yer almış ve 2021’e kadar stüdyonun tüm filmlerinde görünmüştür. Daha genç yaşta filme alınması nedeniyle yelesi önceki aslanlara göre daha küçüktür. Leo, MGM’in marka kimliğinin en kalıcı yüzü olmuş; 2014’te MGM’in 90. yıl kutlamalarında Hollywood’da kendi patisini Walk of Fame’de ölümsüzleştirmiştir. 

Dijital Leo (2021–günümüz)

2021’de MGM logosu, 60 yıldan uzun süredir ilk kez görsel açıdan yenilenmiş ve Baked Studios tarafından oluşturulan CGI bir aslan kullanılmaya başlanmıştır. Ancak logonun genel yapısı, çerçevesi ve kükreme etkisi korunmuş; yalnızca dijital bir modelle modernize edilmiştir. 

^{MGM Aslanı (Amazon MGM Studios)}

MGM Aslanının Kükremesi: Ses Tasarımının Tarihi

Aslanın kükremesi, özellikle 1928’den sonra MGM logosunun ayrılmaz bir parçası olmuştur. Bununla birlikte ses tasarımcılarının aktardığına göre:

• Gerçek aslanların kükremesi, göründüğü kadar yüksek ve “tehditkâr” değildir.
• 1981’de Poltergeist filmi için çalışan ses tasarımcısı Mark Mangini, MGM logosu için kullanılan eski analog kükremeyi yenilemiş; yeni kayıtlarda kaplan sesleri kullanmıştır. Çünkü kaplan kükremeleri, görseldeki aslanın açık ağız pozisyonuyla daha uyumlu ve daha güçlü duyulmaktadır. 

1995 ve 2008’de yine Mangini tarafından dijital ortamda yapılan yeniden düzenlemelerle logonun sesi güncellenmiş, ancak temel efekt korunmuştur.

Aslanların Eğitmenleri, Bakımı ve Yaşam Koşulları

Volney Phifer ve Slats

Slats’ın uzun yıllar boyunca eğitmeni ve bakıcısı Volney Phifer olmuştur. Phifer, sirk kökenli bir ailenin çocuğudur ve Hollywood’un ilk büyük hayvan eğitmenlerinden biri olarak tanınır. Ünlü hayvanların yer aldığı film ve sahne prodüksiyonlarında görev almış, MGM aslanlarıyla çalışmasında merkezi bir rol üstlenmiştir. Slats, 1920’lerde Phifer ile birlikte ABD’de tanıtım turlarına çıkmış; emekliliğinin ardından Philadelphia Hayvanat Bahçesi’ne yerleştirilmiş ve 1935’te burada öldüğünde Phifer’in New Jersey, Gillette’deki çiftliğine götürülerek gömülmüştür. 

Phifer’in çiftliği, “Phifer Animal Farm” adıyla bilinen ve çok çeşitli hayvanların bulunduğu bir tesisti. 1974’te Phifer’in ölümüne kadar hayvanlar burada barındırılmıştır. Slats’ın mezarı bugün hâlâ Morristown Road üzerinde, büyük bir çam ağacının altında yer almaktadır. 

Melvin Koontz ve Jackie

Jackie’nin eğitmeni Melvin Koontz, hayvanlarla çalışmasıyla bilinen Hollywood eğitmenleri arasında öne çıkmıştır. Koontz, Jackie’yi dört aylık bir yavruyken sahiplenmiş; ikili arasındaki bağ, eğitmenlikten çok bir oyun ortaklığı şeklinde tanımlanmıştır. Koontz, Jackie’nin sahne performanslarında zorlama değil, oyun sırasında gelişen davranışların öne çıktığını belirtmiştir. Jackie’nin Koontz ile birlikte çeşitli tanıtım etkinliklerine ve gösterilere katıldığı, hatta 1939 New York Dünya Fuarı’nda birlikte “boks gösterisi” gerçekleştirdikleri aktarılmıştır. Jackie’nin yıllar boyunca hayatta kalmasını sağlayan faktörlerden birinin, bu yakın ilişki ve düzenli bakım olduğu ifade edilir. 

Gay’s Lion Farm ve MGM Aslanlarının Barındırılması

MGM döneminde birçok aslan, Kaliforniya’daki Gay’s Lion Farm adlı özel yetiştirme ve barınma tesisinde yaşamıştır. 1925–1942 yılları arasında faaliyet gösteren bu tesis, Hollywood yapımlarında kullanılan aslanların eğitildiği ve beslendiği bir merkezdi. Hem Slats hem Jackie’nin bu çiftlikte kaldığına dair bilgiler belgelerde yer almaktadır. 

Gay’s Lion Farm, daha sonra Goebel’s Lion Farm adıyla yeniden düzenlenmiş ve “Jungleland” olarak bilinen eğlence ve hayvanat bahçesi kompleksine dönüşmüştür. MGM aslanlarının bir kısmının emeklilik dönemlerini bu bölgede geçirdiği belirtilmektedir. 

^{MGM Aslanı Video Çekimi (Guardian News)}

Kültürde MGM Aslanı ve Parodiler

MGM logosu, sinema tarihinde en fazla taklit edilen ve kültürel göndermeye konu olan görsellerden biri hâline gelmiştir.

