Milas yağlı zeytini, Muğla ilinin Milas ilçesinde yetiştirilen Memecik çeşidi zeytinlerden elde edilen, özgün üretim yöntemiyle tatlandırılıp zeytinyağı içinde muhafaza edilen bir sofralık zeytin türüdür. 28 Ağustos 2019 tarihinde Milas Ticaret ve Sanayi Odası tarafından coğrafi işaret olarak tescillenmiş ve “menşe adı” statüsü kazanmıştır.

Coğrafi ve Tarımsal Özellikler

Milas ilçesi, kireçli, alüvyonlu ve killi-kumlu toprak yapısıyla zeytin tarımına son derece elverişlidir. Bu bölgenin iklimi ve toprak özellikleri, Memecik çeşidi zeytinin aromatik karakterini belirleyen temel unsurlardır. Zeytinler, yağmur suyuyla beslenerek olgunlaşır; bu doğal süreç, meyvemsi aromaların gelişimini destekler. Turunçgil kokularını andıran portakal, mandalina ve limon notaları, Milas Yağlı Zeytini’nin ayırt edici duyusal özellikleri arasında yer alır.

Üretim Süreci

Milas Yağlı Zeytini’nin üretimi, Memecik çeşidi zeytinlerin aralık ayında, siyaha çalan mor renge dönmeye başladığı dönemde elle ve zedelenmeden toplanmasıyla başlar. Zeytinler iriliğine göre iki veya üç çizikle dilinir ve içme suyuyla dolu kaplarda salamura edilir. Bu su, 20–25 gün aralıklarla üç kez değiştirilir. Üçüncü değişimde %2 oranında kaya tuzu eklenir. Tatlanan zeytinler yıkanır, suyu süzülür ve kavanozlara yerleştirilirken her 1 kg zeytine 3–4 halka doğal limon eklenir. Ardından, zeytinlerin üzeri tamamen Milas sınırlarında üretilmiş, serbest asitliği en fazla %1 olan Memecik zeytinyağı ile kapatılır. Üretimde katkı maddesi, aroma verici veya ısıl işlem kullanılmaz.

Fiziksel ve Duyusal Özellikler

• Renk: Dönük/pembe zeytin sınıfında.
• Kalibre: 170–200 dane/kg; 2XL ve 3XL sınıfında.
• Boyutlar: Ortalama meyve eni 18,04 mm, boyu 24,72 mm; çekirdek eni 8,37 mm, boyu 16,51 mm.
• Et/çekirdek oranı: 5,76.
• Meyve eti sertliği: 449,4 g; homojen değildir.
• Etin çekirdekten ayrılması: Orta zorlukta.

Duyusal analizlerde anormal fermentasyon kusurları ve diğer kusurlar (küflü, sabunumsu, metalik vb.) tespit edilmemiştir. Tuzluluk, acılık ve asitlik tatları düşük ile orta şiddette hissedilir. Liflilik ve gevreklik özellikleri orta ile yüksek şiddettedir.

Kimyasal Özellikler

• Tuz oranı: En çok %4
• Asitlik (oleik asit cinsinden): %0,33–0,50
• pH: 3,1–3,6
• Toplam fenolik madde: 97–107 mg KAE/100 g
• Rutubet: %54–62
• Yağ oranı: %27–33

Ambalaj ve Muhafaza

Milas Yağlı Zeytini, Türk Gıda Kodeksi’ne uygun cam, teneke veya plastik ambalajlarda, 1–20 litre hacminde satışa sunulur. Güneş görmeyen, serin ortamlarda muhafaza edilir; kavanozların sık açılmaması önerilir.

Denetim

Ürünün coğrafi işaret kriterlerine uygunluğu, Milas Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonunda oluşturulan üç kişilik bir denetim mercii tarafından yılda en az bir kez kontrol edilir. Denetim; üretim süreci, fiziksel ve kimyasal özellikler, ambalajlama ve muhafaza koşullarını kapsar. Gerekli durumlarda akredite laboratuvar analizleri yapılabilir.