Microsoft Project, Microsoft tarafından geliştirilip satılan bir proje yönetim yazılımıdır. Yazılım, kaynakların atanması, görev zamanlaması, iş kırılım yapıları (İKY) ve proje planları oluşturma gibi geleneksel proje yönetimi işlevlerini destekler. İlk olarak 1984’te MS-DOS ortamında piyasaya sürülen Microsoft Project, sonraki yıllarda Windows tabanlı sürümler, sunucu tarafı bileşenleri ve bulut hizmetleri ile evrilmiştir. Çok çeşitli sektörlerde kullanılır.

Tarihçe ve Gelişim

Microsoft Project’in kökleri 1980’lere uzanır. İlk MS Project 1.0 sürümü 1984’te MS-DOS ortamı için yayımlanmış ve kritik yol yöntemine dayalı zamanlama araçları sunmuştur. Microsoft, sonraki yıl proje yönetimi yazılımının tüm haklarını satın almış ve 1985’te Project 2.0’ı, 1986’da Project 3.0’ı DOS platformunda kullanıma sunmuştur. Proje yönetim işlevleri Windows ortamına da taşınmış, ilk Windows versiyonu Project for Windows 1.0 1990 yılında yayınlanmıştır. Bu tarihten sonra Microsoft Office serisiyle entegrasyon artarak sürdü: 1995’teki Project 95, 1997’deki Project 98 ve ardından Windows XP/Office dönemine denk gelen Project 2000, 2002, 2003 gibi sürümler hazırlanmıştır. 2000’li yıllarda Project Server sunucu ürünü ile kurumsal işbirliği imkânları genişlemiş; proje programları, Microsoft SQL Server ve SharePoint tabanlı iş akışlarıyla yönetilir hale gelmiştir.

2000’lerin sonuna doğru Microsoft, bulut hizmetlerini benimsedi. Office 365 (Microsoft 365) bünyesinde Project Online adıyla çevrimiçi sürüm hizmete girmiş; kullanıcılar proje planlarını web tarayıcısı üzerinden takip edebilmiştir. 2020’li yıllarda ise bir bulut aracı olarak Project for the web tanıtıldı. Bu araç, Microsoft Planner ile bütünleşik olup basitleştirilmiş görev ve zaman çizelgesi görünümleri sunar. Projenin gelişimi boyunca eklenen yenilikler arasında Gantt diyagramları, kaynak dengeleme, çoklu proje izleme, raporlama panoları ve Microsoft Teams entegrasyonu sayılabilir.

Temel Özellikler ve İşlevler

Microsoft Project, gantt şemaları, ağ diyagramları (PERT) ve çeşitli tablo görünümleriyle projenin zaman çizelgesini görselleştirir. Görevler, alt-görevler, bağlantılı işler (bağımlılıklar) ve kilometre taşları tanımlanarak projenin aşamaları belirlenir. Program, kritik yol analizi yaparak proje bitiş tarihini tahmin etmeye yardımcı olur. Her bir göreve iş gücü, ekipman veya malzeme gibi kaynaklar atanabilir; böylece kaynakların toplam doluluk oranı ve kullanılabilirliği takip edilebilir. Project, kaynak çatışmalarını otomatik olarak dengelemek için kaynak kullanımını ayarlama işlevine sahiptir. Ayrıca; başlangıç/bitiş tarihleri, süre, öncelik gibi parametreler kullanılarak projenin detaylı planlaması yapılır. Temel işlevlerden bazıları Microsoft tarafından özetle şöyle açıklanmıştır: proje planlarına ölçek verileri (baseline) ekleyip ilerlemeyi karşılaştırma, kritik kilometre taşlarını deadlines olarak işaretleme, görev verilerini istediğiniz ölçüte göre süzme ve gruplayabilmektedir. Kullanıcılar, proje planını takip ederken renkli panolar, grafikler ve dinamik raporlar oluşturabilir (örn. harcama raporları, kaynak kullanım raporları).

^{Microsoft Project Arayüzü, (TenSix)}

Project’in arayüzü, menüler ve düğmeler (ribbon) ile zenginleştirilmiş olup, satır/sütun yapısında düzenlenmiş tablolar aracılığıyla proje verisi girişi ve düzenlemesini destekler. Ayrıca Visual Basic for Applications (VBA) ile makro yazılımı mümkündür; böylece kullanıcılar rutin işlemler için otomasyon geliştirebilir. Project, Microsoft Office uygulamalarıyla da entegre çalışır; örneğin çizelge verileri Excel’e aktarılabilir veya Outlook takvimine görev listeleri gönderilebilir. Güncel Project Online ve Project Server versiyonları ise bulut tabanlıdır ve takım işbirliği özelliklerine sahiptir. Proje uygulamalarına SharePoint üzerinden erişim, görevlerin takım üyeleriyle paylaşımı, zaman kayıtları ve risk/konu (issue) yönetimi gibi işlevler sunulur. Bu kapsamda Project, iş yönetiminde yapılandırılmış yaklaşımlar için bir araç seti sağlar.

