Yunanca hayat anlamına gelen ‘bios’ ve taklit anlamına gelen "mimesis" kelimelerinden oluşan Biyomimikri, hayatı taklit etmek anlamına gelir. Daha sağlıklı ve sürdürülebilir bir dünya yaratma amacıyla doğanın tasarım ve süreçlerini taklit eden bir yaklaşımıdır. Canlıların milyonlarca yıl süren evrim sürecinde geliştirdiği verimli ve dayanıklı sistemler, mimarlar için ilham kaynağı olmuş ve çeşitli yapılarda uygulanmıştır. Biyomimikri, enerji verimliliğini artırmak, ekolojik dengeyi korumak ve doğayla uyumlu tasarımlar yapmak için güçlü bir yöntem sunmaktadır.

Biyomimikrinin Tarihçesi

Biyomimikri kavramı, kendisini biyomimikriye ve biyomimikri kavramının yayılmasına adamış olan Janine M. Benyus tarafından 1997 yılında tanımlanıp literatüre kazandırılmıştır. New Jersey Rutgers Üniversitesi, Doğal Kaynak Yönetimi ve İngiliz Literatürü/Yazarlığı bölümlerinde eğitim almış olan Benyus, 1998 yılında biyomimikri ile insanları tanıştırıp, yenilikçi fikirlerini insanlara anlatıp, insanların faydalanmasını sağlamak amacıyla başkanlığını halen yürüttüğü ‘Biyomimikri Derneği’ni ve Biyomimikri Enstitüsü’nü kurmuştur. Faaliyetleri ve hizmetleri kapsamında dernek, doğadan öğrenilen bilgileri yenilikçi tasarımcılara aktarıp, tasarımcıların ilham alıp tasarlama süreçlerinde kullanmasına yardımcı olmak istemektedir. Benyus kurmuş olduğu dernek sayesinde çeşitli sınıflardaki yapı ve gruplara edinmiş olduğu bilgileriyle destek vermektedir. Dernek kar amacı gütmemekte olup, doğadan ilham alınarak yapılan yenilikçi tasarım stratejilerine katkı sağlamayı hedeflemektedir. Bu minvaldeki tasarım ve fikirler dernek kapsamında desteklenip başka kültürlere de aktarmak ve benimsetmek istenilmektedir (Kuday, 2009). 

Biyomimikrinin Mimarlıkta Kullanım Alanları

Yapı Malzemeleri ve Doğadan Esinlenen Malzeme Seçimi

Biyomimikri, doğanın ürettiği hafif, dayanıklı ve kendini yenileyebilen malzemeleri taklit eden yeni nesil yapı malzemelerinin geliştirilmesini teşvik etmiştir.

• Lotus Etkisi: Lotus yapraklarının kendini temizleme özelliği, bina yüzeylerinde kullanılan kir tutmayan malzemelerin geliştirilmesinde kullanılmıştır.

^{Lotus Etkisi-Nanografi Nano Technology}

• Örümcek İpeği: Örümcek ipeğinin hafif ve yüksek mukavemetli yapısı, gelecekte inşaat sektöründe kullanılabilecek dayanıklı malzemeler için model oluşturmuştur.

^{Örümcek İpeği- Webtekno}

Enerji Verimliliği ve Isı Yönetimi

Biyomimikri, doğanın sunduğu pasif havalandırma ve soğutma çözümlerini mimariye entegre etmektedir.

• Termit Tepeleri Modeli: Afrika’daki termit yuvaları, iç sıcaklığı sabit tutabilmek için doğal havalandırma sistemleri geliştirmiştir. Bu model, Zimbabwe'deki Eastgate Centre binasında uygulanarak enerji tüketimi önemli ölçüde azaltılmıştır.

^{Termit Tepelerinin Yapısı-Termodinamik}

• Bal Peteği Yapısı: Arı kovanlarının hava akışını optimize eden bal peteği şekli, gökdelenlerde ve binaların iç mekân tasarımında kullanılmaktadır.

^{Bal Peteği Yapısıyla Oluşturulan Kompozit Levhalar-Insapedia}

Strüktürel Tasarım ve Form

Doğal formlar, yapısal dayanıklılığı artırmak ve estetik bir görünüm sağlamak için mimaride uygulanmaktadır.

• Gaudí’nin Doğadan İlham Alan Tasarımları: La Sagrada Familia'nın kemer ve sütun tasarımları ağaç dallarının büyüme şekillerini yansıtmaktadır.

^{La Sagrada Familia-Brittanica}

• Elyaf ve Hücre Strüktürleri: Deniz kabukları, kemikler ve bitki hücreleri gibi biyolojik yapılar, binaların dayanıklılığını artıran tasarımların oluşturulmasına ilham vermiştir.

^{Bina Tasarımında Biyomimikri- DKM İnşaat}

Örnek Projeler

Eastgate Centre (Zimbabwe): Mick Pearce tarafından tasarlanan bu yapı, termit yuvalarının doğal havalandırma sisteminden ilham alarak enerji tasarruflu bir bina olarak inşa edilmiştir.

^{Eastgate Centre (Zimbabwe)- Never Enought Architecture}

Eden Project (İngiltere): Bal peteği yapısından ilham alınarak tasarlanan bu sera kompleksi, doğa dostu mimarinin örneklerindendir.

^{Eden Project(İngiltere) - Tripadvisor}

The Gherkin (İngiltere): Londra’daki bu ikonik bina, doğal hava akışlarını optimize eden bir tasarıma sahiptir ve biyomimikrinin şehir mimarisine entegrasyonunun güzel bir örneğidir.

^{The Gherkin (İngiltere)-Architechtuul}