Moskovyum, periyodik tablonun 115. sırasında yer alan, sentetik ve son derece radyoaktif bir elementtir. 2003 yılında sentezlenmiş olup adını Rusya'nın başkenti Moskova'dan alır. Özellikleri hakkında bilinenler, üretilen çok az sayıdaki atom üzerinden yapılan gözlemlere ve teorik hesaplamalara dayanmaktadır.

Sınıflandırma ve Temel Özellikler

Moskovyum (Mc), periyodik tablonun 7. periyodunda, 15. grupta (pniktojenler grubu) yer alan bir elementtir. Beklenen elektron dizilimi [Rn] 5f¹⁴6d¹⁰7s²7p³ şeklindedir. Bu dizilim, onun bizmutun daha ağır bir homoloğu olduğunu ve benzer kimyasal özellikler gösterebileceğini düşündürmektedir. Bir post-geçiş metali olarak sınıflandırılması beklenir. Oda sıcaklığında katı halde olması tahmin edilmektedir.

Keşfi

Moskovyum, ilk olarak 2003 yılında Rusya'nın Dubna kentindeki Birleşik Nükleer Araştırmalar Enstitüsü (JINR) ile Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı (LLNL) ve Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı (ORNL) araştırmacılarından oluşan bir ekip tarafından sentezlenmiştir. Keşif, amerikyum-243 (²⁴³Am) hedeflerinin kalsiyum-48 (⁴⁸Ca) iyonlarıyla bombardıman edilmesiyle gerçekleştirilmiştir. Bu deneylerde moskovyumun izotopları olan ²⁸⁷Mc ve ²⁸⁸Mc gözlemlenmiştir. Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği (IUPAC) ve Uluslararası Temel ve Uygulamalı Fizik Birliği (IUPAP) tarafından varlığı resmi olarak 2015 yılında tanınmış ve 2016 yılında isimlendirilmiştir.

^{Moskovyum (Yapay Zeka İle Üretilmiştir.)}

Etimoloji

Moskovyum elementinin adı, keşfinde rol oynayan Birleşik Nükleer Araştırmalar Enstitüsü'nün bulunduğu Rusya'nın Moskova Oblastı'na ve dolayısıyla Moskova şehrine ithafen verilmiştir.

Doğada Bulunuşu

Moskovyum, doğada bulunmayan, tamamen sentetik bir elementtir. Sadece laboratuvar koşullarında, nükleer reaksiyonlar yoluyla çok küçük miktarlarda üretilebilmektedir. Bugüne kadar sadece birkaç atomu elde edilebilmiştir.

Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri

Moskovyumun fiziksel ve kimyasal özellikleri hakkında bilinenler son derece sınırlıdır ve büyük ölçüde teorik hesaplamalara dayanmaktadır. Çok kısa yarı ömürlere sahip olması ve sadece atomik ölçekte üretilebilmesi nedeniyle makroskopik miktarlarda elde edilememiştir.

• Görünümü ve Fazı: Oda sıcaklığında katı bir metal olması beklenir.
• Yoğunluk, Erime ve Kaynama Noktaları: Bu değerler henüz deneysel olarak belirlenmemiştir, ancak diğer ağır elementlerle yapılan karşılaştırmalara dayalı tahminler bulunmaktadır.
• Reaktiflik: Grubundaki diğer elementler olan azot, fosfor, arsenik, antimon ve bizmut gibi davranması, ancak artan metalik karakter göstermesi beklenir. +1 ve +3 oksidasyon durumlarının kararlı olabileceği düşünülmektedir.
• Atom Ağırlığı: En uzun ömürlü bilinen izotopu olan ²⁹⁰Mc için yaklaşık 290 g/mol'dür.

İzotopları

Moskovyumun bilinen birkaç izotopu vardır ve hepsi son derece radyoaktif ve kararsızdır. Bugüne kadar gözlemlenen izotopları arasında ²⁸⁷Mc, ²⁸⁸Mc, ²⁸⁹Mc ve ²⁹⁰Mc bulunmaktadır. Önemli izotopu olarak ²⁸⁹Mc belirtilmiştir. Bu izotopların yarı ömürleri milisaniye ile saniyenin kesirleri arasında değişmektedir. En uzun ömürlü olduğu bilinen izotopu ²⁹⁰Mc'dir ve yarı ömrü yaklaşık 0,65 saniyedir. Bu izotoplar genellikle alfa bozunması yoluyla nihonyum izotoplarına dönüşürler.

Kullanım Alanları

Moskovyumun son derece kısa yarı ömrü, elde edilme zorluğu ve üretilen miktarının aşırı derecede az olması nedeniyle günümüzde bilimsel araştırma dışında pratik bir kullanım alanı bulunmamaktadır. Üretimi sadece temel bilimsel araştırmalar (ağır çekirdeklerin yapısı, bozunma özellikleri ve nükleer kararlılık sınırları gibi konuları incelemek) amacıyla yapılmaktadır.

Biyolojik Rolü ve Etkileri

Moskovyumun bilinen bir biyolojik rolü yoktur. Aşırı radyoaktivitesi ve kararsızlığı nedeniyle, eğer yeterli miktarda üretilebilseydi son derece tehlikeli ve toksik bir madde olurdu. Ancak, bugüne kadar sadece birkaç atomu sentezlenebildiği için standart biyolojik etkilerinden veya alınması gereken özel önlemlerden bahsetmek pratik olarak anlamlı değildir. Laboratuvar ortamında üretildiğinde, tüm radyoaktif maddeler için geçerli olan standart güvenlik protokolleri uygulanır.