Kullanım Alanları ve Sektörler

Microsoft Project, özellikle yapılandırılmış proje yönetimine ihtiyaç duyan kuruluşlarda yaygın olarak kullanılır. İnşaat, mühendislik, imalat, bilgi teknolojileri, finans ve sağlık gibi sektörlerde proje planlama ve izleme aracı olarak tercih edilir. Örneğin otomotiv endüstrisinde yeni bir ürün geliştirme sürecinin zamanlaması ve kaynak tahsisi Project ile yapılabilir. Büyük altyapı projelerinde ve kurumsal yatırımlarda iş paketlerinin koordinasyonu için benzer şekilde kullanılır. Bulut entegrasyonuyla uzaktan ekip işbirliği desteklenerek merkezî portföy yönetimi gerçekleştirilir. Kullanıcılar, bireysel projeleri kadar aynı anda birçok projeyi izleyip raporlayabildiği için büyük işletmelerde de ihtiyaçlara cevap verir. Microsoft örnek vaka çalışmaları Aston Martin (otomotiv), ABANCA (finans), A.C. Camargo (sağlık) gibi farklı sektörlerden kurumların Project’i proje izleme ve işbirliği amacıyla kullandığını göstermektedir.

Lisanslama Modeli ve Sürümleri

Microsoft Project’in lisanslama modeli yıllar içinde değişiklik göstermiştir. Geleneksel olarak “yalnızca masaüstü” bir yazılım olarak Project Standard ve Project Professional sürümleri satılmıştır. Bu sürümler bir kerelik satın alma (kalıcı lisans) esasına dayanır. Project Standard, temel proje zaman çizelgesi araçlarını içerirken; Professional sürümüne ek olarak Team Planner, SharePoint entegrasyonu ve Project Server’a bağlanabilme gibi ileri özellikler eklenmiştir. Örneğin Project Professional 2019, Project Server erişim hakkını da içinde barındırır. 2019 sürümüne kadar bu masaüstü sürümler Windows üzerinde çalışmaktaydı.

Bulut dönemiyle birlikte Microsoft Project Online ve Project for the web hizmetleri devreye girmiştir. Bu çözümler, kullanıcı başına aylık/ yıllık abonelik esasına göre lisanslanır. Microsoft 365 platformunda yer alan Plan 1, Plan 3 ve Plan 5 gibi abonelik paketleri, farklı düzeyde Project özellikleri içerir. Örneğin “Project Plan 3” ile web üzerinden proje planlama ve izleme sağlanırken; “Plan 5” paketi, portföy yönetimi ve gelişmiş analiz özellikleri eklenmiştir. Lisanslar genellikle kullanıcı başına ücretlendirilir; ayrıca Enterprise çözümler için Project Server (2019/Subscription Edition) sunucusu kullanılacaksa server/CAL (sunucu/erişim lisansı) modeli uygulanır. Project yazılımını kullanmak isteyen bir kuruluş ister bireysel kullanıcı lisansı alarak masaüstü sürümünü satın alabilir, isterse Microsoft 365 aboneliği üzerinden bulut servisini tercih edebilir. Türkiye’de ve dünyada Project, genellikle Microsoft iş uygulamaları yelpazesinde kurumsal müşterilere lisanslanmaktadır.

Sürüm Seçenekleri ve Lisanslama

Project Standard 2024

• Temel proje yönetimi araçlarını içerir.
• Otomatik zamanlama ve önceden oluşturulmuş şablonlar gibi özellikler sunar.
• 1 PC için lisanslıdır.
• Office LTSC ve Office 2024 ile uyumludur.

Project Professional 2024

• Standard sürümün tüm özelliklerine ek olarak, Project Online ve Project Server ile senkronizasyon imkanı sunar.
• Gelişmiş kaynak yönetimi ve işbirliği araçları içerir.
• 1 PC için lisanslıdır.
• Office LTSC ve Office 2024 ile uyumludur.