Parodiler ve Uyarlamalar

MGM aslanının kükremesi ve çerçeveli tasarımı, çeşitli yapımlarda mizahi ya da tematik amaçlarla yeniden yorumlanmıştır. Belgelerde geçen örnekler arasında:

• Marx Brothers filmlerindeki çeşitli parodiler,
• Tom and Jerry çizgi filmlerindeki “miyavlayan” versiyon,
• The Fearless Vampire Killers filmindeki vampirleşen aslan,
• The Mary Tyler Moore Show için yapılan kedi uyarlaması,
• Çeşitli internet içeriklerinde yapılan animasyon taklitleri

gibi uyarlamalar yer alır. 

Bu parodiler, logosunun tanınırlığını artırmış ve MGM aslanını küresel popüler kültürün kalıcı sembollerinden biri hâline getirmiştir.

Logonun Stilize Edilmiş Versiyonları

1965’te MGM, kurumsal kimliğini modernleştirmek amacıyla Lippincott firmasına yeni bir logo tasarlatmış; bu tasarım “Stylized Lion” olarak anılmaya başlamıştır. Yeni logo yalnızca üç filmde (1966 Grand Prix, 1968 2001: A Space Odyssey, 1968 The Subject Was Roses) kullanılmıştır. Daha sonra klasik çerçeveye geri dönülmüş; fakat stilize versiyon MGM Resorts International tarafından günümüzde de kullanılmaya devam etmektedir. 

Tartışmalar, Yanlış Atıflar ve Belge Karmaşaları

MGM aslanlarının geçmişi, dönem basın bültenleri ve müze kayıtları nedeniyle zaman zaman karışıklığa yol açmıştır.

Slats ve Jackie’nin Karıştırılması

Slats’ın ölümüne ilişkin bazı eski gazete haberlerinde Jackie’ye ait biyografik bilgilerin yanlışlıkla Slats’a atfedildiği görülür. Örneğin Jackie’nin “Sahara’da yakalanmış olması” gibi bilgiler Slats için yazılmıştır. Modern araştırmalarda bu karışıklık düzeltilmiştir:

• Slats Dublin’de doğmuştur,
• Jackie Sudan’dan getirilmiştir. 

McPherson Müzesi Tartışması

Kansas’taki McPherson Museum, bir dönem elindeki aslan postunun “ilk MGM aslanına” ait olabileceğini öne sürmüş, ancak daha sonra yapılan araştırmalarda bu iddianın doğruluğu kanıtlanamamıştır. Özellikle Slats’ın defin kayıtları ve Jackie’nin ölüm yerlerine ilişkin çelişkiler nedeniyle bu postun hangi aslana ait olduğu belirlenememiştir. Müze küratörünün yaptığı inceleme, postun Slats veya Jackie olduğuna dair iddiaları doğrulamamıştır. 

MGM Logosunun Evrimi ve Modern Dönem

20. Yüzyıldaki Güncellemeler

Logo, 1920’lerden 1950’lere kadar film teknolojisine bağlı olarak çeşitli teknik güncellemelerden geçmiştir.

• Sessiz dönemde Slats’ın sessiz görüntüleri,
• 1928 sonrası Jackie’nin gramofonla kaydedilmiş kükremesi,
• Technicolor döneminde Tanner’ın görüntüleri,
• 1956 sonrasında George ve Leo’nun yer aldığı daha net kayıtlar logosunun teknik gelişimini belirlemiştir. 

1981–2008 Ses Yenilemeleri

Ses tasarımcısı Mark Mangini, 1980’lerin başında MGM logosunun sesini tamamen yenilemiştir.

• 1981’de Poltergeist filmi için hazırlanan yeni kükreme, önceki analog kopyaların yerine geçmiştir.
• Mangini’nin aktardığına göre, logodaki kükremede kaplan sesleri aslan seslerinden daha etkili olduğu için tercih edilmiştir.
• 1995 ve 2008’de logonun dijital ses düzenlemeleri yeniden yapılmıştır. 

2021 CGI Dönüşümü

2021’de MGM logosu, altmış yılı aşkın bir sürenin ardından ilk kez tamamen dijital bir görsel ile yenilenmiştir.

• Yeni modelde gerçek bir aslan yerine Baked Studios tarafından üretilmiş CGI bir aslan kullanılmıştır.
• Çerçeve, kurdele motifi ve “Ars Gratia Artis” sloganı korunmuştur.
• Bu yenileme, logonun modern medya ortamlarına uyarlanması amacı taşımaktadır. 

^{MGM Aslanlarının Zaman İçindeki Evrimi (Amazon MGM Studios)}

MGM Aslanlarının Sinema Tarihindeki Önemi

MGM logosu, bir stüdyo logosundan öte, sinema tarihinde sürekliliğin ve marka kimliğinin örneklerinden biri olarak kabul edilmiştir.

• 1920’lerden itibaren milyonlarca seyirci için filmin başlangıcını simgeleyen kükreme,
• stüdyonun üretim kalitesiyle özdeşleşmiş,
• zaman içinde uluslararası kültürel bir referans hâline gelmiştir. 

Logonun bu simgeselliği, Louis B. Mayer döneminde stüdyonun kendisini “Hollywood’un kralı” olarak konumlandırma çabasıyla da örtüşmektedir. Mayer’in yönetimiyle MGM, 20. yüzyıl ortasında büyük bir yıldız sistemine ve prodüksiyon kapasitesine sahip olmuş; aslan logosu da bu yapının sembolü haline gelmiştir.