Mikrofon, ses dalgalarını—hava basıncındaki küçük değişimleri—elektrik sinyallerine dönüştüren bir dönüştürücü cihazdır. Bu sinyaller daha sonra yükseltilebilir, kaydedilebilir veya iletilebilir. Mikrofonlar, telefonculuk, yayıncılık, müzik kaydı, konuşma tanıma ve gözetim gibi birçok ses iletişim ve üretim teknolojisinin temel bileşenleridir.

^{Dinamik Mikrofon (Pexels)}

Mikrofon Tarihi

İlk mikrofon tasarımlarından biri, 1860’larda Johann Philipp Reis tarafından geliştirilmiş olsa da, bu cihaz konuşmayı net bir şekilde iletememiştir.

• 1870’lerde Elisha Gray ve Alexander Graham Bell, sıvı iletken prensibine dayanan mikrofonlar tasarlamış; Bell, 1876 yılında ilk anlaşılır ses iletimini gerçekleştirmiş ve patent hakkını almıştır.
• 1878’de David Edward Hughes, karbon granülleri kullanan ilk karbon mikrofonunu geliştirmiştir. Thomas Edison ise bu teknolojiyi geliştirerek, telefonlarda kullanılan dayanıklı karbon mikrofonunu icat etmiştir.
• 1920’lerde radyo yayıncılığı ve kayıt teknolojilerindeki ilerlemeler karbon mikrofonların geliştirilmesini sağlamış; elektromanyetik ve kondansatör mikrofonlar bu dönemde yaygınlaşmıştır.
• 1930’larda şerit mikrofonlar ortaya çıkmış, güçlü mıknatısların kullanımıyla mikrofonlar daha küçük ve dayanıklı hale gelmiştir. Kondansatör mikrofonlarda nem kaynaklı parazitlerin önüne geçmek için yeni teknik çözümler geliştirilmiştir.

Günümüzde, yüksek örnekleme hızlarına uygun mikrofonlar, ambisonik sistemler ve optik mikrofonlar gibi yeni teknolojiler üzerinde çalışmalar devam etmektedir. Gelecekte, optomekanik ve lazer tabanlı mikrofon teknolojilerinin mikrofon endüstrisinde önemli bir rol oynaması beklenmektedir.

Mikrofon Türleri

Mikrofonlar, akustik enerjiyi elektrik sinyaline dönüştürme yöntemlerine göre sınıflandırılır. Başlıca türler arasında dinamik, kondansatör ve şerit mikrofonlar ile birkaç özel çeşit bulunmaktadır.

Dinamik Mikrofonlar

Dinamik mikrofonlar elektromanyetik indüksiyon ilkesini kullanır. Diyaframa bağlı bir bobin, manyetik alan içinde hareket eder ve bu hareket elektrik akımı üretir. Düşük hassasiyetleri ve sağlam yapıları nedeniyle yüksek ses basıncı seviyelerine (SPL) sahip kaynaklarda, örneğin canlı vokaller, davullar ve gitar amplifikatörlerinde yaygın olarak kullanılırlar. Dinamik mikrofonlar harici güç kaynağı gerektirmez.

Kondansatör Mikrofonlar

Kondansatör mikrofonlar (kapasitör mikrofonlar olarak da bilinir), diyafram ile sabit bir arka plaka arasındaki kapasitanstaki değişiklikleri algılar ve bu değişiklikler elektrik sinyaline dönüştürülür. Yüksek hassasiyetleri ve geniş frekans tepkisi nedeniyle, stüdyo ortamlarında vokal, akustik enstrümanlar ve ortam sesi kaydı için tercih edilirler. Genellikle 48V fantom güç veya dahili pil ile beslenirler.

İki alt tipi vardır:

• Büyük diyaframlı kondansatör mikrofonlar, vokal ve bas veya orta frekans ağırlıklı enstrümanlar için popülerdir.
• Küçük diyaframlı kondansatör mikrofonlar, hızlı geçişlere ve yüksek frekans detayına sahip kaynaklar (örneğin zil sesleri, yaylılar) için uygundur.

Şerit Mikrofonlar

Şerit mikrofonlar, manyetik alan içerisinde asılı ince metal bir şerit kullanır. Ses dalgaları bu şeridi hareket ettirerek içinden geçen akımı değiştirir. Bu mikrofonlar çift yönlüdür (sekiz biçimli polar desen) ve yumuşak, doğal bir ton sunar. Hassas yapıları nedeniyle fiziksel hasara karşı korunmaları gerekir ve bazı eski modeller fantom güce karşı duyarlıdır.

Diğer Türler

• Elektret mikrofonlar: Kalıcı yüklü malzeme kullanan kondansatör mikrofon alt türüdür; cep telefonları ve bilgisayarlar gibi tüketici elektroniğinde yaygın kullanılır.
• USB mikrofonlar: Genellikle dahili dijital dönüştürücü ve ses arayüzü içeren kondansatör veya dinamik mikrofonlardır ve doğrudan bilgisayara bağlanabilirler.
• Tüp mikrofonlar: Sinyal yükseltimi için vakum tüpü kullanan kondansatör mikrofonlardır; seslerine sıcaklık ve karakter katarlar.
• Kristal mikrofonlar: Piezoelektrik özellikli malzemeler kullanır; yüksek kaliteli ses için değil, özel uygulamalarda kullanılır.
• MEMS mikrofonlar: Mikroelektromekanik sistemler, mobil cihazlar ve bilgisayarlarda küçük boyutlu dijital ses kaydı için geliştirilmiştir.

Avantajlar ve Dezavantajlar

Mikrofon tipi seçimi, hassasiyet, dayanıklılık, frekans tepkisi ve akustik ortam uygunluğu arasında denge gerektirir.

Polar Desenler

Mikrofonlar, sesin farklı yönlerden gelişine karşı duyarlılıklarını tanımlayan farklı polar desenlere sahiptir. Bu desenler, mikrofon yerleşimi ve istenmeyen ses kaynaklarından izole etmek için kritik öneme sahiptir.

• Kardioid:En yaygın yönlü desendir. Mikrofon ön taraftan gelen sesleri alırken, yanlardan ve arkadan gelen sesleri büyük oranda engeller. Vokal ve enstrümanların yakın mesafeden kaydı için uygundur.
• Süperkardioid ve Hiperkardioid: Kardioid desenin daraltılmış versiyonlarıdır; ön taraftan daha sıkı ses alımı sağlar, ancak yanlardan ve arkadan biraz daha fazla ses alabilirler. Doğru konumlandırma gerektirirler.
• Omnidirectional (Çok Yönlü):Tüm yönlerden eşit ses alımı sağlar. Doğal ve gerçekçi bir kayıt için tercih edilir; konuşmacının hareket ettiği durumlarda (örneğin yaka mikrofonları) kullanışlıdır.
• Bidirectional (Çift Yönlü / Sekiz Şeklinde):Ön ve arkadan eşit düzeyde ses alır, yanlardan gelen sesi engeller. Stereo kayıt tekniklerinde (Blumlein, mid/side) kullanılır.
• Shotgun (Tüfek Mikrofon):Ön taraftan çok dar ve sıkı ses alımı sağlar, yan ve arka sesleri büyük ölçüde reddeder. Film, yayın ve dış çekimlerde mesafeden ses yakalamak için kullanılır.

^{Polar Desen Örneği 1 (Flickr) ve Polar Desen Örneği 2 (Flickr)}