Planner ve Project Plan 3

• Microsoft 365 aboneliği kapsamında sunulan bulut tabanlı proje yönetimi çözümüdür.
• Microsoft 365 Copilot entegrasyonu ile yapay zeka destekli planlama ve analiz özellikleri sunar.
• Gelişmiş görev bağımlılıkları, kaynak yönetimi ve portföy izleme gibi özellikler içerir.

Planner Geçişi

Microsoft, Project for the Web hizmetini 2025 yılı Ağustos ayında sonlandırmayı planlamaktadır. Bu hizmetin işlevleri, Microsoft Planner'a entegre edilecektir. Bu geçiş, kullanıcıların proje yönetimi ihtiyaçlarını daha entegre bir platformda karşılamalarını amaçlamaktadır.

2024 Son Sürüm

Microsoft Project'in en güncel masaüstü sürümü Microsoft Project 2024 olup, 18 Eylül 2024 tarihinde piyasaya sürülmüştür . Bu sürüm, önceki versiyonlara kıyasla çeşitli yeni özellikler ve iyileştirmeler sunmaktadır.

Microsoft Project 2024 Sürümü, (Microsoft)

Microsoft Project 2024, Microsoft tarafından geliştirilen ve proje yönetimi süreçlerini planlama, izleme ve kaynak yönetimi gibi alanlarda destekleyen bir yazılımdır. Bu sürüm, hem masaüstü uygulaması olarak (Project Standard 2024 ve Project Professional 2024) hem de Microsoft 365 abonelikleri kapsamında sunulan bulut tabanlı çözümlerle (örneğin, Planner ve Project Plan 3) kullanılabilir.

Temel Özellikler:

1. Otomatik Zamanlama ve Bağımlılık Yönetimi: Görevler arasındaki bağımlılıklara dayalı olarak başlangıç ve bitiş tarihlerini otomatik olarak belirler. Bu özellik, proje planlamasında manuel hataları azaltır ve zaman çizelgesinin tutarlılığını sağlar.
2. Çoklu Zaman Çizelgeleri: Birden fazla zaman çizelgesi oluşturarak karmaşık projelerin farklı aşamalarını görsel olarak temsil etme imkanı sunar. Bu, projenin çeşitli yönlerini ayrı ayrı izlemeyi kolaylaştırır.
3. Önceden Oluşturulmuş Şablonlar: Farklı sektör ve proje türlerine uygun olarak tasarlanmış şablonlar sayesinde, kullanıcılar projelerine hızlı ve yapılandırılmış bir başlangıç yapabilirler.
4. Zaman Çizelgeleri (Timesheets): Proje ve proje dışı faaliyetler için harcanan zamanı kaydetme ve raporlama imkanı sunar. Bu özellik, bordro ve faturalama süreçlerinin yönetimini kolaylaştırır.
5. Gantt Grafikleri ve Görev İlişkileri: Gantt grafikleri aracılığıyla görevlerin zaman içindeki dağılımını ve birbirleriyle olan ilişkilerini görsel olarak izleme olanağı sağlar. Bu, proje planının daha anlaşılır ve yönetilebilir olmasına katkıda bulunur.
6. Microsoft Teams Entegrasyonu: Proje planı üzerinde çalışırken ekip üyelerinin çevrimiçi durumlarını görüntüleme ve doğrudan Microsoft Teams üzerinden iletişim kurma imkanı sunar.

Alternatifleri ve Benzer Yazılımlarla Karşılaştırmalar

Microsoft Project, klasik proje yönetimi yaklaşımına odaklanan sayılı araçlardan biridir. Bu alanda öne çıkan diğer yazılımlar arasında Oracle Primavera P6, SAP Project System, EcoSys, Deltek Open Plan gibi kurumsal çözümler yer alır. Özellikle mühendislik ve inşaat projelerinde Primavera P6 tercih edilmektedir; çünkü P6, on binlerce görevi ve çok sayıda kullanıcıyı destekleyecek şekilde ölçeklenebilmekte, portföy yönetimi özellikleri sunmaktadır. ProjectLibre veya OpenProj gibi açık kaynak alternatifler MS Project ile benzer arayüzler ve temel CPM (Kritik Yol Yöntemi) araçları sağlar; ancak genellikle daha sınırlı özelliklere sahiptirler. Ayrıca Jira, Trello, Asana gibi daha çevik (Agile) iş yönetimi odaklı araçlar da proje yönetiminde yaygınlaşmıştır; fakat bunlar MS Project’in zamana dayalı kırılım ve kaynak planlama özelliklerini daha basit bir biçimde ele alır.